Trước đó, Không quân Romania vận hành chưa đầy 50 tiêm kích MiG-21 (từ thời Liên Xô) được tân trang lại và một số máy bay chiến đấu đã lỗi thời. Quyết định mua các chiến đấu cơ F-16 đã qua sử dụng từ Bồ Đào Nha là một phần nỗ lực của Romania nhằm thúc đẩy hiện đại hóa quân đội.
Các mẫu máy bay mới, như JAS-39 Gripen và Eurofighter Typhoon, cũng được giới thiệu cho Romania nhưng không có thỏa thuận nào được thông qua.
Thỏa thuận giữa Bồ Đào Nha-Romania được hoàn tất vào năm 2013, trị giá gần 200 triệu euro (khoảng 225 triệu USD), bao gồm chi phí máy bay, chi phí huấn luyện và hỗ trợ hậu cần.
12 chiếc máy bay trong thỏa thuận gồm 9 chiếc phiên bản một chỗ ngồi và 3 chiếc phiên bản hai chỗ ngồi do công ty General Dynamics (hiện thuộc tập đoàn Lockheed Martin - Mỹ) chế tạo.
Những chiếc F-16 của Romania huấn luyện tại Bồ Đào Nha
Được biết, Romania đã chi riêng 32 triệu euro để chuẩn bị phi trường cho các chiến đấu cơ mới.
Không quân Bồ Đào Nha đã huấn luyện cho 84 phi công, nhân viên kỹ thuật và thợ cơ khí của Romania cách thức vận hành các máy bay mới. Nước này còn cử một đội ngũ tới hỗ trợ các hoạt động trên mặt đất cho Không quân Romania trong vòng 2 năm tới.
Tháng 5 năm nay, khi trao đổi với tờ Ziarul Financiar, ông Randall Howard - Giám đốc tập đoàn Lockheed Martin đánh giá Romania có tiềm năng mua thêm 24 - 36 chiếc F-16 nữa.
"Lockheed Martin sẵn sàng hỗ trợ các chương trình phát triển của quân đội Romania, bao gồm khả năng mua thêm các chiến đấu cơ F-16 và nâng cấp chúng lên phiên bản mới nhất F-16V" - ông Howard nói.
6 chiếc máy bay còn lại sẽ được chuyển giao cho Romania trong 2 đợt - 3 chiếc trước cuối năm nay và 3 chiếc còn lại vào tháng 9/2017 bởi chúng vẫn đang trong quá trình nâng cấp.
Bồ Đào Nha hiện đang tiếp tục cân nhắc đề nghị mua thêm 12 máy bay nữa từ Romania.
Slovakia đang cân nhắc mua tiêm kích Gripen (Thụy Điển) để thay thế MiG-29
Không chỉ riêng Romania xúc tiến kế hoạch thay thế các máy bay cũ từ thời Liên Xô. Mới đây, hãng tin Reuters cho biết, Slovakia có thể sẽ mua một phi đội máy bay chiến đấu Gripen (hãng Saab, Thụy Điển) hoặc lựa chọn nhà cung cấp khác. Tuy nhiên, Saab vẫn là lựa chọn hàng đầu.
Trước đó, Slovakia đã đàm phán về hãng Sabb về khả năng thuê máy bay chiến đấu Gripen để thay thế các tiêm kích MiG-29 đã lỗi thời của Nga. Song, có vẻ hiện nay, nước này đang nghiêng về phương án mua mới.
Ngoài ra, tháng 1 năm ngoái, tạp chí IHS Jane's cho biết, Bộ Quốc phòng Slovakia (MoD) đang nghiêm túc xem xét lời đề nghị mua 9 trực thăng vận tải hạng trung UH-60 Black Hawk trị giá 353 triệu USD của chính phủ Mỹ, trong khuôn khổ chương trình bán thiết bị quân sự cho nước ngoài (FMS).
Theo Jane's, Slovakia tìm kiếm mẫu trực thăng mới để thay thế phi đội trực thăng vận tải hạng trung Mil Mi-17 "Hip" do Nga sản xuất.
Tạp chí này cho biết thêm rằng, vào tháng 10/2014, Slovakia đã đồng ý mua 2 chiếc máy bay vận tải chiến thuật C-27J Spartan do hãng Alenia Aermacchi phát triển, nhằm thay thế các máy bay vận tải Antonov An-26 từ thời Liên Xô.
Các máy bay mới sẽ được chuyển giao trong giai đoạn 2016 - 2017. Mặc dù giá trị hợp đồng không được tiết lộ nhưng Jane's dự đoán, nó rơi vào khoảng 152 triệu USD.