Tuy nhiên Đảng Cộng hòa tiếp tục áp đảo Đảng Dân chủ ở Thượng viện Mỹ, điều này một lần nữa cho thấy sự chia rẽ sâu sắc về chính trị và văn hóa giữa những người Mỹ sống ở thành phố lớn và những người ở ngoại thành, giữa tầng lớp lao động và những người có tư tưởng chính trị bảo thủ.
Trong một đêm đầy biến động, ông Trump quyết định tỏ ra hoan nghênh trước thành công của Đảng Cộng hòa mặc dù thất bại của đảng này tại Hạ viện đồng nghĩa với việc ông không thể phá vỡ được “lời nguyền” mà các đời Tổng thống đảng Cộng hòa trước đây phải nhận. “Tối nay là một thành công vĩ đại. Xin cám ơn tất cả mọi người!”, ông viết trên trang Twitter.
Giờ đây với việc đảng Dân chủ kiểm soát được Hạ viện, Tổng thống Mỹ đang gặp một vấn đề lớn khi lần đầu tiên kể từ khi nhậm chức chính sách mà ông muốn thực hiện có thể sẽ bị bỏ qua, bởi trước khi cuộc bầu cử diễn ra đảng Dân chủ đã hứa sẽ áp đặt giới hạn lên quyền lực của ông Trump.
Bà Nancy Pelosi, cựu Chủ tịch Hạ viện Mỹ cho biết, kết quả lần này sẽ giúp kiềm chế Nhà Trắng cũng như cải thiện dịch vụ chăm sóc y tế công cộng, giảm giá thuốc men và bảo vệ hàng triệu người dân Mỹ.
“Hôm nay không chỉ đơn giản là một cuộc chạy đua giữa đảng Dân chủ và Cộng hòa. Nó là cuộc chiến để khôi phục quyền lực của Quốc hội đối với chính quyền Trump”, bà Pelosi nói.
Hiện tại, Đảng Dân chủ được cho là sẽ giành thêm 30 ghế trong Hạ viện, nhiều hơn con số 23 mà họ cần để chiến thắng ở Hạ viện lần đầu tiên sau 8 năm. Tuy nhiên ở Thương viện họ đã bị lép vế trước các nghị sĩ bang Missouri, Indiana và Bắc Dakota, những nơi mà ông Trump vẫn còn được ủng hộ.
Nhiều kết quả bầu cử ở các bang cũng khiến những người theo tư tưởng chính trị tự do thất vọng, khi ông Andrew Gillum đã không thể trở thành Thống đốc da màu đầu tiên của bang Florida da, trong khi ông Beto O’Roarke đã không thể đánh bại Thống đốc bang Texas đương nhiệm Ted Cruz.
Tuy nhiên thất bại sát sao của ông O’Roarke cho thấy độ cạnh tranh của ông so với những đối thủ khác và ông có thể sẽ được coi là ứng cử viên Tổng thống Mỹ của đảng Cộng hòa vào năm 2020.
Đảng Dân chủ đã có thể hi vọng trở lại
Hai năm sau thất bại bất ngờ của bà Hillary Clinton trước ông Trump, những cử tri ủng hộ đảng Dân chủ giờ đây đã có thể tiếp tục hi vọng vào tương lai. Thắng lợi tại Hạ viện của đảng Dân chủ là nhờ những kết quả thuận lợi tại các khu vực mà người dân không có cảm tình với những phát ngôn gây sốc của ông Trump.
Đảng Dân chủ cũng có được thêm nhiều lá phiếu hơn từ những cử tri trẻ tuổi so với bốn năm trước đây và họ sẽ có thể thay đổi bộ mặt của Washington trong thời gian tới.
 Bà Nancy Pelosi, cựu Chủ tịch Hạ viện Mỹ và là một nhân vật có uy tín trong đảng Dân chủ, đã hoan nghênh kết quả bầu cử. |
“Chúng ta đang được chứng kiến một Đảng Dân chủ mới trẻ hơn, đa dạng sắc tộc hơn, năng động hơn, nhiều phụ nữ hơn, nhiều người lão luyện hơn, có thể chiến thắng ở Michigan, ở Pennsylvania, ở Ohio”, ông Van Jones, một chuyên gia chính trị của CNN cho biết.
Một trong những vấn đề của đảng Dân chủ sẽ là buộc ông Trump phải chịu nhiều trách nhiệm hơn mà không bị dư luận coi là lạm dụng quyền lực.
Một số đời Tổng thống như Bill Clinton và Barack Obama từng chấp nhận kết quả bầu cử giữa kỳ không thuận lợi, song đã công kích những đối thủ trong Quốc hội một cách hiệu quả và đã góp phần giúp họ tái đắc cử. Là người có cá tính mạnh và luôn tìm đối thủ mới cho mình, ông Trump vẫn sẽ là nhân vật đáng gờm.
Chỉ vài phút sau khi thắng lợi của họ được xác nhận, nhiều nghị sĩ đảng Dân chủ đã tuyên bố sẽ điều tra kỹ về hoạt động kinh doanh của ông Trump.
Ông Jerrold Nadler, người sẽ trở thành Chủ tịch Ủy ban Pháp lý Hạ viện Mỹ đã cảnh báo rằng cuộc bầu cử này là nhằm buộc ông Trump phải chịu trách nhiệm hơn nữa cho hành động của mình. “Ông ta phải nhận ra rằng mình không bao giờ đứng trên luật pháp”, ông nói.
Toàn cảnh cuộc đua
Kết quả cuộc bầu cử Quốc hội vào tối ngày 6/11 một lần nữa khiến người ta liên tưởng đến thất bại của bà Clinton, khi bà có số phiếu cử tri nhiều hơn nhưng lại thua về số phiếu bầu của đại cử tri. Nó cũng cho thấy sự chia rẽ trong chính trị nước Mỹ vào lúc này.
Các bang luôn đứng về phía đảng Cộng hòa vẫn tiếp tục mang lại kết quả thuận lợi cho đảng này, sau khi ông Trump thực hiện một loạt cuộc vận động. Mặc dù tỉ lệ tín nhiệm của ông không cao, có thể thấy rằng ông Trump vẫn là một thế lực lớn đối với những người có tư tưởng chính trị bảo thủ.
Việc đảng Cộng hòa vẫn kiểm soát Thượng viện là rất quan trọng đối với ông Trump, bởi nó sẽ cho phép ông và lãnh đạo phe đa số là Thượng nghị sĩ Mitch McConnell tiếp tục thúc đẩy những chính sách lớn mà mình đã từng hứa thực hiện, đồng thời bổ nhiệm vào tòa án tối cao những người có tư tưởng bảo thủ.
 Bà Sharice Davids của đảng Dân chủ, người sẽ trở thành nghị sĩ Hạ viện Mỹ đại diện cho bang Kansas sau khi chiến thắng trước ông Kevin Yoder của đảng Cộng hòa. |
Tuy vậy, ông Trump vẫn phải đưa ra câu trả lời thích đáng trước những động thái đối với dòng người di dân đang đến gần, một hành động có thể đã khiến đảng Cộng hòa mất Hạ viện vào tay đảng Dân chủ, cho dù ông đã nỗ lực để giúp các ứng cử viên đảng Cộng hòa giành chiến thắng nhờ vào sức hút của mình.
Thất bại ở Hạ viện đã đánh dấu một kỷ nguyên chính trị mới của đảng Cộng hòa, khi họ đã vấp phải sự tức giận của người dân về việc đảng này tìm cách bãi bỏ Obamacare và chi tiêu chính phủ quá lớn. Kết thúc cuộc bầu cử, họ sẽ phải chấp nhận rằng Obamacare vẫn tồn tại trong khi Mỹ đang đứng trước tình trạng thâm hụt ngân sách nặng nề.
Về mối liên hệ giữa nhóm vận động của ông Trump với Nga, trên lý thuyết nếu Công tố viên Đặc biệt Robert Mueller phát hiện bằng chứng rõ ràng các thành viên đảng Dân chủ ở Hạ viện có thể xem xét khởi tố ông Trump. Tuy nhiên chiến thắng của đảng Cộng hòa tại Thượng viện khiến khả năng đạt được tỉ lệ 2/3 số phiếu bầu cần thiết để khởi tố và bãi chức một Tổng thống là gần như không thể.
Ông Trump sẽ làm gì tiếp theo?
Hiện ông Trump vẫn chưa có phản ứng nào rõ ràng, song kết quả này có thể coi là một sự khiển trách của các cử tri hai năm trước đã bầu chọn ông làm Tổng thống. Với tính cách của mình, ông Trump được dự báo sẽ không rút lại những phát ngôn công kích của mình, thậm chí ông có thể khẳng định động thái này đã giúp đảng Cộng hòa giành ưu thế ở Thượng viện.
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng việc ông đẩy mạnh sự ủng hộ đối với những thành phần cử tri trung thành nhất cùng những phát biểu gây tranh cãi có thể sẽ khiến ông không làm hài lòng các nữ cử tri, điều này sẽ ảnh hưởng đến khả năng đắc cử Tổng thống trong hai năm tới.
Vào lúc này theo một số nguồn tin, ông Trump theo dõi kết quả cuộc bầu cử sau khi dùng bữa tối với gia đình ở Nhà Trắng. Được biết ông Trump đã rất tức giận đối với Chủ tịch Hạ viện Mỹ sắp ra đi Paul Ryan khi đã để tình trạng này xảy ra. “Ông ấy rất tức giận đối với ông Ryan”, một người cho biết.
Ông Drew Hammill, một cố vấn của bà Pelosi đã viết trên trang Twitter của mình rằng Tổng thống đã gọi điện cho bà Pelosi để “gửi lời chúc mừng khi đảng Dân chủ giành chiến thắng ở Hạ viện”.