Phòng không Iran có chống cự được cuộc tập kích trả đũa của Mỹ hay không?
Vào tháng 6/2019, máy bay không người lái (UAV) RQ-4A Global Hawk, một trong các phương tiện chiến tranh hiện đại của Hải quân Mỹ đã bị phòng không Iran bắn rơi.
Được đánh giá là "Phòng thí nghiệm trên không", RQ-4A tích hợp các công nghệ tiên tiến, và có thể đang bay ở độ cao lớn 18 km trước khi bị tên lửa phòng không của Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) bắn rơi.
Tuyên bố của Iran sau vụ bắn hạ UAV RQ-4A là họ đã sử dụng hệ thống tên lửa phòng không (SAM) Khordad-3, phiên bản hiện đại hóa của hệ thống Raad (hệ thống này lại là bản "copy" của hệ thống phòng không tầm trung Buk M3).
Theo nhà phân tích Becca Wasser tại tổ chức Rand: "Việc bắn hạ UAV cho thấy trong "tin nhắn" gửi tới người Mỹ" Iran đang "giới thiệu" năng lực quân sự".
Trong bối cảnh tên lửa đạn đạo của Iran khai hỏa vào căn cứ không quân Ayn al-Asad của lực lượng Mỹ ở Iraq, mối lo ngại một cuộc tập kích đường không của Mỹ vào các mục tiêu Iran đã không chỉ dừng lại ở các twitt của Tổng thống Mỹ Trump.
Vậy sau khi đã "làm nhục" người Mỹ, "niềm tự hào" mà Iran đã thể hiện vào mùa hè năm 2019 sẽ ứng phó như thế nào với các loại tên lửa "đẹp và thông minh", những thứ có thể đang được kỹ thuật viên lắp đặt trên những chiếc B-52, B-1, B-2, F-22, F/A-18EF và F-35 tại Trung Đông?
Người đứng đầu một cơ quan tình báo Pháp (yêu cầu giấu tên) bình luận rằng nếu Mỹ gửi một số lượng lớn máy bay tới Iran, thì nên chuẩn bị cho một số tổn thất, bởi vì lực lượng Iran có thể đã sẵn sàng chiến đấu.
Hệ thống phòng không Khordad-3 của Iran bắn hạ UAV RQ-4A của Mỹ hôm 20/6/2019 (Nguồn Press TV).
Kho vũ khí phòng không của Iran
Theo Viện nghiên cứu chiến lược quốc tế (IISS), Iran có 32 xe phóng tên lửa thuộc hệ thống phòng không S-300 do Nga sản xuất đã được bàn giao từ năm 2016. Chúng được xem là "xương sống của phòng không Iran.
Ngoài S-300 và Khordad-3, hệ thống Khordad-15 được công bố trước công chúng Iran vào ngày 9/6/2019 trang bị một radar quét mảng pha điện tử thụ động và các xe phóng độc lập là thứ vũ khí đáng chú ý thứ 3 của phòng không Iran.
Theo Iran, Khordad-15 có thể đánh chặn và tiêu diệt các mối đe dọa tiềm tàng trong vòng chỉ 5 phút sau khi phát hiện từ khoảng cách 150 km và có thể theo dõi chúng trong phạm vi 120 km. Tên lửa Sayyad-3 của Khordad-15 có tầm bắn 200 km.
Hệ thống cũng có thể phát hiện các mục tiêu tàng hình từ khoảng cách 85 km và có thể đánh chặn và tiêu diệt chúng trong phạm vi 45 km.
Xe phóng của hệ thống Khordad-15 và tên lửa Sayyad-3.
Như vậy, có thể liệt kê "kho vũ khí" phòng không của Iran như sau:
Phòng không tầm thấp: 30 xe phóng BAC Rapier do Anh sản xuất, 200 xe phóng Ya Zahra (bản nội địa của HQ-7 Trung Quốc), 200 xe phóng Herz-9
Phòng không tầm trung: 200 xe phóng MIM-23 Hawk do Mỹ sản xuất, 300 xe phóng Mersad (phiên bản nội địa của MIM-23 Hawk), 50 xe phóng 2K12 "Kub"/SA-6, 29 xe phóng 9K330 Tor/SA-15 bên cạnh 400 xe phóng Raad-1,2 và Khordad-3.
Phòng không tầm xa: 400 xe phóng Sayyad-1 (phiên bản nội địa của S-75/SAM-2/SA-2), trên 400 xe phóng S-200 Fajr-8 and S-200 Ghareh, 12 tổ hợp Bavar-373, 32 xe phóng S-300 và cuối cùng là 150 xe phóng Sayyad-2/Sayyad3/Khordad-15.
Từ các loại vũ khí nói trên, ước tính Iran có tổng số xe phóng tên lửa của Iran vào khoảng 2.500 chiếc bao gồm các loại tên lửa từ tầm thấp tới tầm xa.
Tuy chưa thể thiết lập một A2/AD (khu vực chống tiếp cận/chống xâm nhập) nhưng với số vũ khí này (đặc biệt là năng lực tự sản xuất), phòng không Iran sẽ là "khúc xương khó gặm" đối với lực lượng không quân của bất kỳ quốc gia nào trên thế giới.
Tuy nhiên khi đối đầu với lực lượng không quân mạnh nhất thế giới, kết quả của cuộc chiến sẽ phụ thuộc khá nhiều vào một yếu tố vô cùng quan trọng, đó là con người.
Iran giới thiệu hệ thống phòng không Khordad-15.