Thiên nga được xem là biểu tượng của sự đẹp đẽ và sang trọng, quý phái và sự chung thủy.
Trên thế giới có ba loài thiên nga phổ biến (trong tất cả 6 loài) là thiên nga trắng, thiên nga đen và thiên nga cổ đen. Cả ba loài đều có thể được thuần hóa từ các vùng ôn đới châu Âu, hiện nay chúng đã có mặt ở cả các nước nhiệt đới, trong đó có Việt Nam.
Không chỉ vậy, do rất dễ thích nghi với môi trường, sức đề kháng cao có thể chống lại các bệnh thủy cầm phổ biến nên thiên nga hầu như có thể nuôi ở khắp nơi trên thế giới (ngoại trừ châu Phi và Nam Cực).
Thiên nga rất thông minh, có thể phân biệt và nhớ ai đối xử tốt hoặc xấu với chúng. Ngoài ra, loài này cũng sống hòa hợp với con người cũng như các loài vật khác. Chúng vốn là loài vật hoang dã và có thể bay rất giỏi với vận tốc lên tới 96,5km/h nhưng khi thuần hóa sẽ không bao giờ bỏ chủ!
Những điều chưa biết về các loài thiên nga ở Việt Nam
Thiên nga trắng. Ảnh Animal
Thiên nga trắng (Cygnus olor) là loài phổ biến và dễ tìm hơn so với hai loại kia, chiều dài của chúng là khoảng 125 đến 170 cm, lông trắng toát toàn thân và mỏ màu cam viền đen.
Thiên nga đen (Cygnus atratus) là sinh vật có nguồn gốc từ Úc nhưng được du nhập sang các nước khác như Bỉ, New Zealand. Ở Việt Nam loài thiên nga đen còn rất hiếm (nhất là các cặp thiên nga trưởng thành).
Một cặp thiên nga đen trưởng thành ở Trang trại vua gà, phường Tân Bình, tỉnh Bình Dương. Ảnh: Trang trại vua gà
Trên một website chuyên về chim, ông Nguyễn Hoàng Tuấn - chủ một khu du lịch ở Quốc Oai là một trong số rất ít những người có thể sở hữu cặp thiên nga đen ở Việt Nam với giá 40 triệu đồng chia sẻ để có thể sở hữu chúng, ông phải mất cả năm trời chờ đợi đặt hàng trước.
Mặc dù ở Việt Nam cũng có thiên nga đen nhưng chỉ mới ở mức con giống, còn muốn có được cặp thiên nga đen trưởng thành là việc khá khó vì để nuôi chúng lớn đến lúc trưởng thành phải mất gần 2 năm.
Thiên nga trưởng thành từ 3 đến 4 năm tuổi mới bắt đầu sinh sản, số lượng trứng mỗi lần đẻ của chúng cũng rất ít (3 đến 8 trứng mỗi ổ) mà phải mất từ 35 đến 42 ngày để những quả trứng thiên nga nở thành con.
Do đó việc tăng đàn hay nhân giống khá lâu nên giá cả khá đắt đỏ. Cụ thể, Vuonchimviet cho biết, mỗi con thiên nga từ 1-3 tháng tuổi có giá từ 5-6 triệu đồng/con. Thiên nga trưởng thành có giá từ 1 triệu đến gần 20 triệu đồng/con.
Chia sẻ trên Lao Động, ông Trần Nhữ Giáp, chủ vườn chim ở Đông Mỹ (Thanh Trì, Hà Nội), Giám đốc Trung tâm gia - thủy cầm quý hiếm Vườn chim Việt, cho biết:
Tuy thiên nga đen cũng rất dễ nuôi (chỉ cần ăn thức ăn thông thường như ngô, thóc, cám, bèo, rau...) nhưng vẫn còn rất quý và hiếm ở Việt Nam.
"Hiện có khá nhiều người liên hệ đặt mua thiên nga đen, tuy nhiên, tất cả các khách đặt mua đều phải chờ khoảng nửa năm nếu mua thiên nga con, còn thiên nga đen trưởng thành phải chờ ít nhất 1 năm mới có", anh Giáp chia sẻ.
Một điều cực kỳ thú vị ở loài thiên nga là chúng thường chia sẻ thức ăn với cá chép Nhật (Koi) nếu nuôi chúng chúng một hồ. Xem video:
Thiên nga đen mớm mồi cho cá chép Nhật. Nguồn: Youtube/heaneyfields
Nhiều người sẽ thấy giống như thiên nga đang mớm mồi cho đàn con của mình vậy, nguyên nhân của hiện tượng thú vị này thật ra lại rất dễ hiểu và không có gì kỳ lạ vì đây là hình thức cộng sinh giữa các loài.
Theo đó, thiên nga sẽ lấy thức ăn trên bờ (do cá chép không thể lên bờ được!) như các loại hạt khô, và để các "người bạn" của mình có thể ăn được thì chúng phải nhúng số hạt xuống nước cho mềm ra nên trông như thể thiên nga đang mớm mồi vậy.
Ban đầu, cá chép cũng e sợ thiên nga và không dám tiến lại gần, nhưng theo thời gian chúng càng tiến gần hơn tới thiên nga và thậm chí ăn trực tiếp từ mỏ thiên nga khi đã thân nhau.
Thiên nga cổ đen (Cygnus melancoryphus)
Hiếm có hơn cả thiên nga đen chính là thiên nga cổ đen, chúng có đặc điểm giống với thiên nga trắng là có một cái bướu ở phần gốc của mỏ trên, lông thân màu trắng với cổ đen, đầu đen, mỏ xám.
Xem video:
Thiên nga cổ đen và thiên nga đen. Nguồn: Facebook/Trangtraivuaga
Thiên nga cổ đen là loài bản địa Nam Mỹ. Con trưởng thành trung bình dài 102 đến 124 cm và cân nặng 3,5-6,7 kg! Tại nước ta, việc mua bán loại thiên nga cổ đen còn rất hiếm.
Thiên nga được xem là tài sản quốc gia ở Anh
Từ thế kỷ 12, người đứng đầu hoàng gia Anh đã tuyên bố quyền sở hữu với các loại chim và xem chúng là tài sản quốc gia mà việc giết hại hay làm bị thương thiên nga sẽ bị khép vào tội phản quốc!
Năm 2013 từng xảy ra một vụ việc liên quan tới những con thiên nga của Nữ hoàng Anh Elizabeth II khi chúng bị những kẻ lạ mặt giết thịt, cảnh sát thung lũng Thames đã tiến hành điều tra vụ việc này và nếu "hung thủ" được phát hiện thì hình phạt sẽ không hề nhẹ.
Một sự việc khác tương tự cũng từng xảy ra ngày 4/2017 tại công viên Từ Gia Hối ở Thượng Hải khi những con thiên nga đen ở đây biến mất bí ẩn. Camera an ninh ghi lại cảnh một người đàn ông đã bắt chúng.
Nhờ đó, cảnh sát truy ra danh tính kẻ trộm thiên nga, đó là người đàn ông có tên Zhou, một nhân viên chuyển phát nhanh, hắn khai rằng vì trên đường bắt về thì phát hiện một con trong số chúng đã chết nên đã đem giết thịt để ăn.
Ông đã bị bắt giam 6 tháng và phạt 1.000 tệ sau phiên tòa xét xử, một mức án khá nhẹ vì thiên nga đen không có tên trong danh sách sách Đỏ nên ông chỉ bị cáo buộc tội ăn cắp tài sản.
Tham khảo nhiều nguồn