Vào ngày 20/07/2015, CTCP Nông nghiệp Quốc tế Hoàng Anh Gia Lai (HAGL Agrico) chính thức niêm yết hơn 708 triệu cổ phiếu trên HOSE với mã chứng khoán HNG.
Từ trước khi “bom tấn” này chào sàn, nhiều nhà đầu tư quan tâm đến việc Công ty mẹ là CTCP Hoàng Anh Gia Lai (mã: HAG ) sẽ giảm bớt tỷ lệ sở hữu tại HNG xuống dưới 80% theo quy định về niêm yết bằng cách nào.
Bản cáo bạch niêm yết của HNG khi đó cho biết, ngay trước thời điểm niêm yết cổ phiếu này, tỷ lệ sở hữu của HAGL chỉ còn là 79,52%.
Đây cũng là con số được trình bày trong báo cáo tài chính quý 2/2015 của công ty mẹ HAGL.
Tuy nhiên, trên báo cáo tài chính hợp nhất soát xét quý 2/2015, tỷ lệ sở hữu này lại là 85,95%.
Giải trình của HAGL trong các báo cáo tài chính gần đây đã vẽ lại một quá trình chuyển nhượng cổ phiếu HNG giữa công ty mẹ với các công ty con của tập đoàn là CTCP Thủy điện HAGL và CTCP Xây dựng và phát triển nhà Hoàng Anh để giảm tỷ lệ sở hữu tại HNG xuống dưới 80%.
Trước hết, nhìn lại ngày 2/6/2015, khi HNG hoàn tất quá trình tăng vốn từ 3.991 tỷ đồng lên 7.081 tỷ đồng, HAGL nắm 86,8% vốn điều lệ của công ty nông nghiệp này.
Chỉ sau đó 2 ngày, HAGL đã chuyển nhượng 16,5 triệu cổ phiếu HNG tương đương 2,355% vốn cho CTCP Thủy điện HAGL với tổng giá trị là 162 tỷ đồng.
Cũng ngày này, tập đoàn đã chuyển nhượng 34,7 triệu cổ phiếu của HNG tương đương 4,9% vốn cho CTCP Xây dựng và phát triển nhà Hoàng Anh (HAGL Land) với tổng giá bán là 340 tỷ đồng.
Kết thúc quá trình này, công ty mẹ sở hữu 79,5%, CTCP Thủy điện HAGL sở hữu 2,355% và CTCP Xây dựng và phát triển nhà Hoàng Anh sở hữu 4,9% tại HAGL Agrico.
Trong đó, CTCP Thủy điện HAGL và CTCP Xây dựng và phát triển nhà Hoàng Anh là các công ty con của tập đoàn với tỷ lệ nắm giữ 96% và 86%.
Chênh lệch giữa giá bán và giá trị ghi sổ tương ứng với phần sở hữu giá trị tài sản thuần của HAGL Agrico và các công ty con công ty này vào ngày bán là 15,9 tỷ đồng được ghi giảm vào khoản mục lợi nhuận sau thuế chưa phân phối trên bảng cân đối kế toán hợp nhất giữa niên độ.
Trước đó, HAGL cũng đã thực hiện các giao dịch mua bán và hoán đổi cổ phiếu HNG với các công ty con.
Cụ thể, vào tháng 1/2015, thông qua CTCP Thủy điện HAGL, tập đoàn đã mua vào 9 triệu cổ phiếu HAGL Agrico từ các cổ đông không kiểm soát với giá trị 837 tỷ đồng.
Số chênh lệch giữa giá mua so với phần sở hữu tăng thêm trong giá trị tài sản thuần của công ty nông nghiệp và các công ty con vào ngày mua là 677,34 tỷ đồng được ghi nhận giảm lợi nhuận sau thuế chưa phân phối trên bảng cân đối kế toán hợp nhất giữa niên độ.
Vào ngày 26/04/2015, HAGL đã tiến hành hoán đổi 29,7 triệu cổ phiếu HNG (tương đương 7,442% vốn điều lệ) cho các cổ đông không kiểm soát của CTCP Bò sữa Tây Nguyên (BSTN) để lấy 29,7 triệu cổ phiếu (tương đương 54% vốn điều lệ) do các cổ đông không kiểm soát này nắm giữ.
Tỷ lệ sở hữu của HAGL trong công ty Bò sữa Tây Nguyên tăng từ 45% lên 99% và đưa công ty này trở thành công ty con của tập đoàn.
Công ty Bò sữa Tây Nguyên là pháp nhân được thành lập vào ngày 28/04/2014 và phụ trách mảng chăn nuôi và kinh doanh bò thịt, bò sữa của HAGL.
Như vậy, HAGL đã chuyển giao 7,422% tỷ lệ sở hữu trong công ty nông nghiệp cho các cổ đông không kiểm soát và khoản giá trị 162,3 tỷ đồng đã được ghi nhận giảm lợi nhuận sau thuế chưa phân phối trên bảng cân đối kế toán hợp nhất giữa niên độ.
Sau đó, công ty đã bán lại toàn bộ 38,993 triệu cổ phiếu của công ty Bò sữa Tây Nguyên (tương đương với 99% vốn điều lệ) cho HAGL Agrico với giá 11.823 đồng/cp theo hợp đồng mua bán cổ phần.
