Đánh sạch nội tạng, sạch luôn cả…quần áo, nhà vệ sinh
Theo tìm hiểu của PV được biết, thời gian gần đây, chất tẩy trắng nội tạng động vật, thực phẩm (hay còn gọi là axit chanh) được các tiểu thương chợ Vinh (TP Vinh, Nghệ An) bày bán tràn lan và công khai giữa chợ. Dạo quanh 1 vòng chợ Vinh, không khó để PV có thể bắt gặp được những quầy hàng bán loại axit chanh này.
Ghi nhận của PV, tất cả phụ gia thực phẩm này đều được chủ hàng để chung với các loại hàng hóa và gia vị khác. Những sản phảm này hoàn toàn không có một nhãn mác hay bất kì dòng chữ hướng dẫn sử dụng nào. Điều đáng lo ngại hơn là tất cả những người bán ở chợ Vinh hoàn toàn không có hiểu biết gì về loại phụ gia thực phẩm này.
Trong vai một chủ nhà hàng mở quán nhậu muốn mua chất tẩy trắng nội tạng động vật, chúng tôi hỏi 1 quán ngay cạnh cổng chợ Vinh thì được chị chủ đon đả mời chào: “Cái đó ở quán chị có bán đây. Em vào đây, chị bán cho. 1kg/55 nghìn, nếu em mua nhiều chị bớt giá cho”.
Vừa nói, người đàn bà này vừa đưa cho chúng tôi 1 bịch chất bột màu trắng, trông giống như mì chính nhưng không hề có nhãn mác, xuất xứ cũng như ngày sản xuất, hạn sử dụng. Bày tỏ hoài nghi về loại chất bột này, người phụ nữ đã trấn an: “Đúng chất này đấy em ơi. Em cứ yên tâm, các chủ của hàng bán lòng lợn, lòng bò ở trên Thanh Chương, Đô Lương đều xuống đây mua một lúc cả yến về dùng dần. Họ mua nhiều lắm, vì rửa bằng cái này 1 tí là sạch. Chứ làm như bình thường thì lâu lắm”.
Khi chúng tôi ngõ ý hỏi về cách sử dụng, chị này tiếp lời: “Về nhà, em chỉ cần bỏ vài thìa vào nước rồi ngâm lòng bò, xách bò vào. Đảm bảo sạch tinh luôn mà không bị mất mùi của thực phẩm. Giờ người ta toàn làm thế chứ lấy quả chanh với muối mà chà xát thì đến bao giờ mới sạch được em”.
Tiếp tục đi đến quầy hàng khác phía sâu trong chợ Vinh, chúng tôi được một bà chủ của quầy hàng chạy ra đon đả chào mời và rồi lôi ra 1 hộp bìa các-tông đựng đầy những bịch chất bột màu trắng. Như để chắc chắn không bán nhầm hàng cho khách, bà P. hỏi lại chúng tôi: “Có phải là bột axit chanh mà họ dùng để rửa sạch nội tạng này không? Có hai loại là 30 nghìn/kg và 50 nghìn/kg, cháu mua loại nào?”.
Cũng tương tự như ở quầy hàng trước, những túi bột được đựng trong bao nilon đục mờ, không có bất kỳ nhãn mác hay dòng chữ nào được bày bán lẫn với các thứ hàng hóa khác. Khi chúng tôi hỏi cách thức sử dụng, bà bán hàng ú ớ rồi trả lời chỉ biết khách hàng đến hỏi mua thì bán, chứ không biết sử dụng như thế nào và có tác dụng ra sao?
Và gần tất cả những chủ cửa hàng bán loại sản phẩm này tại chợ Vinh khi được hỏi về nguồn gốc xuất xứ của các loại sản phẩn này đều lắc đầu không biết.
Lấy lí do đi tham khảo giá hàng khác, chúng tôi chào và nhanh chân bước đi để lại sau lưng ánh mắt và sự bực dọc khó chịu của bà chủ quán.lần thứ 3 tiếp cận các chủ cửa hàng bán loại sản phẩm này, chúng tôi không khỏi ngỡ ngàng khi được một bà chủ giới thiệu công dụng "tuyệt vời" của loại sản phẩm này.
Theo chị cho biết, tùy vào lượng thực phẩm mình cần tẩy ít hay nhiều để áng chừng vài thìa bột hòa vào nước. Sau đó lấy thực phẩm ngâm ít phút vào số nước kia, vớt ra là sẽ trắng tinh? “Em cứ về thử mà xem, chị không nói sai đâu. Cái này tẩy trắng đảm bảo. Nếu cần tẩy trắng quần áo em cũng làm như thế là sạch tinh. Thậm chí cái toilet nhà mình mà bị ố vàng, bẩn em cũng hòa ít bột này đổ vào là sạch bóng!”, chị chủ hàng khẳng định.
Nghe thấy vậy, chúng tôi tỏ vẻ e ngại hỏi lại: “Nó tẩy sạch được cả quần áo, toilet, vậy mình dùng cho thực phẩm có an toàn không chị?”. Chị bán hàng nhanh nhảu: “Chị cũng không rõ lắm nhưng chưa thấy người mua nào đến phản ánh bị gì hết. Chắc phải an toàn thì người ta mới dùng chứ?”.
Thấy chúng tôi hỏi nhiều quá mà vẫn chưa mua, chị chủ hàng bắt đầu cáu gắt: “Em có mua không để chị dọn hàng, hỏi nhiều quá đau đầu quá đấy!”.
Lạm dụng có nguy cơ bị nhiễm độc kim loại nặng, gây sỏi thận!
Để hiểu rõ về tác dụng của chất tẩy trắng được bán tràn lan này, chúng tôi đã có buổi trao đổi với ông Đào Trọng Dũng - Chi cục trưởng Chi cục ATVSTP tỉnh Nghệ An. Theo ông Dũng cho biết, loại chất tẩy trắng được bày bán tại chợ Vinh được gọi là axit chanh, nó có tên là axit citric, với tên mã là R330. Đây là một trong 400 chất phụ gia được phép sử dụng trong thực phẩm. Tuy nhiên, ông Dũng cũng khuyến cáo về việc sử dụng chất này cần phải có liều lượng thích hợp. Nếu sử dụng lâu dài, lạm dụng sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.
Khi PV đề cập đến tác dụng tẩy trắng toilet như các chủ hàng quảng cáo, ông Dũng khẳng định: chất này có khả năng tẩy rửa. Tuy nhiên vấn đề có làm sạch được toilet hay không thì ông cũng không rõ nhưng ông khẳng định có thể làm độ bóng cho toilet.
“Đây là loại phụ gia khá thông dụng, được sử dụng. Hiện chưa có báo cáo khoa học nào về tác hại của nó đối với sức khỏe con người. Tuy nhiên, nếu sử dụng lâu dài với liều lượng cao hơn liều lượng cho phép sẽ dẫn tới hỏng men răng, nếu dây vào mắt sẽ bị bỏng giác mạc và gây rối loạn thị lực; gây rối loạn tiêu hóa, nôn mửa, tiêu chảy, đau quặn bụng; gây viêm da kích ứng. Đặc biệt, với khả năng kết tủa, nếu sử dụng liều lượng nhiều trong thời gian dài sẽ gây ra hiện tượng nhiễm độc kim loại nặng dẫn tới bị các loại sỏi như sỏi thận, sỏi mật”, ông Dũng nói.
Ông Đào Trọng Dũng - Chi cục trưởng Chi cục ATVSTP Nghệ An khuyến cáo việc sử dụng chất này lâu, lạm dụng quá liều lượng cho phép sẽ có nguy cơ bị nhiễm độc kim loại nặng, gây sỏi thận, mật và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.
Cũng theo ông Dũng, loại axit này là thuộc loại kinh doanh có điều kiện. Đồng nghĩa với việc người bán và sử dụng phải có sự hiểu biết về nó; không được để lẫn loại phụ gia này với các loại thực phẩm, hàng hóa khác. Sản phẩm phải buộc phải dán nhãn và có hướng dẫn sử dụng cụ thể cho người sử dụng khi đưa ra kinh doanh buôn bán.
Tuy nhiên, trên thực tế hiện nay, loại phụ gia thực phẩm này vẫn được bày bán tràn lan, hoàn toàn không được đáp ứng các yêu cầu đối với mặt hàng kinh doanh có điều kiện. Và trên thực tế, loại phụ gia này được các nhà hàng, quán nhậu sử dụng để rút ngắn thời gian, công sức trong việc làm sạch các loại nội tạng động vật. Và tất nhiên, không ai có thể quản lý được việc sử dụng loại phụ gia tẩy trắng "gây độc từ từ" này.
