Ký ức vùng quê nghèo
Xã Đô Thành, huyện Yên Thành (Nghệ An) xưa kia vốn là một vùng đất nghèo khó, giáp ranh với một số xã của huyện Diễn Châu. Cuộc sống người dân nơi đây chủ yếu dựa vào cây lúa.
Thế nhưng do là vùng đất trũng, thường xuyên bị ngập úng nên mất mùa nhiều hơn được mùa, bà con cũng chẳng biết làm gì trước điều kiện khắc nghiệt của thiên tai.
Khó khăn là vậy nhưng người dân cũng không biết làm gì để thoát nghèo, thoát khổ. Ngoài làm ruộng thì họ không có một nghề phụ nào ổn định để làm trong thời gian nông nhàn.
Trăn trở về tương lai của quê hương nếu không tìm cách thoát nghèo thì khó mà đổi vận được. Với ý nghĩ đó, nhiều đàn ông trong xã bắt đầu đi làm ăn xa mong tìm được nghề phù hợp để sau này về quê lập nghiệp.
“Thời đó gỗ rừng còn nhiều lắm, nhận thấy buôn gỗ là một nghề nhanh có tiền, đem lại thu nhập nên nhiều người trong làng bắt đầu rời quê ra đi. Có chuyến chúng tôi đi tận hơn một tuần mới về.
Trong quá trình đi buôn gỗ, nhận thấy nhiều sản phẩm thừa từ gỗ vứt bỏ đi thì phí nên anh em lại rủ nhau gom về đóng tủ, đóng bàn dùng trong sinh hoạt gia đình.
Từ đó Đô Thành có thêm một nghề mới là nghề làm mộc. Cũng chính nghề này đã giúp bà con nơi đây thoát nghèo chứ nghề buôn gỗ vừa nguy hiểm lại dẽ mất tính mạng, ông Phan Đăng Thế, xóm trưởng xóm Đồng Thị, xã Đô Thành nhớ lại.
Từ khi có nghề, bà con nơi đây đua nhau mở xưởng. Cũng nhờ thời kỳ đó nghề mộc ở vùng này còn ít nên các sản phẩm mà họ làm ra đều được tiêu thụ ngay tức thì.
Những năm đó xuống chợ Si (Diễn Châu), chợ Dinh (Yên Thành) và nhiều nơi khác đều thấy sự có mặt của các mặt hàng mộc “Made in Đô Thành”.
Nguyên liệu được lấy từ những sản phẩm thừa trong quá trình buôn gỗ để làm nên đem lại thu nhập khá. Đời sống bà con dần dần được nâng cao.
Giờ đây Đô Thành không còn là độc canh cây lúa nữa mà việc làm của họ quanh năm không hết. Thời điểm đó, nhà nhà làm mộc, cả xóm, cả xã đều theo nghề mộc.
Đến những năm của thập niên 1990, thị trường biến đổi, làng nghề làm mộc mọc lên như nấm, giá cả, lời lãi không còn được như trước nữa. Bà con nơi đây bắt đầu bỏ dần nghề này.
Cùng thời điểm đó, giao thương với các nước bắt đầu phát triển. Vốn nhanh nhạy, nắm bắt kinh tế thị trường, thời cơ rất tốt, dân xã Đô Thành bắt đầu xuất ngoại kiếm tiền về xây dựng gia đình, quê hương.
Làng 300 tỷ phú, hàng trăm ngôi biệt thự trên chục tỷ
Những năm cuối thập kỷ 1980, đầu 1990, các lao động ở Đô Thành bắt đầu đi xuất khẩu lao động sang Đức, Ba Lan, Anh, Australia… để tìm kiếm cơ hội làm ăn.
Ban đầu toàn xã cũng chỉ có một vài người đi, về sau thấy làm ăn được nên họ về kéo anh em, họ hàng cùng xuất ngoại kiếm tiền. Cứ thế, lượng người "đi Tây" ngày một tăng lên.
Thời kỳ bấy giờ đi xuất khẩu lao động còn dễ nên cứ thấy làm ăn được là họ lại ồ ạt kéo nhau sang đó. Chính nhờ hướng đi này mà người dân nơi đây đã đổi thay một cách chóng mặt.
Sau một thời gian cật lực làm việc bên xứ người họ lại tự hào đem số tiền mà mình đổ mồ hôi nước mắt làm được về trang trải cuộc sống cho gia đình, sắm sang đồ dùng, xây dựng nhà cửa khang trang.
Chính từ đó mà những ngôi biệt thự cao tầng bắt đầu mọc lên ào ạt như nấm sau mưa.
Nói về sự phồn thịnh, giàu có của Đô Thành nhờ xuất khẩu lao động có người tếu vui: “Cứ sau một đêm ngủ dậy là thấy làng xóm lại khác, một số ngôi biệt thự cao ngạo nghễ mọc lên từ lúc nào không hay”. Quả thật, làng Đô Thành đã thay da đổi thịt một cách chóng mặt.
Theo trưởng xóm Phú Vinh, cả làng hiện nay có hơn 300 hộ với gần 1.000 lao động. Trong đó có gần 1/3 đi làm ăn ở các nước.
Có thời điểm con số này lên đến hơn 1 nửa. Nhờ nguồn lao động này mà xóm trở nên trù phú, giàu có, đời sống bà con cũng như cơ sở vật chất hạ tầng được nâng lên rõ rệt”.
“Ở làng này nhà có hai, ba thậm chí bốn, năm người đi Tây là chuyện bình thường. Cứ anh sang làm bên đó thấy có tiền là kéo em sang, rồi bác kéo cháu, cha kéo con… cứ thế họ đua nhau đi xuất ngoại”, một người dân cho biết.
Theo những con số tương đối mà ông Phan Văn Trung (Bí thư xã Đô Thành) nêu ra thì cả xã hiện có đến 300 tỷ phú, 2.000 ngôi nhà cao tầng, 200 xe ô tô các loại trong đó có nhiều xế hộp hạng sang của các hãng xe nổi tiếng như BMW, AUDI, FORD, MERCEDES...
Trong xã, hiện có 2.000 lao động đang làm việc tại các nước phát triển như Anh, Đức, Hàn Quốc, Nhật Bản... Tuy ảnh hưởng của khủng hoảng kinh tế thế giới nhưng số lượng người đi lao động xuất khẩu của xã vẫn được duy trì một cách ổn định.
Những năm gần đây, thị trường Lào làm ăn dễ dàng nên một bộ phận lao động ở Đô Thành bắt đầu sang đây tìm kiếm cơ hội làm giàu, đặc biệt là thế hệ trẻ.
Một khu làng Việt kiều Lào với những công ty, doanh nghiệp được dựng lên bên bờ kênh Vực Bách, trở thành một trong những xóm tỷ phú của xã Đô Thành.
Về Đô Thành, nếu nhìn biệt thự tiền tỷ, xe hơi hạng sang mà thốt lên ngạc nhiên thì “xưa như trái đất”.
Bởi biệt thự, xe con bóng loáng được người dân "làng đại gia" xem như là một nhu cầu bình thường trong cuộc sống thường ngày mà thôi.
Có những ngôi biệt thự có giá đầu tư xây dựng lên đến hàng chục tỷ đồng. Như căn biệt thự 4 tầng của ông Hòe ở xóm Phú Vinh, theo chủ thầu xây dựng thì biệt thự của ông Hòe có giá xây dựng không dưới 30 tỷ đồng.
Theo khảo sát của PV, dạng biệt thự “khủng” như hộ nhà ông Hòe, hiện ở "làng đại gia" Đô Thành cũng có hơn 500 chiếc. Số còn lại cũng từ vài tỷ đồng trở lên.
Nhiều người sau nhiều năm làm ăn ở nước ngoài đã trở về thành lập công ty ngay trên chính quê hương, tạo việc làm thường xuyên cho hàng ngàn người lao động trong và ngoài xã.
