SOHA NEWS
Ngược dòng lịch sử trở lại thế kỷ 14, vào khoảng năm 1338-1351, thế giới nói chung và châu Âu nói riêng lần đầu tiên đứng trước một đại dịch nguy hiểm chết người, có quy mô lớn đến thế.
Lúc đó, bệnh dịch hay còn được biết đến với tên gọi Cái chết đen đã cướp đi khoảng 75 triệu sinh mạng, trong đó có 1/3 dân số châu Âu.
Đại dịch Cái chết đen lan nhanh và rộng ở châu Âu vào thế kỷ 14. Ảnh: The National Interest
Sau khoảng thời gian lên đến đỉnh điểm ở thế kỷ 14, cơn đại họa này vẫn âm ỉ lây lan suốt 300 năm sau. Người ta ước tính, từ lúc bùng phát đến khoảng năm 1665, có gần 200 triệu người không thoát khỏi lưỡi hái thần chết.
Nguyên nhân của đại dịch đáng sợ này được cho là do chuột, loài động vật gặm nhấm, mang theo nhiều bọ chét sống ký sinh trên thân mình. Người ta cho rằng những con chuột mang theo mầm bệnh đã xâm nhập châu Âu thông qua các thương lái, tàu buôn.
Tuy nhiên, loài chuột lại không phải thủ phạm chính
Trong một nghiên cứu được công bố vào tháng 1/2017 của Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Mỹ (PNAS), các nhà nghiên cứu đã thực hiện mô phỏng lại sự bùng phát của đại dịch Cái chết đen ở các thành phố châu Âu để tìm hiểu xem dịch bệnh đã thực sự lan rộng như thế nào.
Trong đó, họ đã xem xét ba mô hình nhiễm trùng: Chuột - Sự lây truyền qua không khí và những con bọ chét, bọ ve trên cơ thể người.
Hình ảnh bọ chét. Ảnh: Science in the News
Ở hầu hết các thành phố, mô hình tập trung vào bọ chét và bọ ve trên người lại chính là mô hình phù hợp nhất để giải thích sự lây lan của căn bệnh đáng sợ này.
Theo Nils Stenseth, giáo sư tại Đại học Oslo, đồng thời là đồng tác giả của nghiên cứu, đại dịch sẽ không thể lan truyền nhanh như vậy nếu nó lan truyền qua loài chuột.
Sự lây lan nhanh chóng đó khiến hàng chục triệu người chết.
Trên thực tế, người ta sử dụng số liệu của 9 đợt bùng phát dịch hạch lớn nhất từ thế kỷ 14 đến 19 để thực hiện nghiên cứu mô phỏng lại cách thức lây lan. Kết quả, 7/9 trường hợp đã chỉ ra rằng, những con bọ chét và chấy rận có trên cơ thể người mới là tác nhân hàng đầu dẫn đến sự lây lan nhanh chóng mặt của hiểm họa này.
Như vậy, cho đến hiện tại, chúng ta có thể trả lại "sự trong sạch" cho chuột, loài động vật bị nghi ngờ là thủ phạm khiến đại dịch Cái chết đen lây lan trong suốt hàng trăm năm qua.
Tham khảo nhiều nguồn