Tiêm kích F-16C của Không quân Mỹ. Ảnh: Không quân Mỹ
F-16 sẽ được cung cấp cho Ukraine?
Các phi công Ukraine gần đây đã đến Mỹ và một loại máy bay chiến đấu nhằm cung cấp cho nước này đã được quyết định, người phát ngôn Không quân Ukraine cho hay.
"Các phi công của quân đội chúng tôi đã tới Mỹ, các nguồn quỹ đã được huy động để huấn luyện các phi công", Đại tá Yuriy Ihnat, người phát ngôn Bộ Chỉ huy Không quân thuộc Lực lượng Vũ trang Ukraine cho hay.
Ông giải thích quy trình tích hợp loại máy bay mới trên không đơn giản bởi điều đó không chỉ liên quan đến việc huấn luyện các phi công, đào tạo kỹ sư hàng không mà còn cả việc chuẩn bị sân bay để tiếp nhận máy bay chiến đấu mới.
"Mọi nỗ lực đang được thực hiện để biến giấc mơ thay đổi sang loại máy bay này của chúng tôi thành hiện thực trong thời gian sớm nhất có thể", ông Ihnat cho hay.
Tuy nhiên, ông Ihnat không tiết lộ loại máy bay mới được lựa chọn là gì cũng như không cung cấp khung thời gian cho việc vận chuyển máy bay này hoặc huấn luyện các phi công được chọn. Các bài báo dẫn lời các chuyên gia giấu tên cho biết loại máy bay trên có thể là một vài biến thể của tiêm kích F-16.
Điều này cũng nhất quán với nhận định của Đại tá Ihnat trong cuộc trả lời phỏng vấn vào tháng 7 năm ngoái khi ông cho rằng, 2 phi đội với mỗi phi đội gồm 12 tiêm kích F-16 sẽ giúp đảo chiều cuộc xung đột với Nga. Ông Ihnat cho biết, Ukraine có ít nhất 30 phi công với khả năng tiếng Anh trôi chảy để sẵn sàng tới Mỹ tham gia khóa huấn luyện cùng với các kỹ sư và đội ngũ bảo trì.
“Để học được giai đoạn đầu của cất cánh, hạ cánh và bay từ điểm A tới điểm B sẽ mất một vài tuần nhưng để học cách chiến đấu bằng tiêm kích này và sử dụng tên lửa, chúng ta có thể mất khoảng 6 tháng", ông Ihnat nói.
Cho đến nay, Mỹ vẫn chưa chính thức xác nhận thông tin từ phía Ukraine ngoại trừ việc người phát ngôn Lầu Năm Góc Pat Ryder nói rằng không hề biết về việc phi công Ukraine hiện đang được huấn luyện ở Mỹ.
Tuy nhiên, chỉ cách đó một vài ngày, Ngoại trưởng Hà Lan Wopke Hoekstra đã nêu khả năng về việc cung cấp tiêm kích F-16 cho Ukraine. Trong cuộc thảo luận hồi tuần trước, ông Hoekstra cho biết nếu chính quyền Kiev yêu cầu các tiêm kích trên, nội các Hà Lan sẽ xem xét "một cách cởi mở".
Kể từ khi Nga bắt đầu tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine, chính quyền Kiev đã liên tục hối thúc và vận động phương Tây hỗ trợ chiến đấu cơ.
Lý do F-16 là ứng viên phù hợp nhất cho Ukraine
Vào giữa tháng 12 năm ngoái, một phi công MiG-29 của Ukraine cho biết Kiev có thể vận hành bất kỳ chiến đấu cơ thế hệ thứ tư nào của phương Tây như F/A-18 Hornet, JAS 39 Gripen và F-16. Tuy nhiên, ông cho rằng F-16 là loại máy bay chiến đấu phù hợp nhất.
Phi công Ukraine đã dẫn ra việc tiêm kích F-16 sẵn có trên toàn cầu cũng như thực tế một số quốc gia láng giềng của Ukraine cũng vận hành máy bay chiến đấu này.
"Đây có lẽ là lựa chọn thực tế nhất cho Ukraine khi cân nhắc đến khả năng, mức độ sẵn có của phương tiện, tài chính và quan trọng nhất là khả năng cầm cự".
Các chuyên gia từ Viện Các Quân chủng Thống nhất Hoàng gia Anh (RUSI) nhận định trong một báo cáo vào năm ngoái rằng, các tiêm kích JAS-39 Gripen C/D "cho đến nay là phương tiện phù hợp nhất cho Ukraine". Theo các chuyên gia này, một trong những đặc điểm của Gripen do Thụy Điển sản xuất khiến nó là ứng viên phù hợp nhất là khả năng đã được chứng minh trên chiến trường của loại chiến đấu cơ này với đường băng đơn giản và hỗ trợ bảo trì ở mức tối thiểu.
Tiêm kích Gripen của Thụy Điển.
Khi được hỏi về điều đó, phi công Ukraine nhận định, ông không cho là việc cất cánh từ một đường băng ở xa là một đặc điểm quan trọng.
"Tôi đã bay từ đường cao tốc với tiêm kích MiG-29. Các đồng nghiệp của tôi cũng bay từ đường cao tốc với Su-27. Đó không phải là khía cạnh quan trọng nhất", phi công Ukraine cho hay, đồng thời nói rằng mặc dù Gripen tốt nhưng Không quân Thụy Điển cũng cần chúng, do đó họ không có nhiều máy bay chiến đấu này. Phi công Ukraine cũng đánh giá cao tên lửa không đối không Meteor của Gripen.
Tuy nhiên, theo phi công này, tên lửa không đối không AIM-120 được triển khai trên F-16 là vũ khí phù hợp hơn giữa bối cảnh quân đội Ukraine đang sử dụng nó như một phần của hệ thống phòng không NASAMS. Vì thế, sự sắp xếp hậu cần sẽ sẵn sàng hơn.
"Ưu tiên của chúng tôi là bắn hạ các vũ khí tấn công trên tiền tuyến. Đầu tiên, chúng tôi cần bảo vệ các khu vực và các lực lượng mặt đất và sau đó chúng tôi sẽ thử sức với một số máy bay chiến đấu. Đó sẽ là một thách thức lớn nhưng dù vậy, các vũ khí mới đồng nghĩa với các chiến thuật mới, học thuyết mới cho tất cả các chiến dịch. Tôi hy vọng rằng tất cả sẽ giúp chúng tôi thành công cũng như khiến Nga không thoải mái, thậm chí cả ở không phận của họ", phi công Ukraine đánh giá.
“Tấm bia tập bắn” cho Nga nếu không có AWACS?
Cựu phi công thuộc Không quân Ấn Độ VK Thakur cho biết trên Twitter rằng 2 phi đội F-16 sẽ cần vận hành cùng với Hệ thống chỉ huy và cảnh báo sớm trên không (AWACS) để tạo ra sự khác biệt.
"Nếu không có sự bảo vệ của AWACS, các tiêm kích F-16 mà Ukraine sở hữu sẽ trở thành bia tập bắn cho các máy bay chiến đấu Su-30SM và Su-35 hoạt động dưới tầm bao phủ của radar", ông Thakur nhận định.
Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev cánh báo vào năm ngoái rằng các binh lính của NATO chủ động tham gia vào cuộc xung đột sẽ trở thành "mục tiêu hợp pháp" cho lực lượng vũ trang Nga.
Vào tháng 10 năm ngoái, hệ thống AWACS của NATO tại Ba Lan và Romania trong chế độ hoạt động 24/7 đã không thể phát hiện ra tiêm kích thế hệ thứ năm Su-57 của Nga, dẫn đến máy bay chiến đấu Su-27 của Ukraine bị tên lửa R-37M từ tiêm kích Su-57 bắn hạ./.