Chỉ trong hai ngày cuối tuần, chính quyền Tổng thống Recep Tayyip Erdogan đã tiến hành bắt bờ hàng nghìn quân nhân, thẩm phán và sĩ quan cảnh sát bị cáo buộc dính líu đến âm mưu đảo chính bất thành.
Nói với báo chí bên lề hội nghị với 28 ngoại trưởng của Liên minh châu Âu (EU) hôm 18/7, ông Kerry cho biết: "Rất nhiều người đã bị bắt hết sức nhanh chóng. Mức độ giám sát và cảnh giác (ở Thổ Nhĩ Kỳ) sẽ trở nên hết sức rõ ràng trong những ngày tới."
"Chúng tôi chắc chắn ủng hộ việc đưa các thủ phạm đảo chính ra công lý, nhưng chúng tôi cũng cảnh cáo phản đối hành động vượt quá giới hạn và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc gìn giữ luật pháp dân chủ," ông nói thêm.
Ông Kerry nhấn mạnh Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), liên minh quân sự mà Thổ Nhĩ Kỳ là thành viên từ năm 1952, "đã yêu cầu Ankara tôn trọng nền dân chủ và sẽ đánh giá rất kỹ lưỡng những gì đang diễn ra".
Ngoại trưởng Mỹ cho hay đã trao đổi với người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu vài lần hồi cuối tuần và được bảo đảm rằng chính phủ Erdogan sẽ tôn trọng tiến trình dân chủ.
Người phát ngôn Bộ ngoại giao Mỹ John Kirby ngày 18/7 nêu rõ, hiện giờ Thổ Nhĩ Kỳ chưa gặp nguy cơ bị mất tư cách thành viên NATO, nhưng ông cảnh báo "tất cả chúng tôi đều đang theo dõi hành động của họ".
Bên cạnh cảnh báo của John Kerry, Cao ủy Liên minh châu Âu (EU) phụ trách An ninh và Đối ngoại, bà Federica Mogherini cũng tuyên bố Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không có cơ hội gia nhập khối này nếu đưa trở lại án tử hình đối với phe đảo chính mà không qua xét xử.
Giới quan sát quốc tế lo ngại trước việc Ankara tuyên bố bắt giữ hơn 6.000 quân nhân và dân thường hồi cuối tuần, đồng thời tiến hành thẩm vấn hàng chục tướng lĩnh, thẩm phán và công tố viên.