Dựa vào bức ảnh chụp tại căn cứ không quân Shayrat, chiếc tiêm kích MiG-23 của Syria bị phá hủy được cho là MiG-23MS - biến thể giản lược từ MiG-23M của Không quân Liên Xô, khi chỉ được lắp radar RP-22SM và bị cắt bỏ hệ thống trinh sát hồng ngoại.
Mặc dù là phiên bản tiêm kích phòng không, tuy nhiên thực tế chiến trường cho thấy Không quân Syria thường xuyên sử dụng những chiếc MiG-23 này cho nhiệm vụ tấn công mặt đất. Do đối tượng tác chiến là phiến quân không có trong tay những hệ thống vũ khí đủ uy lực nên MiG-23MS vẫn tương đối hiệu quả trong vai trò mới.
Vụ tấn công bằng tên lửa hành trình Tomahawk của Hải quân Mỹ tuy rằng còn gây tranh cãi, nhưng không thể phủ nhận là nó đã giáng một đòn đau vào Không quân Syria, khi số lượng máy bay chiến đấu còn hoạt động được của họ là khá ít ỏi.
Ngoài ra cũng phải nói rằng Nga đã thực sự bị Mỹ "trêu tức" qua hành động trên, không bảo vệ được đồng minh thân thiết ít nhiều khiến uy tín của Moskva trong khu vực bị suy giảm.
Ảnh vệ tinh căn cứ không quân Shayrat sau đợt tấn công của tên lửa Tomahawk
Có thể dự đoán trong thời gian tới Moskva sẽ đưa ra biện pháp trả đũa Mỹ nhằm lấy lại vị thế của mình. Đã có tiếng nói trong giới quân sự Nga kêu gọi tăng cường cho lực lượng phòng không Syria những hệ thống tên lửa tầm thấp để đủ khả năng phản ứng trước những cuộc tấn công trong tương lai. Tuy nhiên giải pháp này xem chừng khó mang lại hiệu quả.
Phát hiện và đánh chặn tên lửa hành trình bay thấp chưa bao giờ là điều dễ dàng, thậm chí cả với những cường quốc quân sự hàng đầu thế giới, việc này đòi hỏi phải xây dựng được mạng lưới cảnh giới đồ sộ từ vệ tinh giám sát, máy bay chỉ huy cảnh báo sớm trên không, đến các đài radar bắt thấp... trang bị thêm cho Syria một vài hệ thống phòng không sẽ chỉ như muối bỏ bể.
Do vậy, liệu Nga có cho rằng cách tốt nhất để giúp đỡ đồng minh trong tình hình hiện nay chính là viện trợ cho Syria máy bay chiến đấu mới nhằm bù đắp số hao hụt vì bị phá hủy?
Máy bay ném bom tiền tuyến Su-24M2 của Không quân Nga
Nếu như Nga có ý định trên, loại phi cơ nào có thể được chuyển giao cho đồng minh? Khả năng cao đang thuộc về Su-24M2. Được biết hồi giữa năm 2016, Nga đã cung cấp cho Không quân Syria 8 máy bay cường kích Su-24M2 theo chuẩn nội địa nhằm giúp lực lượng này khôi phục khả năng chiến đấu sau khi bị tiêu hao do cuộc nội chiến dai dẳng.
Ngoài máy bay chiến đấu hay trực thăng, thời gian gần đây Nga còn tăng cường cung cấp cho Syria thêm nhiều xe tăng chiến đấu chủ lực, từ T-90A hiện đại, T-90 đời 1992, cho tới cả T-62M. Điều đó cho thấy Nga sẵn sàng đáp ứng mọi nhu cầu từ phía Quân đội Chính phủ Syria (SAA).
Việc viện trợ cho Không quân Syria những chiếc cường kích chuyên nghiệp Su-24M2 để thay số MiG-23MS bất đắc dĩ phải đảm nhiệm vai trò tấn công mặt đất đã bị phá hủy sẽ như mũi tên trúng hai đích: vừa là sự hỗ trợ kịp thời cho SAA, giành lại niềm tin từ đồng minh; lại vừa cho thấy vụ oanh kích của Mỹ hoàn toàn vô tác dụng, trả đũa việc dám coi thường mình.
Diễn biến tình hình Trung Đông trong vài ngày tới được dự báo còn nhiều phức tạp, việc hai cường quốc trả đũa nhau qua lại theo kịch bản trên là hoàn toàn có thể xảy ra, đây là lúc cộng đồng quốc tế cần phát huy vai trò để sớm "hạ nhiệt" khu vực.
** Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả.