Như BizLIVE đề cập thời gian qua , thực hiện chính sách mới của Bộ Tài chính, nguồn tiền gửi thanh toán của Kho bạc Nhà nước sẽ phải kết chuyển về tài khoản tổng để tại Sở Giao dịch Ngân hàng Nhà nước, thay vì đọng lại tại các ngân hàng thương mại như trước.
Dù chưa đến thời điểm chính sách trên có hiệu lực (từ 01/11/2019), nhưng trên báo cáo tài chính của Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank), Ngân hàng Đầu tư và phát triển Việt Nam (BIDV), nguồn tiền gửi của Kho bạc Nhà nước đã giảm đáng kể.
Đây cũng là hai trong số 4 ngân hàng thương mại nhà nước, nhóm thường xuyên và chủ yếu có nguồn tiền gửi lớn của Kho bạc Nhà nước từ trước đến nay. Hiện Ngân hàng Công thương Việt Nam (VietinBank), Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank) chưa công bố báo cáo tài chính quý III/2019 để tham khảo thêm.
Việc sụt giảm nguồn tiền lớn nói trên tại Vietcombank và BIDV có thể là những diễn biến theo lộ trình thực hiện chính sách, tránh hụt nguồn đột ngột và dồn vào một thời điểm.
Ngoài ra, nguồn tiền gửi này giảm cũng chỉ mang tính tham khảo tương đối, do tại thời điểm chốt số có thể không phản ánh đầy đủ số dư thường xuyên hoặc bình quân trước đó. Nhưng, điểm chung là giảm mạnh.
Cụ thể, báo cáo tài chính quý III/2019 của Vietcombank cho thấy, quy mô tiền gửi thanh toán của Kho bạc Nhà nước tại đây đã giảm từ mức hơn 87.095 tỷ đồng cuối năm 2018 xuống còn hơn 74.582 tỷ đồng tại 30/9/2019.
Đáng chú ý, tiền gửi không kỳ hạn (nguồn vốn có chi phí thấp với lãi suất chỉ 0,2%/năm) sụt giảm rất mạnh, từ 31.095 tỷ đồng (gồm cả ngoại tệ quy đổi) cuối năm 2018 xuống chỉ còn 5.333 tỷ đồng tại 30/9/2019.
Tương tự, tại BIDV, tiền gửi của Kho bạc Nhà nước chỉ giảm nhẹ từ 69.896 tỷ đồng cuối năm 2018 xuống còn 67.892 tỷ đồng tại 30/9/2019, nhưng đặc biệt giảm mạnh ở tiền gửi thanh toán từ 18.896 tỷ đồng cuối 2018 xuống chỉ còn 4.642 tỷ đồng.
Ngoài ra tại BIDV kỳ báo cáo này còn ghi nhận nguồn tiền gửi của Bộ Tài chính cũng giảm mạnh, từ hơn 24.163 tỷ đồng cuối 2018 xuống còn hơn 15.662 tỷ đồng.
Như vậy, trong kỳ báo cáo trên, tại cả Vietcombank và BIDV, nguồn tiền gửi lớn của Kho bạc Nhà nước ở loại tiền gửi không kỳ hạn có chi phí huy động thấp nhất đều cùng giảm rất mạnh, số dư còn lại ở mức thấp. Diễn biến này có thể cũng có tại VietinBank và Agribank trong báo cáo tài chính công bố tới đây.
Quy định mới của Bộ Tài chính ban hành vào cuối tháng 8/2019, thời điểm có hiệu lực từ 01/11/2019, tức các ngân hàng trên có lộ trình 2 tháng để chuẩn bị cho việc kết chuyển nguồn tiền gửi thanh toán không kỳ hạn của Kho bạc Nhà nước về tài khoản tổng đặt tại Sở Giao dịch Ngân hàng Nhà nước.
Nhưng ngược lại, báo cáo tài chính các ngân hàng trên ghi nhận rõ sự gia tăng nguồn tiền gửi có kỳ hạn của Kho bạc Nhà nước.
Cụ thể, tại BIDV, tiền gửi có kỳ hạn của Kho bạc Nhà nước đã tăng lên từ 51.000 tỷ cuối 2018 lên 63.250 tỷ đồng vào 30/9/2019; tại Vietcombank, tương ứng tăng từ 56.000 tỷ lên 69.250 tỷ đồng.
Như vậy, dù hụt mạnh nguồn tiền gửi không kỳ hạn của Kho bạc Nhà nước nhưng tại BIDV và Vietcombank được “bù lại” một phần gia tăng nguồn tiền gửi có kỳ hạn của khách hàng lớn này. Thay đổi chung nhất, bên cạnh yếu tố nguồn, là chi phí huy động ở đây theo đó sẽ gia tăng đáng kể.