Houthi điều động binh lực quy mô lớn
Theo Trung tâm Tin tức và Nghiên cứu South24 chuyên về các vấn đề liên quan tới nam Yemen, một nguồn tin quân sự chính thức trong Hội đồng lãnh đạo tổng thống của Lực lượng liên hợp Yemen (PLC) cho biết rằng, vào ngày 11/11, nhóm vũ trang Houthi đã điều quân tiếp viện về phía bờ biển phía tây nước này ở tỉnh Hodeidah (hay Al-Hudaydah).
Nguồn tin cho hay, Houthi đã điều lượng lớn xe quân sự hạng nặng và các tay súng, số lượng lên tới hàng trăm, tới vùng Al-Tuhayta ở phía nam tỉnh Hodeidah.
Mạng tin tức Sheba Intelligence (Anh) cũng đưa thông tin này, đồng thời dẫn một nguồn tin địa phương cho biết, động thái của Houthi là một phần trong kế hoạch quân sự chuẩn bị cho tình huống leo thang có thể xảy ra sau khi nhóm này tiến hành các cuộc tấn công tên lửa nhằm vào Israel, và bắn hạ một máy bay không người lái của Mỹ ở Biển Đỏ.
Theo nguồn tin của Sheba Intelligence, quân tiếp viện do Houthi triển khai được tập hợp từ các vùng khác nhau ở Hodeidah - nơi nhóm vũ trang có sự hiện diện quân sự rất mạnh mẽ. Ngoài ra, Houthi còn điều động cả các hệ thống phòng không.
Trước đó, hôm 9/11, một nguồn tin tình báo nói với Sheba Intelligence rằng Houthi đã có được tên lửa phòng không Khordad-3 của Iran từ 6 tháng trước, hệ thống này đã được vận chuyển lậu tới bờ Biển Đỏ.
Theo giám sát của các chuyên gia nước ngoài, tổ hợp Khordad-3 của Houthi gần đây đã di chuyển qua lại giữa làng Al-Saleef, thị trấn Al-Luhayyah và đảo Kamaran ở Hodeidah.
Trong ngày 11/11, quân tiếp viện và một số khí tài quân sự đã di chuyển trước, việc triển khai tên lửa được thực hiện sau đó.
Vũ khí của Houthi trong cuộc duyệt binh nhân sự kiện 9 năm ngày nhóm vũ trang này tiếp quản Sanaa, tháng 9/2023. Ảnh: Defense Update
Ngoài tên lửa phòng không, các tên lửa tấn công đường biển của Houthi đã được vận chuyển từ nhiều nơi khác nhau, đặc biệt là từ quận Bajil tỉnh Hodeidah, rồi tập hợp triển khai gần bờ Biển Đỏ. Điều này sẽ cho phép nhóm vũ trang tại Yemen đe dọa tuyến đường thương mại và lực lượng quốc tế tại Biển Đỏ.
Trong bối cảnh Houthi đang chuẩn bị cho cuộc tấn công tiềm tàng từ phía các lực lượng nước ngoài, đặc biệt là từ quân đội Israel và Mỹ, nhóm này gần đây cũng tăng cường các cuộc tấn công vào lực lượng ủng hộ chính phủ Yemen (được quốc tế công nhận) ở Marib.
Cách đây hơn 1 tuần, các nguồn tin quân sự trong chính phủ Yemen nói với Sheba Intelligence rằng Houthi - với sự hỗ trợ của các chuyên gia Iran - đang lên kế hoạch tiến hành một cuộc tấn công lớn vào Marib để chiếm các mỏ sản xuất dầu khí quan trọng nhất ở Safer.
Ngày 7/11, tờ Arab News dẫn lời ông Rashad Al-Mekhlafi, một quan chức quân sự thuộc Cục Chỉ đạo Lực lượng Vũ trang Yemen cho biết Houthi đã dồn quân, đồng thời triển khai các phương tiện quân sự và vũ khí hạng nặng bên ngoài thành phố Marib trong vài tuần gần đây.
Các chuyên gia quân sự cho rằng nhóm vũ trang này có thể sẽ sử dụng tên lửa bắn vào Israel làm vỏ bọc cho các hoạt động quân sự nội bộ và di chuyển vũ khí để chuẩn bị cho tình huống nội chiến tái diễn ở Yemen.
Houthi đã tiến hành các cuộc tấn công bằng tên lửa và drone nhằm vào Israel. Ảnh: Reuters
Nguy cơ khơi lại chiến tranh
Giao tranh ở Yemen đã giảm mạnh sau khi thỏa thuận ngừng bắn do Liên hợp quốc làm trung gian có hiệu lực từ tháng 4/2022, nhiều hành động thù địch được kiềm chế kể cả khi lệnh ngừng bắn hết hiệu lực tháng 10/2022. Tuy nhiên, tình hình hiện tại đang căng thẳng và dự đoán có thể leo thang dẫn đến giao tranh.
Theo nhà phân tích Michael Horton tại tổ chức tư vấn Responsible Statecraft (Mỹ), Houthi đang đứng trước nguy cơ tự đẩy mình và Yemen vào một vòng leo thang mới dẫn tới tái giao tranh ở Yemen, sau khi nhóm vũ trang này phát động các cuộc tấn công tên lửa và máy bay không người lái (drone) nhằm vào Israel.
Mặc dù Houthi sở hữu cả tên lửa và drone vũ trang có thể tiếp cận Israel nhưng cả hai đều không có khả năng qua mặt được hệ thống phòng không của quốc gia Do Thái.
Những hành động khiêu khích mới nhất của Houthi sẽ không tác động đến cuộc chiến Israel-Hamas nhưng có thể kích động các cuộc tấn công trả đũa của Mỹ và đồng minh.
Có khả năng Houthi sẽ đáp trả bất cứ cuộc không kích nào nhằm vào họ bằng cách leo thang hơn nữa các vụ phóng tên lửa và drone, nhắm mục tiêu sang cả Saudi Arabia và UAE. Nhóm vũ trang tại Yemen từng nhắm mục tiêu thành công vào các địa điểm nằm sâu trong lãnh thổ hai nước này, trong đó có các cơ sở hạ tầng năng lượng quan trọng.
Cả Saudi Arabia và UAE đều còn những vai trò nhất định trong cuộc chiến tại Yemen, do đó họ sẽ buộc phải đáp trả các cuộc tấn công do Houthi phát động, có thể bằng cách tiến hành các cuộc không kích riêng.
Một thành viên lực lượng Houthi trong cuộc diễu binh trên đường phố thủ đô Sanaa, Yemen để thể hiện sự ủng hộ cho người dân Palestine hôm 15/10. Ảnh: AFP
Mặc dù Houthi được xem là lực lượng ủy nhiệm của Iran và nhận được sự hỗ trợ vật chất-kỹ thuật của nước này nhưng không giống như với Hezbollah, Iran có ít quyền kiểm soát hơn đối với tiến trình ra quyết định của Houthi.
Nếu như Tehran có thể hạn chế phạm vi hoạt động của Hezbollah và các lực lượng ủy nhiệm khác theo ý mình thì trong trường hợp của Houthi, gần như không ai tiếp cận được ban lãnh đạo cấp cao nhất của nhóm này, trừ những thành viên cấp cao nhất của tổ chức.
Do đó, có khả năng Iran thậm chí không biết trước quyết định phóng tên lửa về phía Israel của Houthi.
Bằng cách nhắm vào Israel, Houthi đang hy vọng đánh lạc hướng người dân Yemen trước thất bại của nhóm này trong việc mang lại cơ hội kinh tế cho đất nước.
Houthi nhận thức được rõ các vụ phóng tên lửa, ít nhất là trong thời gian ngắn, sẽ khiến nhiều người Yemen cảm thấy thế nào.
Xu hướng chống Israel ở Yemen, cũng như ở phần lớn Thế giới Hồi giáo, đang rất cao và không ngừng gia tăng.
Vì vậy, nỗ lực của Houthi nhằm vào Israel có thể được nhiều người Yemen đánh giá cao, ngay cả với những người sống ngoài tầm kiểm soát của Houthi.
Song, thật không may cho Yemen và khu vực, năng lực tác chiến, cũng như tâm thế sẵn sàng trở thành kẻ hiếu chiến của Houthi trong cuộc chiến Israel-Hamas sẽ đổ thêm dầu vào ngọn lửa đang sôi sục.
Sau khi thỏa thuận ngừng bắn tháng 4/2022 hết hiệu lực, các bên tham chiến ở Yemen vẫn kiềm chế, tránh tái diễn giao tranh trên diện rộng do sự cân bằng quyền lực mong manh giữa các đối thủ. Tuy nhiên, hành động của Houthi và phản ứng từ Mỹ và đồng minh trong bối cảnh hiện nay có thể làm đảo lộn cán cân này.
Nếu điều đó xảy ra, giao tranh trên khắp Yemen sẽ tái diễn với những hậu quả nặng nề, không chỉ với người dân Yemen mà còn cả khu vực.