Kiến trúc sư người Pháp André Coyne (1891 - 1960), người thiết kế 70 công trình đập cho 14 nước trên thế giới, từng nói: "Trong tất cả các công trình do con người xây dựng, đập gây chết người nhiều nhất thế giới."
Thảm họa vỡ đập Malpasset tại Pháp năm 1959 tạo nên dòng thác lũ kinh hoàng, khiến ít nhất 412 người thiệt mạng minh chứng cho nhận định của kiến trúc sư André Coyne.
Và điều đáng nói ở đây, chính André Coyne là người đã thiết kế cho đập Malpasset vào những năm đầu thập kỷ 1950.
Thời khắc kinh hoàng của người dân Fréjus, miền đông nam Pháp
21 giờ 13 phút ngày 2/12/1959 là thời khắc kinh hoàng mà người dân miền đông nam nước Pháp không bao giờ có thể quên.
Toàn bộ bức tường chắn của đập nước Malpasset sụp đổ hoàn toàn do không thể chịu được áp lực nước đến từ cơn bão mang mưa đổ ồ ạt lên con sông Reyran. Ngay lập tức, dòng nước bị đè nén chảy mạnh dữ dỗi, tạo thành dòng thác lũ cao 40 mét, di chuyển với tốc độ 70km/giờ (gần 20 mét/giây) đổ ụp xuống hàng nghìn ngôi nhà ở thị trấn Fréjus.
Đập vỡ tạo thành dòng thác lũ cao 40 mét, di chuyển với tốc độ 70km/giờ. Ảnh: Internet.
Vài phút sau khi sự cố xảy ra, dòng nước lũ khủng khiếp đã phá hủy hoàn toàn 2 ngôi làng Malpasset và Bozon, đường cao tốc trong vùng, khiến hơn 400 người thiệt mạng trong dòng nước lũ "chết người", gây thiệt hại nặng nề về của.
20 phút sau, nước tiếp túc phá hủy nhiều công trình kiên cố và hệ thống giao thông khác của thị trấn Fréjus trước khi đổ hết ra biển.
Sau cự cố, người ta còn tìm thấy xác những người dân chìm dưới bùn đất dày hàng chục mét, có người lại bị dòng lũ cuốn trôi thẳng ra biển. Ngày 2/12/1959 trở thành "ngày đen tối" bậc nhất trong lịch sử nước Pháp.
Theo báo cáo vào thời điểm đó, nguyên nhân khiến đập vỡ là do độ dài và chiều cao của đập vòm không tương xứng, khiến cho nó dễ bị vỡ dưới áp lực mạnh của nước. Cụ thể, đập chỉ dày gần 7 mét, nhưng lại cao đến hơn 66 mét.
Tác giả bản thiết kế tự trách mình vì thảm họa kinh hoàng
Nửa năm sau ngày thảm họa vỡ đập Malpasset xảy ra, tác giả của bản thiết kế công trình này là André Coyne cũng qua đời. Trong nửa năm khó khăn đó, người ta nói rằng André Coyne đã phải trải qua khoảng thời gian "đau đớn" nhất trong cuộc đời khi ông luôn tự trách mình đã gián tiếp gây nên thảm họa khiến hơn 400 người thiệt mạng oan uổng.
Tuy nhiên, trên thực tế, một công trình nghiên cứu về sau chỉ ra rằng lỗi không phải hoàn toàn ở người kiến trúc sư. Theo đó, vào năm 1946, do thiếu nguồn tài chính thích hợp, việc nghiên cứu địa chất của khu vực trước khi tiến hành xây đập Malpasset của các nhà địa chất và thủy văn không được kỹ càng, đầy đủ.
Do đó, cấu trúc đất đá tại khu vực xây đập không phù hợp (nằm ngay trên mảng kiến tạo) là nguyên nhân chính khiến cho đập vỡ sau khi chịu áp lực nước lớn từ trận mưa bão khủng khiếp.
Tàn tích còn lại sau khi đập Malpasset vỡ cách đây 58 năm. Ảnh: Wikipedia.
Xem video minh họa: Thảm họa vỡ đập Malpasset
Thảm họa vỡ đập Malpasset. Video: Youtube
Bài viết sử dụng nguồn: History.com, Damfailures.org