Khi nhóm 1977 Vlog trở nên nổi đình nổi đám và được rất nhiều lời khen ngợi bởi cách "làm mới" các tác phẩm văn học kinh điển Việt Nam như Chí Phèo, Chị Dậu, Lão Hạc, Vợ chồng A Phủ..., tôi chợt nhớ tới câu chuyện khác tương tự hồi năm 2016 nhưng cái kết thì ngược lại.
Đó là chuyện Trấn Thành làm mới, hài hóa "Nàng Tô Ánh Nguyệt", một tác phẩm sân khấu được coi là kinh điển của Việt Nam khi qua diễn show bên Mỹ.
Kết quả là Trấn Thành bị phạt 32.5 triệu đồng, còn NSND Ngọc Giàu, Anh Đức bị phạt 15 triệu đồng vì cái mà một số người cho rằng "bôi tro trát trấu" vào tác phẩm, vào sự sáng tạo của tác giả.
Tương tự, khi Việt Hương - Anh Đức tham gia gameshow "Ơn giời, cậu đây rồi" cũng cải biên, hài hóa Chí Phèo - Thị Nở và nhận vô số gạch đá từ công chúng.
Tôi đem chuyện này hỏi danh hài Hoàng Mập và nhận được câu trả lời không quá bất ngờ nhưng rất tội nghiệp nghệ sĩ, hay nói đúng hơn là thiệt thòi cho người nổi tiếng.
Đạo diễn Hoàng Mập
"Nếu người làm các clip cải biên Chị Dậu, Lão Hạc, Chí Phèo, Vợ chồng A Phủ kia mà là nghệ sĩ, người nổi tiếng thì chắc chắn sẽ bị nói là bôi bác tác phẩm gốc.
Các bạn có cải biên nhiều hơn nữa thì cũng không ai chửi, không ai chê, quá lắm là bị yêu cầu gỡ xuống chứ không ai phạt các bạn cả vì các bạn là những nhân vật lạ hoắc. Và các bạn lại càng nổi tiếng hơn nhưng nghệ sĩ thì khác, vì có mác nghệ sĩ nên chúng tôi bị phạt.
Ví dụ trường hợp của Trấn Thành với "Tô Ánh Nguyệt", Trấn Thành chắc chắn không bao giờ nghĩ rằng mình làm thế là sai. Bởi nếu nghĩ là sai, Trấn Thành sẽ không bao giờ làm.
Trấn Thành đâu có khùng. Trấn Thành rất thông minh, rất giỏi. Phải nói là trong các nghệ sĩ thế hệ sau, tôi rất nể Trấn Thành vì cái gì Trấn Thành cũng làm được.
Tôi tin, Vợ chồng A Phủ, Lão Hạc, Chị Dậu hay Chí Phèo mà vào tay Trấn Thành, cậu ấy sẽ làm hay hơn các bạn 1977 Vlog nhiều nhưng tại sao, nghệ sĩ chúng tôi không làm? Là vì không dám làm.
Những clip cải biên tác phẩm văn học kinh điển của nhóm 1977 Vlog đang gây sốt trên mạng.
Bản thân tôi cũng thế. Chúng tôi sợ bị chửi. Chưa kể vấn đề tác quyền phải lên cơ quan chức năng làm việc. Người thân của những tác giả kia chắc hẳn còn sống, không lẽ thấy tôi hay ai đó làm mới tác phẩm của cha ông họ, họ không điện thoại hỏi:
"Anh làm gì kỳ vậy? Tại sao tác phẩm của người ta như thế này mà anh làm méo mó, hư hết tác phẩm của người ta. Anh đã xin phép gia đình chúng tôi chưa".
Rồi ai dám đảm bảo gia đình không kiện cáo? Ai dám đảm bảo đồng nghiệp không xì xào? Ai dám đảm bảo khán giả không ném đá?
Vì rõ ràng đã thành tác phẩm biểu diễn là nghệ sĩ kiếm cơm. Kiếm cơm thì phải xin phép tác quyền là đương nhiên.
Đó là rào cản rất lớn để bó sức sáng tạo của nghệ sĩ chúng tôi. Giờ bạn thử nhìn xem, những người làm Youtube nổi tiếng, có ai là nghệ sĩ không? Hay nghệ sĩ phải nhờ cái tiếng của mình trong nghề rồi bước qua Youtube một cách dè dặt!
Người nghệ sĩ phải mất rất nhiều năm, làm nghề cực khổ mới có được danh tiếng.
Họ phải giữ danh tiếng đó. Không ai dại dột mà để danh tiếng mất trong vài ngày.
Nên nếu để so sánh thì tội nghiệp nghệ sĩ lắm. Chúng tôi làm gì cũng phải suy nghĩ sao cho không đụng chạm tới ai. Dù chúng tôi có đầu tư gấp trăm ngàn lần, có làm hay hơn thế rất nhiều cũng không dám "phá" tác phẩm để rồi bị nói là "bôi tro trát trấu" lên tác phẩm".
NSND Ngọc Giàu, Trấn Thành và Anh Đức từng bị phạt khá nhiều tiền vì cải biên, hài hóa Nàng Tô Ánh Nguyệt - một vở diễn kinh điển của sân khấu cải lương.
Khó có thể phủ nhận rằng, nhóm 3 chàng trai của 1977 Vlog giỏi, thông minh, sáng tạo và nhanh nhạy lại rất có duyên và năng khiếu diễn xuất dù không qua trường lớp nhưng suy cho cùng, vì các bạn là tờ giấy trắng, là người mới, không ai biết tới nên được đón nhận nhiều như thế.
Còn nghệ sĩ, người nổi tiếng thì sẽ bị so sánh, dòm ngó và dĩ nhiên "cây cao thì gió lớn", âu cũng là điều không thể khác.
Đã bước chân vào showbiz, mang danh nghệ sĩ, người nổi tiếng thì dẫu có những thiệt thòi, họ cũng phải chấp nhận cuộc chơi.