SOHA NEWS
Theo đài BBC, Plakhuta thuộc làn sóng thanh niên lý tưởng gia nhập chính phủ sau cách mạng thân phương Tây năm 2014.
Anh vào cơ quan có nhiệm vụ mua đồ quân trang và cải tổ thuộc bộ phát triển kinh tế và thương mại nhưng sau 10 tháng đã từ chức.
Plakhuta cho biết mình giận dữ trước sự tham nhũng vô độ và thiếu ý chí chính trị đối phó vấn nạn.
"Trong ban đó, tôi chỉ làm những nhiệm vụ giúp cho lợi ích cá nhân và tham ô của người khác"- Plakhuta nói.
Theo anh, các hợp đồng quốc phòng thường xuyên bị đội giá, hay dành cho tay trong. Những người hưởng lợi thuộc số quyền lực cao nhất.
Cựu tổng thống Gruzia Mikheil Saakashvili nói Kiev cản trở cải cách của ông ở Odessa
Plakhuta là nhân vật mới nhất trong làn sóng bỏ đi của những người cải tổ. Gần đây Mikheil Saakashvili, cựu tổng thống Gruzia, đã từ chức thống đốc khu vực Odessa. Cảnh sát trưởng quốc gia Khatia Dekonoidze cũng từ chức. Họ cho biết, nỗ lực cải cách của họ đều bị ngăn chặn.
Cáo buộc của Plakhuta đưa ra vào thời điểm nhạy cảm cho lãnh đạo Ukraine. Tại các thủ đô châu Âu, "cơn mệt mỏi Ukraine" đang tăng, một phần vì Kiev bị xem là thiếu nỗ lực cải cách.
Tổng thống Poroshenko gặp binh sĩ Ukraine ở miền đông tuần này
Giới chức Ukraine phải biện hộ sau khi kho dữ liệu điện tử mở về tài sản của họ cho thấy của cải khổng lồ - hàng triệu USD nằm trong hòm khóa, bộ sưu tập trang sức, đồng hồ, nhà cửa.
Nay Plakhuta và những nhà cải cách đang tập trung vào ngành quốc phòng. Nếu họ nói đúng, và quan chức cao cấp đang làm giàu phi pháp nhờ chiến tranh thì điều đó có thể gây hại nghiêm trọng cho uy tín của chính phủ Tổng thống Petro Poroshenko.
Kiev hiện đang lo ngại ông Donald Trump, khi lên làm tổng thống Mỹ, sẽ bỏ rơi Ukraine, còn EU thì đang vất vả tìm cách chấm dứt xung đột Nga-Ukraine.
Hồ sơ bí mật
Mọi nỗ lực vạch trần hoạt động phi pháp đều gặp khó khăn. Các vụ mua bán quốc phòng thường được xem là "bí mật nhà nước".
BBC cho biết, sự sắp xếp này có nguồn gốc từ thời Liên Xô, nhưng gần đây nó trở nên có lợi cho những ai tư túi. Những thông tin quan trọng như giá bán thì không được cho biết, những người đi tố cáo và nhà báo có thể bị tù dài hạn nếu để lộ thông tin.
Plakhuta, hiện công tác tại chi nhánh của cơ quan chống tham nhũng Transparency International tại Ukraine, cho biết: "Hệ thống tạo ra để ăn cắp và tạo ra tham ô".
Giới chức chính phủ không trả lời đề nghị bình luận về cáo buộc của Plakhuta.
Bộ quốc phòng Ukraine đã dành 500 triệu USD để mua vũ khí, thiết bị trong năm tới.
"Người dân cần biết một xe tăng Ukraine tốn bao nhiêu, bao nhiêu chiếc sẽ bán" - ông Oksana Syroyid, phó chủ tịch quốc hội và là chính khách đối lập nói, "Tôi có hồ sơ trong văn phòng này, và có vẻ có tham ô nhưng tôi không thể nói ra".
website của tập đoàn nhà nước Ukroboronprom - Ukraine
Ngay cả định nghĩa về thông tin nhạy cảm cũng không rõ ràng.
Một luật sư bình phẩm: "Tiêu chí thế nào là bí mật nhà nước, tự nó cũng là bí mật nhà nước".
Quan hệ khăng khít
Nhưng những hợp đồng mà công chúng biết đến cũng đặt ra nhiều câu hỏi.
Theo các tài liệu công khai, Lenin Forge, do ông Poroshenko sở hữu, đã bán các tàu quân sự cho hải quân Ukraine.
Bogdan Motors, là nơi Ihor Gladkovsky có lợi ích, đã bán xe tải cho quân đội. Ông này là đối tác làm ăn của Poroshenko và là phó bí thư thứ nhất của hội đồng an ninh và quốc phòng Ukraine.
Bộ quốc phòng Ukraine tuyên bố thông tin về giá bán và việc có đấu thầu không là "bí mật nhà nước".
Các viên chức của Bogdan Motors cho biết, công ty này đã ký 2 "hợp đồng nhỏ" với bộ quốc phòng Ukraine vào tháng 10 năm ngoái, nhưng không tiết lộ gì thêm. Các viên chức của Lenin Forge cũng không trả lời câu hỏi.
Các hợp đồng có vẻ hợp pháp theo luật Ukraine. Ông Poroshenko và Gladkovsky khẳng định họ không tham gia công việc hàng ngày của công ty. Song một số nhà quan sát phương Tây cho rằng mối quan hệ giữa các bên "quá khăng khít".
Giới chức Ukraine tuyên bố sẽ cải tổ ngành quốc phòng, tái cơ cấu công ty quốc doanh Ukroboronprom.
Một số thay đổi đã có tác dụng. Khi chiến tranh bắt đầu, quân đội Ukraine gần như không tồn tại. Nay họ đang chiến đấu ngang ngửa với dân quân do Nga ủng hộ.
Tuy nhiên, nhiều người nghi ngờ ngành quốc phòng Ukraine có thể cải tổ toàn diện khi mà luật về bí mật nhà nước có lẽ còn tồn tại trong thời gian trước mắt.
Kiev cũng vận động phương Tây cung cấp vũ khí nhưng khả năng tham ô khiến giới chức phương Tây và các công ty vũ khí ngần ngừ.