Hồ Ngọc Hà: Có phải ca sĩ đúng nghĩa?

Câu chuyện Hồ Ngọc Hà hay hay hay dở, có đúng nghĩa một ca sĩ hay không vốn không còn quá mới. Tuy nhiên, nó vẫn chưa bao giờ hết nóng và vẫn luôn gây tranh cãi từng ngày, từng giờ.

Vừa qua, dư luận lại một lần nữa dậy sóng trước việc Hồ Ngọc Hà đáp trả một anti fan khi người này buông lời chê bai cô hát tệ, không phải ca sĩ đúng nghĩa.

Vậy, thực sự Hồ Ngọc Hà có phải một ca sĩ đúng nghĩa hay không?

Xuất thân từ người mẫu, có nên làm ca sĩ?

Người Việt trước nay vẫn mang nhiều định kiến về nghề người mẫu. Họ thường cho đó là những cô nàng "chân dài não ngắn", ít tài cán. Bởi vậy, một ca sĩ xuất thân từ nghề người mẫu chưa bao giờ được khán giả xem trọng.

Hồ Ngọc Hà cũng không phải ngoại lệ, cô thường bị cho là nổi tiếng nhờ nhan sắc và cặp chân dài chứ không phải nhờ giọng hát.

Quả thực, có nhiều người mẫu chuyển qua ca sĩ chỉ để kéo thêm danh tiếng chứ không có tài năng. Nhưng cũng không thiếu người mẫu hoạt động âm nhạc vì đam mê và tài năng đích thực.

Điển hình nhất là diva huyền thoại Whitney Houston đã từng làm người mẫu trước khi nổi tiếng dưới vai trò ca sĩ. Hay, Carla Bruni cũng từng là một siêu mẫu danh tiếng, nhưng vẫn được đánh giá cao về tài năng nghệ thuật khi chuyển qua ca hát.

Hồ Ngọc Hà từng là người mẫu rồi chuyển sang ca sĩ. Nhưng ít ai biết rằng, cô đã có một nền tảng học hành vững vàng khi mới 12 tuổi đã theo học chuyên ngành piano tại Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật Quân đội – ngôi trường nổi tiếng khó tính và danh giá. 

Tuy không thuộc chuyên môn thanh nhạc, nhưng Hồ Ngọc Hà đã ít nhiều tích lũy được kiến thức nhạc lí trong quá trình theo học.

Các bước đi của Hồ Ngọc Hà là học nhạc - làm người mẫu - làm ca sĩ, tức là đã có sự chuẩn bị về âm nhạc từ trước, hoàn toàn không phải một mẫu đi hát.

Trong nhiều màn trình diễn trên sân khấu, Hồ Ngọc Hà vẫn thường tự đệm đàn piano. Nếu không có ít nhiều kiến thức, cô sẽ không thể chơi nhạc được.

Giọng hát đặc biệt, có sự nổi bật của một ca sĩ đích thực

Đối với một ca sĩ pop, quan trọng nhất là sự nổi bật trong giọng hát chứ không phải kĩ thuật thanh nhạc cao cấp. Điều này đã được chứng minh qua hàng trăm thế hệ ca sĩ trong và ngoài nước. 

Rất nhiều ca sĩ ít kĩ thuật, nhưng vẫn tạo dấu ấn lớn, như Christina Aguilera, Rihanna, Britney Spears, Ngọc Lan, Khánh Ly… Dù ca sĩ khác có kĩ thuật cao cấp hơn thì cũng chẳng thể hát lại nhạc của họ hay như họ.

Cơ địa người Việt quy định giọng nữ thường mảnh, nhẹ. Vì vậy, giữa một rừng nữ cao (soprano) của thị trường Vpop, Hồ Ngọc Hà đặc biệt ở chất giọng mezzo alto (nữ trung trầm) khác lạ, với âm sắc khàn mang tính husky và smoky độc đáo. Theo ngũ cung, loại giọng hỏa của cô rất ít xuất hiện và khá linh hoạt trong ca hát.

Bằng chất giọng này, Hồ Ngọc Hà có lợi thế lớn khi hát ballad, bởi nó có tính phiêu và gợi cảm xúc rất cao, lại tạo được cá tính đặc biệt trong âm nhạc.

Người ta có thể chê giọng Hồ Ngọc Hà khàn như vịt đực, khó nghe, nhưng đó chỉ là cảm nhận riêng của họ. 

Và dù chê bai tới đâu thì cũng không ai phủ nhận được rằng, âm sắc giọng của Hồ Ngọc Hà rất đặc biệt, chỉ cần hát lên là đã nổi bật hơn những ca sĩ khác, dễ dàng nhận biết, gây ấn tượng mạnh. Với một người đi hát, chỉ cần có được âm sắc giọng như vậy là quá đủ.

Tai tiếng không có nghĩa bất tài

Người Việt thường có thói quen đánh giá nghệ sĩ qua lối sống, đời tư của họ. Bởi thế, những nghệ sĩ có đời tư tai tiếng thường khó được đánh giá cao.

Ở nước ngoài, khán giả luôn có sự phân định rạch ròi giữa nghệ thuật và đời tư. Một nghệ sĩ dù tai tiếng đến mấy vẫn có thể được ngưỡng mộ, đánh giá cao nếu có tài năng và cống hiến nghệ thuật.

Whitney Houston nghiện ngập và rượu chè, vẫn là diva lớn của thế giới. Aretha Franklin, lấy chồng từ năm 15 tuổi, trải qua 2 đời chồng, vẫn là nữ hoàng nhạc soul.

Barbra Streisand, yêu đương lăng nhăng, quan hệ với người đã có vợ, lại còn chửi bới và đuổi khán giả ngay trên sân khấu, vẫn là huyền thoại âm nhạc xuất chúng.

Maria Callas yêu đại gia, không đóng thuế, kênh kiệu, miệt thị đồng nghiệp, vẫn là nữ hoàng opera.

Bởi vậy, khán giả Việt cần có cái nhìn công tâm hơn với nghệ sĩ trong nước, không nên lấy đời tư để đánh giá năng lực.

Nỗ lực không ngừng để nâng cao giọng hát

Không thể phủ nhận, Hồ Ngọc Hà bẩm sinh có giọng hát mỏng, yếu và thiếu lõi. Cô không sở hữu chất giọng nội lực như Mỹ Tâm, Uyên Linh, cũng không lên cao vút như Thu Minh, Hồ Quỳnh Hương. Đây là nguyên nhân trực tiếp khiến Hồ Ngọc Hà bị chê là hát tệ.

Tuy nhiên, một ca sĩ có thể rèn luyện kĩ thuật để thoát khỏi yếu điểm bẩm sinh của mình. Chẳng hạn, Hà Trần từng bị chê là hát như mèo kêu, mỏng và yếu nhưng đã khổ luyện để thành diva Việt Nam. Hay Thu Minh, So Hyang nổi tiếng với chất giọng xấu, nhưng vẫn là một trong những vocalist đáng nể nhờ kĩ thuật tốt.

Hồ Ngọc Hà cũng vậy, nhận biết được yếu điểm của mình, cô đã nỗ lực rèn luyện giọng hát không ngừng để lên trình vùn vụt như bây giờ.

Nếu không có kĩ thuật tốt, một giọng nữ trung trầm, lại khàn như Hồ Ngọc Hà sẽ khó lòng sử dụng mixed voice (kĩ thuật hát pha) để belt giọng thật liên tục trên D5, E5, F5, và thậm chí là G5, một note nhạc cực kì cao mà ngay đến nữ cao thuần như Thu Minh, Hồ Quỳnh Hương còn phải dè chừng.

Ở Việt Nam hiện nay, ngoài Hồ Ngọc Hà, chưa có giọng nữ trung trầm nào có thể mixed F#5 đẹp và thoải mái, có vị trí âm thanh tốt như vậy. Kể cả Mỹ Tâm, Bảo Yến, Thanh Lam, Uyên Linh, Khánh Ly… đều chưa từng.

Danh ca Bảo Yến cũng từng một lần thừa nhận rằng, nếu là nữ trung trầm mà hát pha tới F#5 được thì hoàn toàn không phải dạng vừa.

Thời gian gần đây, Hồ Ngọc Hà còn sử dụng được cả head voice, lấy nó làm điểm nhấn trong ca hát.

Không ai ngờ được rằng, một giọng hát yếu như Hồ Ngọc Hà lại có ngày song ca được với Thu Minh mà không hề lép vế. Thậm chí, khi belt tới D5 căng tràn, cô còn tỏ ra nổi bật hơn cả Thu Minh.

Tất nhiên, âm nhạc không phải sự so kè kĩ thuật hay giọng hát. Nhưng nhìn vào những thành quả trên, có thể thấy rõ Hồ Ngọc Hà đã phải nỗ lực thế nào để khắc phục được yếu điểm giọng hát của mình và nâng cao nó.

Với những nỗ lực này, cô xứng đáng được tôn trọng như một ca sĩ đúng nghĩa. Và giọng hát của cô đã hay hơn rất nhiều, không thể nói đó là một giọng hát tệ.

Nếu không phải một ca sĩ đúng nghĩa, thì những ca sĩ "đúng nghĩa" như Bằng Kiều, Minh Tuyết, Mỹ Tâm, Ngọc Anh đã không chọn nhạc của Hồ Ngọc Hà để cover. 

Thanh Bùi, Tuấn Ngọc, Khánh Ly cũng sẽ không song ca với cô. Và nếu không phải một ca sĩ đúng nghĩa, cô cũng sẽ không thể hát được những ca khúc khó, thể hiện thẩm mỹ âm nhạc tiến bộ như Trả nợ tình xa, Chơi vơi, Still loving you.