Ảnh minh họa: CNN
Theo kênh CNN, nhiều sông đang bị thu hẹp cả về chiều dài và chiều rộng. Những khu vực lòng sông cạn khô nước giờ không phải là điều hiếm thấy. Một số con sông khô cạn đến nỗi gần như không thể đi qua.
Cuộc khủng hoảng khí hậu do con người gây ra đang khiến thời tiết ngày càng khắc nghiệt trên toàn cầu. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến các con sông mà còn ảnh hưởng đến những người sống dựa vào sông. Hầu hết mọi người trên hành tinh đều phụ thuộc vào các con sông dù là gián tiếp hay trực tiếp. Con người sử dụng sông để lấy nước uống, tưới tiêu, sản xuất điện hay vận chuyển hàng hóa.
Sau đây là hình ảnh và hiện trạng của 6 con sông lớn đang dần khô cạn nhìn từ ảnh vệ tinh.
Sông Colorado
Sông Colorado chỉ còn một khu vực nhỏ còn nước. Ảnh: CNN
Sông Colorado đang khô cạn ở hai bên bờ và hẹp dần khi đợt hạn hán lịch sử ở miền Tây nước Mỹ không có dấu hiệu giảm bớt. Con sông được duy trì bởi hai trong số các hồ chứa lớn nhất Mỹ và để bảo vệ lưu vực sông, Chính phủ Mỹ đã thực hiện cắt nước bắt buộc và yêu cầu các bang đưa ra các kế hoạch hành động bổ sung.
Một trong những hồ chứa đó là Hồ Mead đang bị thu hẹp kích thước khi mực nước giảm xuống trạng thái hồ chết. Đây là điểm mà nước trong hồ chứa sẽ không đủ cao để xả nước xuống hạ lưu thông qua một con đập. Mực nước của hồ đã có xu hướng giảm từ năm 2000, nhưng đã giảm mạnh hơn kể từ năm 2020.
Hậu quả của cuộc khủng hoảng sông Colorado là rất lớn: Khoảng 40 triệu người ở 7 bang nước Mỹ và Mexico sống dựa vào nước của con sông này để lấy nước uống, phục vụ nông nghiệp và sản xuất điện.
Sông Dương Tử
Hình ảnh sông Dương Tử tháng 8/2022. Ảnh: CNN
Sông Dương Tử ở châu Á đang khô cạn dần và lòng sông đang hiện ra ở một số khu vực. Đó là các nhánh của sông Dương Tử đã bị khô cạn nặng nề. Trung Quốc đã công bố cảnh báo hạn hán trên toàn quốc lần đầu tiên sau 9 năm và đợt nắng nóng hiện nay đã kéo dài nhất trong 6 thập kỷ.
Tác động khi sông Dương Tử cạn là rất lớn. Tại Tứ Xuyên, một tỉnh 84 triệu dân, thủy điện chiếm khoảng 80% sản lượng điện. Phần lớn trong số đó đến từ sông Dương Tử, nên khi dòng chảy sông chậm lại, hoạt động sản xuất điện đã giảm dần, khiến các nhà chức trách ở đó phải ra lệnh đóng cửa tất cả các nhà máy trong 6 ngày. Theo hãng thông tấn nhà nước Tân Hoa xã, tỉnh Tứ Xuyên đang có lượng mưa chỉ bằng khoảng một nửa so với bình thường và một số hồ chứa đã cạn kiệt hoàn toàn.
Sông Rhine
Nhiều khu vực lòng sông Rhine đã trồi lên. Ảnh: CNN
Sông Rhine bắt đầu từ dãy Alps của Thụy Sĩ, chảy qua Đức và Hà Lan và sau đó chảy ra Biển Bắc. Đó là một kênh quan trọng đối hoạt động vận chuyển ở châu Âu, nhưng hiện tại, con sông này là một cơn ác mộng với ngành vận tải.
Các phần của lòng sông đã nhô lên trên mặt nước, có nghĩa là những con tàu cố gắng vượt qua sông này phải len lỏi xung quanh một loạt chướng ngại vật, làm chậm toàn bộ quá trình vận chuyển.
Sông Rhine có nhiều đồng hồ đo khác nhau trên đường đi, trong đó có đồng hồ đo mực nước cả ở Kaub, ngay phía tây Frankfurt, Đức. Nơi đây, mực nước đã xuống thấp tới 32 cm. Các công ty vận tải thường coi mực nước dưới 40cm trên sông Rhine là quá thấp. Tại Kaub, mực nước dưới 75cm thường có nghĩa là tàu container phải giảm tải xuống khoảng 30%. Mực nước thấp cũng có nghĩa là các công ty phải trả phí cao hơn để vượt sông. Tất cả những yếu tố này làm cho việc vận chuyển trở nên đắt đỏ hơn và chi phí thường do người tiêu dùng gánh chịu.
Sông Po
Sông Po nhìn từ ảnh vệ tinh. Khu vực cạn nước lộ rõ. Ảnh: CNN
Sông Po chảy qua Italy và chảy ra phía đông vào biển Adriatic. Sông lấy nguồn nước từ tuyết rơi vào mùa đông trên dãy Alps và lượng mưa lớn vào mùa xuân. Sông có độ dốc lớn, tạo ra dòng chảy xiết. Thông thường, lũ lụt kinh hoàng là một vấn đề gây lo ngại hơn với con sông này.
Nhưng bây giờ, sông Po trông rất khác. Mùa đông ở miền bắc nước Italy khô hạn nên không có nhiều tuyết để cung cấp nước, mùa xuân và mùa hè cũng khô khiến khu vực này rơi vào đợt hạn hán tồi tệ nhất trong 7 thập kỷ. Sông Po cạn kiệt đến nỗi một quả bom thời Thế chiến II dưới sông gần đây đã lộ ra.
Một vấn đề lớn là hàng triệu người dựa vào sông Po để kiếm sống, chủ yếu là thông qua nông nghiệp. Khoảng 30% thực phẩm của Italy được sản xuất dọc theo sông Po, một số mặt hàng xuất khẩu nổi tiếng nhất của đất nước này, như pho mát Parmesan, được sản xuất ở đây.
Sông Loire
Ảnh: CNN
Sông Loire ở Pháp là nguồn cấp nước cho thung lũng nho được dùng để sản xuất một số loại rượu vang nổi tiếng nhất thế giới. Con sông này trải dài hơn 965km và được coi là con sông tự nhiên cuối cùng của Pháp, cấp nước cho các hệ sinh thái đa dạng sinh học trên khắp thung lũng, phần lớn trong số đó được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc bảo vệ.
Các khu vực của sông này đã khá cạn, nhưng mực nước và dòng chảy có thể thay đổi nhanh chóng theo thời tiết và khi tuyết tại nguồn tan chảy. Một số đoạn bị khô do thiếu mưa và nắng nóng tới mức người ta có thể lội qua.
Hình ảnh vệ tinh từ thị trấn Saumur của Pháp cho thấy phần lòng sông Loire lộ ra còn nhiều hơn phần nước. Những khu vực đất đai xung quanh sông trong thung lũng hầu hết có màu nâu và khô héo mà mới chỉ một năm trước, chúng còn xanh tươi. Các nhà chức trách đang xả nước từ các con đập vào sông, chủ yếu để đảm bảo có đủ nước để làm mát 4 nhà máy điện hạt nhân nằm dọc theo đó.
Sông Danube
Ảnh: CNN
Danube là con sông dài nhất Tây Âu và là kênh vận chuyển quan trọng đi qua 10 quốc gia. Ở Romania, Serbia và Bulgaria, các công nhân đang nạo vét con sông để đảm bảo tàu thuyền vẫn có thể di chuyển qua sông.
Sông này không ở trong tình trạng tồi tệ như một số con sông khác của châu Âu, nhưng các quốc gia như Hungary rất phụ thuộc vào sông Danube để phục vụ du lịch. Một số tàu du lịch đã không thể vượt qua các đoạn sông để đến Hungary. Những tàu vẫn đang chạy không thể dừng lại trên tuyến đường bình thường vì rất nhiều trạm đã phải đóng cửa khi mực nước trên các bờ sông giảm xuống. Một con tàu trung bình 1.600 tấn hiện chỉ có thể đi qua đoạn ở Hungary nếu không chở theo hàng hóa.