Một nguồn tin của tờ Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP) hé lộ, Trung Quốc đã rút giấy mời đối với một tàu hải quân Pháp tham dự sự kiện diễu hành trên biển kỷ niệm 70 năm thành lập hải quân Trung Quốc, diễn ra hôm 23/4 vừa qua.
Theo kế hoạch, tàu tuần dương Vendémiaire của hải quân Pháp được dự kiến xuất hiện trong cuộc diễu hành trên biển ngày 23 giữa các chiến hạm Trung Quốc và tàu chiến các nước. Song chiếc tàu của Pháp đã không xuất hiện mà không một bên nào đưa ra lời giải thích.
Phát ngôn viên Bộ quốc phòng Trung Quốc Nhậm Quốc Cường ngày 25/4 cho biết, nước này đã gửi kháng nghị đến phía Pháp về việc tàu chiến Pháp "xâm nhập trái phép hải phận Trung Quốc".
"Quân đội Trung Quốc đã điều động các tàu hải quân trên cơ sở luật pháp và các quy định nhằm xác định và cảnh báo [tàu Pháp] rời khỏi [eo biển Đài Loan]," ông Nhậm nói.
"Phía Trung Quốc đã có giao thiệp nghiêm khắc đối với Pháp về vấn đề này," ông cho hay, nhưng không đề cập sự vụ này có liên hệ với việc tàu Vendémiaire không dự diễu hành hải quân.
Theo SCMP, chiếc Vendémiaire được thông báo là di chuyển qua vùng nước quốc tế vào ngày 6/4. Do giấy mời dự diễu hành trên biển bị hủy, một đoàn đại biểu quân đội Pháp đã đến dự sự kiện của Trung Quốc thay cho chiến hạm.
Reuters đưa tin, chiếc Vendémiaire đã bị bao vây bởi lực lượng Trung Quốc khi nó di chuyển qua eo biển Đài Loan. Dù nhiều tàu thuyền hàng ngày vẫn đi qua eo biển nằm giữa tỉnh Phúc Kiến của Trung Quốc Đại lục và đảo Đài Loan này, tàu Pháp lưu thông qua đây trong bối cảnh hải quân Mỹ tăng cường hiện diện trong khu vực và Washington kêu gọi các đồng minh như Nhật Bản, Australia tham gia các cuộc tuần tra gìn giữ tự do hàng hải.
Bộ quốc phòng Pháp cho biết họ "đã liên hệ chặt chẽ với nhà chức trách Trung Quốc" về vụ việc ngày 6/4.
"Hải quân Pháp lưu thông trung bình mỗi năm 1 lần qua eo biển Đài Loan mà không gặp sự cố hay phản ứng nào," Bộ này cho biết. "Pháp tái khẳng định cam kết với tự do hàng hải trên cơ sở luật biển."
Nguồn tin thân cận với lãnh đạo hải quân Trung Quốc tiết lộ, Bắc Kinh cho rằng hoạt động của tàu Vendémiaire "rõ ràng có sự xúi giục" từ Mỹ.
"Hành trình này đã làm mất mặt Bắc Kinh. Vì vậy chúng tôi khuyến cáo họ không cử tàu chiến đến cuộc diễu hành, dù đoàn đại biểu thì vẫn được hoan nghênh," nguồn tin cho hay.
Nguồn tin cũng nói, khi hải quân Trung Quốc gửi lời mời tới các đồng sự Pháp, họ mong muốn các vị khách của Bắc Kinh sẽ nắm rõ mức độ nhạy cảm khi các chiến hạm phương Tây tiến vào eo biển Đài Loan.
Từ tháng 10/2018, Mỹ đã điều các tàu hải quân và tuần duyên đi qua eo biển này 5 lần. Bắc Kinh chỉ trích hoạt động của hải quân Mỹ là "khiêu khích".
Trước đây Bắc Kinh thường giận dữ khi các tàu Mỹ di chuyển qua eo biển Đài Loan, nhưng chưa từng gọi những hành động đó là phi pháp như trong phản ứng nhằm vào Pháp.
"Đây sẽ là cách diễn đạt mới," học giải Alexander Huang, chuyên gia về quân sự Trung Quốc tại Đại học Tamkang, Đài Bắc, bình luận.