Dự kiến Hà Nội có 7 tuyến đường vành đai, trong đó 5 tuyến đang đầu tư xây dựng, một số tuyến gần hoàn thành. 2 tuyến còn lại đang ở giai đoạn đề xuất, nghiên cứu đầu tư.
VÀNH ĐAI 1
Vành đai 1 là tuyến giao thông đường bộ vòng tròn, chạy xuyên tâm thủ đô, kéo dài từ Nhật Tân qua đường Lạc Long Quân - Bưởi, Ô Chợ Dừa, Xã Đàn, Kim Liên, Đại Cồ Việt, Trần Khát Chân, Ô Đông Mác, Nguyễn Khoái. Hiện tuyến đường chỉ còn đoạn Hoàng Cầu - Voi Phục là nút thắt cuối cùng cần tháo gỡ để hoàn thiện, đồng bộ toàn tuyến.
Dự án xây dựng đoạn Hoàng Cầu - Voi Phục được phê duyệt vào tháng 10/2018, dài gần 2,3 km. Đoạn đường có tổng mức đầu tư trên 7.200 tỷ đồng, riêng phần giải phóng mặt bằng chiếm 5.800 tỷ đồng. Trước đó, TP Hà Nội đặt quyết tâm hoàn thành dự án vào năm 2020 tuy nhiên đến nay, tuyến đường vẫn chậm tiến độ do chưa thể giải phóng mặt bằng.
Dự án Hoàng Cầu - Voi Phục chạy men theo đường Đê La Thành chưa thể khởi công do vướng giải phóng mặt bằng. Ảnh: Bá Đô
VÀNH ĐAI 2
Vành đai 2 được xem là cao tốc đô thị với lộ trình khép kín từ cầu Vĩnh Tuy - Ngã Tư Vọng - Ngã Tư Sở - cầu Nhật Tân - cầu Đông Trù - cầu chui Gia Lâm - Đàm Quang Trung - và trở lại cầu Vĩnh Tuy. Tuyến đường có chiều dài hơn 43 km, tổng mức đầu tư trên 55.000 tỷ đồng gồm 3 cây cầu Nhật Tân, Vĩnh Tuy, Đông Trù và các tuyến đường Bưởi, Võ Chí Công, Võ Nguyên Giáp, Trường Sa, Lý Sơn, Nguyễn Văn Linh, Đàm Quang Trung, Minh Khai, Đại La, Trường Chinh.
Vành đai 2 có nhiều đoạn tuyến đi trên cao, cho phép phương tiện giao thông tránh được những khu vực ùn tắc, lưu thông với vận tốc cao ngay trong lòng đô thị trung tâm. Hiện tuyến đường đang được gấp rút hoàn thiện đoạn cầu Vĩnh Tuy - Ngã Tư Sở.
VÀNH ĐAI 2,5
Theo quy hoạch, đường Vành đai 2,5 có điểm khởi đầu ở Khu đô thị Tây Hồ Tây, đi qua đường Nguyễn Văn Huyên - đường Dương Đình Nghệ - Trung Kính - Hoàng Đạo Thúy - đường trục Khu đô thị Khương Đình - Khu đô thị Định Công - Kim Đồng - Tân Mai - điểm cuối là Đền Lừ. Song song với quy hoạch đường vành đai 2 và đường vành đai 3, đường vành đai 2,5 sẽ là tuyến giao thông huyết mạch, giúp giảm tải mật độ giao thông hiện nay.
Nhiều đoạn của tuyến vành đai 2,5 đã được xây dựng, như đoạn qua khu đô thị Tây Hồ Tây, đoạn Hoàng Quốc Việt - Cầu Giấy, đoạn Công viên Cầu Giấy - Trung Kính và đoạn qua Khu đô thị Trung Hòa - Nhân Chính, phố Kim Đồng, Tân Mai mở rộng. Các đoạn còn lại như đường Hoàng Đạo Thúy, trục Khương Đình, Định Công dự kiến được chỉnh trang, mở rộng từ năm 2025.
Đường Vành đai 2,5 chưa thể hoàn thiện do còn vướng mắc tại đoạn Đầm Hồng - Quốc lộ 1A. Ảnh: Thủy Tiên
Điểm nghẽn lớn nhất của Vành đai 2,5 nằm ở đoạn Đầm Hồng - Quốc lộ 1A. Đoạn này được UBND TP Hà Nội phê duyệt quy hoạch từ năm 2002. Dự án được xây dựng theo hình thức đầu tư hợp đồng xây dựng - chuyển giao (BT) do liên danh CTCP Kinh doanh phát triển nhà và đô thị Hà Nội cùng Công ty Xây dựng công trình Hoàng Hà làm chủ đầu tư. Sau đó, 2 nhà đầu tư đã lập ra Công ty TNHH Đầu tư xây dựng Hoàng Mai trực tiếp quản lý dự án.
Tuyến đường BT này có chiều dài khoảng 2,1km, mặt cắt đường 40 m, ban đầu tổng mức đầu tư được xác định chỉ là 688,6 tỷ đồng, đến năm 2012 được điều chỉnh lên hơn 1.300 tỷ đồng. Dự kiến, tuyến đường sẽ hoàn thành và đưa vào sử dụng vào tháng 12/2016. Tuy nhiên, do vướng mắc trong khâu GPMB cũng như bồi thường nên dự án vẫn ì ạch qua nhiều năm.
VÀNH ĐAI 3
Tuyến vành đai 3 dài khoảng 65 km, được kết hợp nhiều tuyến đường đã có sẵn như Võ Văn Kiệt, Phạm Văn Đồng, Phạm Hùng, Khuất Duy Tiến, Nguyễn Xiển, Nghiêm Xuân Yêm, cầu cạn Pháp Vân, cầu Thanh Trì, quốc lộ 1A mới đoạn từ cầu Thanh Trì đến Ninh Hiệp.
Nằm ở cửa ngõ của thủ đô, tuyến Vành đai 3 có vai trò quan trọng kết nối phương tiện ở các tỉnh phía Bắc, Tây Bắc, phía Nam về trung tâm thành phố và góp phần giảm thiểu lượng xe cho nội đô. Đây là tuyến giao thông huyết mạch đầu tiên của Hà Nội được đầu tư xây dựng khép kín kể từ tháng 10/2020, khi dự án cầu cạn Mai Dịch - Thăng Long và đường Phạm Văn Đồng dưới thấp mở rộng được thông xe.
Tuyến Vành đai 3 có vai trò quan trọng kết nối phương tiện ở các tỉnh phía Bắc, Tây Bắc, phía Nam về trung tâm thành phố. Ảnh: Lâm Tùng
Theo lãnh đạo Hà Nội, ngoài các đoạn trong các quận nội đô đã hoàn thành, dự kiến từ nay đến năm 2025, TP sẽ tiếp tục đầu tư giai đoạn 2 vành đai 3 bao gồm 2 đoạn: Từ cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên đến trục Nhật Tân - Nội Bài (dài 9,8 km) và từ trục Nhật Tân - Nội Bài đến Quang Minh (dài 5 km), tổng mức đầu tư khoảng 2.450 tỷ đồng.
VÀNH ĐAI 3,5
Tuyến Vành đai 3,5 là tuyến bổ trợ nằm giữa Vành đai 3 và 4 của Hà Nội, bắt đầu từ đoạn nối vào cao tốc Pháp Vân (thuộc huyện Thanh Trì) - Phúc La (Hà Đông) - đi qua các quận, huyện: Hoài Đức, Nam Từ Liêm, Bắc Từ Liêm - QL32 - cầu Thượng Cát. Tổng mức đầu tư dự án vào khoảng 25.000 tỷ đồng.
Trục Lê Trọng Tấn, Hà Đông thuộc hệ thống vành đai 3,5 đã hoàn thành từ nhiều năm trước, dài hơn chục km nối An Khánh, Hoài Đức đến Văn Phú (quận Hà Đông). Hiện tại, dự án đang xây dựng là đoạn nối từ đại lộ Thăng Long (địa phận xã An Khánh, huyện Hoài Đức) với quốc lộ 32 dài 5,6 km, tổng mức đầu tư hơn 1.400 tỷ đồng. Theo thiết kế, tuyến đường sẽ rộng 60m, hai dải đường trung tâm phục vụ xe chạy hai chiều, mỗi bên 3 làn xe chạy với tốc độ tối đa 80 km/h. Ngoài ra, dự án còn có hai dải đường đô thị, mỗi bên một làn ôtô, một làn xe máy.
Tuyến đường Vành đai 3,5 được kỳ vọng sẽ giảm tải cho đường Vành đai 3 đang bị quá tải đến hơn 4 lần lưu lượng xe. Tuy nhiên, nhiều đoạn của tuyến đến nay vẫn chưa thể hoàn thành. Chẳng hạn đoạn Phúc La (Hà Đông) đi cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ - cầu Ngọc Hồi mặt bằng phần lớn là đồng ruộng, không gặp nhiều khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng nhưng gần 10 năm qua dự án vẫn bị treo...
Theo phê duyệt, tuyến đường Vành đai 4 nằm ở phía Nam Quốc lộ 18 có điểm đầu là cao tốc Nội Bài - Lào Cai (địa phận xã Thanh Xuân, Sóc Sơn, Hà Nội). Điểm cuối tuyến tại đường cao tốc Nội Bài - Hạ Long (địa phận xã Nam Sơn). Toàn tuyến có tổng chiều dài tuyến 98 km, đi qua 3 tỉnh, thành gồm Hà Nội (56,5 km); Hưng Yên (20,3 km); Bắc Ninh (21,2 km); mặt cắt lòng đường rộng 120 m.
Với đoạn đi qua Hà Nội, tuyến đường đi qua 7 quận, huyện gồm: Sóc Sơn, Mê Linh, Đan Phượng, Hoài Đức, Thanh Oai, Thường Tín và quận Hà Đông, trên tuyến có hai cầu vượt sông Hồng là cầu Hồng Hà và cầu Mễ Sở.
Mới đây, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành đã ký quyết định thành lập Hội đồng thẩm định nhà nước thẩm định Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án tuyến đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội. Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư làm Chủ tịch Hội đồng.
VÀNH ĐAI 5
Ngoài Vành đai 4, Hà Nội cũng đã đề xuất đầu tư xây dựng tuyến đường Vành đai 5 với tổng chiều dài 331,5 km. Tuyến đường đi qua địa giới 8 tỉnh, thành: Hà Nội; Hòa Bình; Hà Nam; Thái Bình; Hải Dương; Bắc Giang; Thái Nguyên; Vĩnh Phúc. Đoạn qua Thủ đô dài khoảng 48 km, lộ trình từ cầu Vĩnh Thịnh - đường Hồ Chí Minh - cao tốc Hòa Lạc - huyện Thạch Thất - đi về phía Nam sang địa phận tỉnh Hòa Bình, kéo dài tới tỉnh Hà Nam.