Các vấn đề chính như sự cạnh tranh giữa Trung Quốc và Mỹ được đề cập rất hiếm hoi tại các phiên họp chính của Diễn đàn Hương Sơn vừa kết thúc tại Trung Quốc,
Trong khi đó, cuộc thảo luận về vấn đề Biển Đông bị giới hạn trong một phiên họp toàn thể với chủ đề lớn hơn về hợp tác an ninh hàng hải.
Diễn đàn Hương Sơn được Trung Quốc tổ chức nhằm cạnh tranh ảnh hưởng với Hội nghị thượng đỉnh an ninh IISS châu Á được tổ chức tại Singapore, còn gọi là Shangri-La.
Tại hội nghị Hương Sơn, chỉ có đại diện quân đội một trong số các nước tham dự phát biểu. Đó là đại diện từ Philippines - quốc gia đang bị lôi kéo trong vấn đề Biển Đông dưới thời Tổng thống Duterte.
Trong khi đó, đại biểu đến từ các nước như Sri Lanka, Ecuador, Pakistan - các nước nhận đầu tư từ Vành đai - Con đường của Trung Quốc - đều phát biểu ủng hộ sáng kiến này.
Còn tại cuộc thảo luận công khai về quan hệ Mỹ - Trung 2 quan chức cấp cao của Bắc Kinh là Lật Chiến Thư - Ủy viên thường vụ Bộ Chính trị, Đảng Cộng sản Trung Quốc và Bộ trưởng Quốc phòng Ngụy Phượng Hòa đã chỉ trích Washington mạnh mẽ.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mattis (trái) và Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa. Ảnh: SCMP.
Trước đó, ông Lật Chiến Thư thậm chí còn tố cáo Nhà Trắng đang cố gắng thiết lập các liên minh chống lại Trung Quốc ngay tại bữa tối đầu tiên tiếp đón đại biểu các nước đến tham dự hội nghị.
Trong khi đó, ông Ngụy Phượng Hòa chỉ trích Mỹ về cáo buộc Trung Quốc đang can thiệp vào chính trị nội bộ của Mỹ, nói rằng Washington đã "làm tổn hại nghiêm trọng quan hệ Trung-Mỹ và lòng tin lẫn nhau".
Cả Tổng thống Mỹ Donald Trump và Phó Tổng thống Mike Pence đã chỉ trích "thẳng mặt" Bắc Kinh trong các bài phát biểu gần đây, nhưng ông Ngụy lại không đề cập cụ thể đến cá nhân lãnh đạo Mỹ nào.
Các phương tiện truyền thông Trung Quốc cũng tuyệt đối không đưa tin về các bình luận của ông Lật Chiến Thư. Điều này được các nhà quan sát đánh giá là do Trung Quốc tránh chạm đến "lằn ranh đỏ".
Căng thẳng giữa 2 cường quốc hàng đầu thế giới đã leo thang kể từ tháng 7, khi cả nước áp thuế lên hàng hóa của nhau, kéo theo tranh chấp ở các lĩnh vực khác, trong đó có vụ va chạm giữa 2 tàu chiến ở Biển Đông hồi tháng trước.
Cả ông Ngụy Phượng Hòa và ông Lật Chiến Thư đều ngầm chỉ trích Washington về vấn đề Đài Loan, một trong những vấn đề gây tranh cãi nhất giữa hai nước.
Trong bài phát biểu hôm thứ Năm, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc tuyên bố, quân đội nước này sẽ hành động chống lại bất cứ nước nào cố tách Đài Loan khỏi Trung Quốc. Đồng thời nhấn mạnh rằng, nước đó sẽ phải trả giá đắt.
Đây là lần đầu tiên các nhà lãnh đạo cấp cao Trung Quốc trực tiếp đề cập đến Đài Loan tại một diễn đàn an ninh.
Hơn 500 đại diện đến từ 67 quốc gia và 7 tổ chức đã tham dự Diễn đàn Hương Sơn năm nay, do Viện nghiên cứu quốc tế Trung Quốc (CIISS) và Học viện khoa học quân sự của quân đội Trung Quốc phối hợp tổ chức.
Trong số 67 quốc gia, có 21 nước cử Bộ trưởng Quốc phòng đến tham dự.