Không có giấy tờ tùy thân, đưa vào Trung tâm Hỗ trợ xã hội
Trình bày với PV, bà Lê Thị Mỹ Nghĩa (54 tuổi, quê Tiền Giang, hiện ngụ tại phường Thảo Điền, quận 2, TP HCM) cho biết, khoảng 15h ngày 18/9, con gái bà là Nguyễn Thị Tuyết Nhung (21 tuổi) và bạn tên Ngô Thị Kiều (16 tuổi, quê tỉnh Đồng Nai) từ quận 2 xuống quán của người quen tại khu phố 5, phường Tam Bình (quận Thủ Đức) uống cà phê.
Đến 16h, lực lượng công an phường Tam Bình đi tuần tra kiểm tra hành chính các hộ kinh doanh trên địa bàn.
Khi kiểm tra quán cà phê nơi Nhung và Kiều ngồi, hai cô gái không xuất trình được chứng minh thư hay bất cứ giấy tờ nào chứng minh nhân thân nên bị mời về trụ sở Công an phường Tam Bình làm việc.
Chị Nguyễn Thị Tuyết Nhung (con gái bà Nghĩa)
Chủ quán nơi Nhung và Kiều uống cà phê đã tới Công an phường Tam Bình xin bảo lãnh cho cả hai. Tuy nhiên, Công an phường này nói đã lập hồ sơ, đưa Nhung và Kiều vào Trung tâm Hỗ trợ xã hội ở 463 đường Nơ Trang Long, quận Bình Thạnh.
"Khoảng hơn 17h cùng ngày, tôi nhận được điện thoại của anh chủ quán cà phê nói Nhung và Kiều đang bị mời làm việc tại Công an phường Tam Bình. Anh này nói tôi mau cầm giấy tờ rồi qua chở đến công an bảo lãnh cho cả hai về nhà.
Sau đó, tôi lấy giấy tờ qua xin bảo lãnh con, nhưng nhận được thông báo chính quyền phường Tam Bình đã đưa con tôi đến Trung tâm Hỗ trợ xã hội ở đường Nơ Trang Long, theo diện "người vô gia cư"", bà Nghĩa bùi ngùi nói.
Bà Lê Thị Mỹ Nghĩa chia sẻ sự việc với PV.
Theo lời bà Nghĩa, bà đem giấy tờ gồm sổ hộ khẩu bản gốc, CMND photo công chứng của bà và Nhung đến Trung tâm Hỗ trợ xã hội trên xin bảo lãnh cho con về. Tuy nhiên, cán bộ Trung tâm này nói "chưa đúng thủ tục", yêu cầu bà về quê tại tỉnh Tiền Giang xin giấy xác nhận của chính quyền địa phương về nhân thân, sau đó mới giải quyết được.
Bà Nghĩa bày tỏ: "Con gái tôi không phạm pháp tại sao lại bắt nó đưa vào Trung tâm Hỗ trợ xã hội? Mẹ con tôi đều là những người nông dân chân chất, không hiểu biết gì về pháp luật. Bé Nhung chỉ thiếu giấy tờ tùy thân bên mình, vậy mà chỉ chưa đầy 2 giờ đồng hồ, cán bộ phường đã đưa con tôi vào đó. Họ làm vậy có khác nào làm khó mẹ con chúng tôi?".
Chiều 19/9, bà Nghĩa bắt xe về quê ở Tiền Giang xin giấy xác nhận nhân thân, bảo lãnh Nhung ra khỏi Trung tâm. Gia đình Kiều ở tỉnh Đồng Nai cũng đang làm giấy tờ xin xác nhận nhân thân, bảo lãnh cô gái này về.
Đến sáng 27/9, hai cô gái vẫn trong Trung tâm Hỗ trợ xã hội.
Chính quyền nói gì việc đưa Nhung và Kiều vào Trung tâm Hỗ trợ xã hội?
Sau khi tiếp nhận thông tin từ bà Nghĩa, chúng tôi đã liên hệ với chính quyền phường Tam Bình ngay trong chiều 19/9. Tại đây, ông Lê Nguyễn Trọng Quốc, Chủ tịch phường Tam Bình yêu cầu PV để lại câu hỏi phỏng vấn và nói sẽ trả lời sớm nhất về vụ việc.
Sáng 22/9, chính quyền phường Tam Bình đã gửi văn bản số 363/UBND trả lời chúng tôi.
Văn bản do ông Quốc ký cho hay, thực hiện kế hoạch số 191/KH-CAP ngày 18/9/2017 của Công an phường Tam Bình về việc phòng ngừa, đấu tranh kéo giảm tội phạm hình sự trên địa bàn, lúc 16h ngày 18/9, tổ công tác của công an phường tiến hành kiểm tra khu vực chợ đầu mối nông sản thực phẩm Thủ Đức, khu phố 5, phường Tam Bình.
Tổ công tác kiểm tra hành chính quán cà phê MU, có địa chỉ tại A42, đường D chợ đầu mối nông sản thực phẩm Thủ Đức, khu phố 5.
Tổ công tác yêu cầu 2 đương sự Nguyễn Thị Tuyết Nhung và Ngô Thị Kiều xuất trình các loại giấy tờ tùy thân để kiểm tra, nhưng cả hai không xuất trình được bất cứ loại giấy tờ nào. Tổ công tác mời hai đương sự trên về trụ sở công an phường làm việc.
Cùng với chị Nhung, Kiều cũng bị chính quyền phường Tam Bình đưa vào Trung tâm Hỗ trợ xã hội.
Văn bản nêu, trong quá trình tiếp xúc làm việc, hai đương sự khai các thông tin gồm: Nguyễn Thị Tuyết Nhung, sinh năm 1996, quê Tiền Giang, không đăng ký tạm trú tại TP HCM, có mẹ ở TP HCM song đương sự không rõ ở đâu và không liên lạc được; Ngô Thị Kiều, sinh năm 2000, quê quán Đồng Nai, không đăng ký tạm trú tại TP HCM, không có nhân thân tại TP.
Trong suốt quá trình làm việc, hai đương sự không trình được bất cứ giấy tờ tùy thân nào. Mặc dù công an phường yêu cầu cả hai gọi điện nhờ người thân mang giấy tờ đến để làm thủ tục bão lãnh về, nhưng hai cô gái không hợp tác và không gọi cho ai.
Bà Nghĩa đã về quê xin giấy xác nhận nhân thân, bảo lãnh Nhung ra khỏi Trung tâm Hỗ trợ xã hội
Đến 19h45 ngày 18/9, Công an phường Tam Bình phối hợp với cán bộ chuyên trách phòng chống tệ nạn xã hội lập hồ sơ đưa Nhung và Kiều vào Trung tâm Hỗ trợ xã hội.
Việc làm trên theo quy định của UBND TP HCM về quản lý người ăn xin không có nơi cư trú ổn định, người sinh sống nơi công cộng không có cư trú ổn định trên địa bàn TP HCM.
"Tổ công tác công an phường và UBND phường Tam Bình không gây khó dễ cho hai đương sự (Nhung và Kiều – PV), trong suốt quá trình làm việc đã tạo điều kiện cho hai đương sự trình bày cũng như liên hệ với gia đình cung cấp giấy tờ nhằm giải quyết cho hai đương sự ra về.
Tuy nhiên, hai đương sự trên không hợp tác và cũng không liên hệ với gia đình, người thân để cung cấp các giấy tờ tùy thân theo yêu cầu", văn bản nêu.
Khi PV đặt câu hỏi, tại sao chỉ chưa đầy 2h đồng hồ đã đưa Nhung và Kiều và Trung Trung tâm Hỗ trợ xã hội?, ông Lê Nguyễn Trọng Quốc, Chủ tịch phường Tam Bình nói như đã trả lời trong văn bản.
PV tiếp tục đặt câu hỏi, Nhung và Kiều chỉ là khách uống cà phê bình thường, có phải ai uống cà phê quên mang giấy tờ cũng có thể bị kiểm tra, đưa vào Trung tâm Hỗ trợ xã hội?, ông Chiến nói: "Chỉ kiểm tra hành chính bình thường, chứ không có nghi ngờ gì hai người này phạm tội gì đâu. Do Nhung và Kiều không mang giấy tờ nên đưa về phường xử lý".
Về thông tin bà Nghĩa nói Nhung có nhờ chủ quán cà phê gọi điện về bảo đem giấy tờ tới đưa về, nhưng trong văn bản trả lời của UBND phường khẳng định "Nhung bất hợp tác, không liên lạc với ai"?, ông Chiến bảo "như đã trả lời hết trong văn bản, không nói gì thêm được".
Luật sự nói gì khi đưa hai cô gái vào Trung tâm Hỗ trợ xã hội sau gần 2 giờ làm việc?
Luật sư Trần Minh Hùng, Trưởng văn phòng luật sư Gia Đình (Đoàn Luật sư TP HCM) cho biết:
Căn cứ quy định tại Điều 25 Nghị định 136/2013 và Quyết định 29/2017 của UBND TP HCM, trường hợp đưa 2 cô gái này vào Trung tâm Hỗ trợ xã hội là không thuộc đối tượng được chăm sóc, nuôi dưỡng tại cơ sở hỗ trợ xã hội.
Để đưa một người vào Trung tâm Hỗ trợ xã hội thì chỉ khi có căn cứ người đó không có địa chỉ thường trú/tạm trú rõ ràng. Việc xác định một người không có địa chỉ thường trú/tạm trú rõ ràng phải có xác nhận của chính quyền địa phương nơi người đó tạm trú/thường trú.
"Theo tôi, mới chỉ 2 tiếng đồng hồ mà cơ quan chức năng đã đưa 2 chị này vào Trung tâm Hỗ trợ xã hội là chưa bảo đảm theo trình tự pháp luật vì còn phải xác minh cụ thể.
Hơn nữa, theo thông tin của người nhà thì họ đã đưa giấy tờ tùy thân để bảo lãnh, nhưng các cơ quan này vẫn không chấp nhận là không có căn cứ. Vì giấy tờ tùy thân là căn cứ thể hiện người đó có hộ khẩu tại đâu.
Hai cô gái này chưa xuất trình được giấy tờ tùy thân chứ không thuộc diện người ăn xin, lang thang, không có nơi cư trú ổn định như UBND phường Tam Bình nêu. Chỉ khi xem xét các giấy tờ tùy thân, xác minh cụ thể mới có căn cứ xác minh về nhân thân, công việc và nơi cư trú của họ. Từ đó mới có căn cứ đưa vào Trung tâm", luật sư Hùng nói.
Luật sư Trần Minh Hùng, Trưởng văn phòng luật sư Gia Đình (Đoàn Luật sư TP HCM)
Luật sư Hùng nói: "Tôi vẫn chưa hiểu lý do tại sao lại kiểm tra 2 cô gái này, vì nếu họ chỉ là khách uống cà phê sao tự nhiên lại vào kiểm tra giấy tờ tùy thân? Bởi không phải muốn kiểm tra bất cứ lúc nào và ở đâu thì kiểm tra nếu không có căn cứ người đó vi phạm pháp luật".