Hôm nay 4/2/2020, Google thiết kế hình ảnh Doodle về một cậu bé diễn thuyết trước đám đông để tôn vinh Nkosi Johnson và kỷ niệm 31 năm ngày sinh nhật của cậu. Vậy Nkosi Johnson là ai?
Nkosi Johnson (tên khai sinh là Xolani Nkosi) là một nhà hoạt động người Nam Phi. Cậu bé sinh ngày 4/2/1989 tại một thị trấn phía đông thành phố Johannesburg - mất ngày 1/6/2001 tại quê nhà.
Không may mắn như những đứa trẻ khác, Xolani Nkosi vừa mới sinh ra đã dương tính với HIV. Mẹ ruột của cậu bé là Nonthlanthla Daphne Nkosi, dương tính với HIV và truyền virus cho đứa con chưa sinh của mình - người sau này chết vì AIDS. Cậu bé là một trong số hơn 70.000 trẻ em bị nhiễm HIV ở Nam Phi mỗi năm.
Nkosi Xolani là một chiến binh. Cậu bé sống sót sau sinh nhật thứ hai - điều bất thường ở những đứa trẻ nhiễm HIV. Khi căn bệnh AIDS bắt đầu hủy hoại Nonthlanthla Daphne Nkosi, cô và Xolani Nkosi đã được đưa vào một trung tâm chăm sóc bệnh nhân AIDS ở Johannesburg.
Chính tại đó, Gail Johnson, Giám đốc trung tâm, lần đầu tiên nhìn thấy cậu bé và người mẹ ốm yếu của mình.
Nkosi Johnson và mẹ nuôi Gail Johnson. Ảnh: Internet
"Khi nhìn thấy họ, trong tôi dấy lên một cảm xúc đồng cảm khó tả. Bởi trước đó, người thân trong gia đình tôi cũng chết vì căn bệnh quái ác này. Tôi không muốn mình chỉ đứng nhìn hay thao thao về căn bệnh này, tôi muốn bắt tay vào làm. Đó là lúc tôi nhận nuôi Xolani Nkosi." - Gail Johnson nói về Nkosi Xolani (sau này đổi tên cậu thành Nkosi Johnson) và mẹ cậu bé, người mất năm 1997.
Ở tuổi thứ 7, Nkosi Johnson được ghi nhận là em bé mắc bệnh AIDS sống lâu nhất tại Nam Phi. Với tình yêu thương bản năng của một người mẹ, mẹ nuôi của Nkosi Johnson đã đấu tranh quyết liệt (bà đã ra tòa) để buộc trường tiểu học địa phương nhận cậu là học sinh.
Một năm trước khi qua đời, Nkosi Johnson thu hút sự chú ý của cộng đồng quốc tế vào tháng 7/2000 khi cậu có bài phát biểu đầy ngẫu hứng tại lễ khai mạc Hội nghị quốc tế về AIDS lần thứ 13 ở Durban, Nam Phi.
Khi đó, đứng trước đám đông, cậu dõng dạc kêu gọi lòng trắc ẩn ở con người đối với những bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo như HIV/AIDS, đồng thời góp tiếng nói vào việc cải thiện điều trị y tế cho bệnh nhân AIDS, đặc biệt là trẻ em và phụ nữ mang thai.
Sau bài phát biểu và hoạt động tích cực, Nkosi Johnson đã đấu tranh để những trẻ em Nam Phi nhiễm HIV được phép đi học và không bị phân biệt đối xử. Nkosi Johnson sớm trở thành một nhân vật quốc gia trong chiến dịch chống kỳ thị bệnh nhân AIDS.
Trong bộ đồ vest tối màu, vận giày thể thao, cậu bé có thân hình nhỏ bé cất tiếng nói vào một ngày hè năm 2000 - một năm trước khi cậu qua đời. Câu chuyện đời của cậu đã khiến 10.000 đại biểu quốc tế chết lặng trong sự khâm phục và niềm cảm thương dâng trào nước mắt.
Hôm đó, cậu đã nói:
"Xin chào mọi người! Cháu tên là Nkosi Johnson. Năm nay cháu 11 tuổi. Cháu là một bệnh nhân AIDS, cháu bị nhiễm HIV từ khi chưa lọt lòng... Thật buồn khi chứng kiến nhiều người cũng ốm như cháu.
Cháu biết, mẹ ruột rất yêu cháu và sẽ đến thăm cháu bất cứ khi nào bà có thể. Nhưng khi mẹ Gail nói rằng, mẹ ruột đã đi nghỉ tại Newcastle (Anh) rồi vĩnh viễn không tỉnh lại sau giấc ngủ, thế giới của cháu như sụp đổ."
Cuối bài phát biểu, cậu bé kêu gọi mọi người: "Hãy quan tâm và chấp nhận những đứa trẻ như chúng cháu, những người mắc bệnh AIDS như chúng cháu vì chúng cháu cũng đều là con người mà. Chúng cháu vẫn rất bình thường, chúng cháu có tay, có chân, có thể nói, đi lại... Tất cả những gì chúng cháu mong muốn chỉ là được sống bình thường như bao người khác. Các vị sẽ không thể nhiễm HIV nếu chỉ chạm, ôm, hôn và nắm tay chúng cháu. Bởi vậy, đừng sợ chúng cháu, và cũng đừng kỳ thị chúng cháu nữa..."
Tháng 10/2000, Nkosi Johnson có bài phát biểu tương tự tại Hội nghị về AIDS tại Atlanta, Georgia (Mỹ). Sau chuyến đi, tình hình sức khỏe của cậu yếu đi trông thấy.
Nkosi Johnson qua đời lúc 5h40 sáng thứ Sáu ngày 1 tháng 6 năm 2001. Hoàn thành 12 năm sống như một chiến binh, can đảm chống chọi với bệnh tật.
Sau khi cậu bé qua đời, Bộ trưởng Phát triển Xã hội Nam Phi Zola Skweyiya thừa nhận đóng góp của Nkosi Johnson. "Chúng tôi người Nam Phi - và tất cả những người khác trên lục địa này và trên thế giới - phải học cách thừa nhận và đối xử nhân đạo với những người kém may mắn mắc bệnh HIV/AIDS. Không có tượng đài nào chạm đến trái tim con người nào lớn hơn Nkosi Johnson. Cậu bé được yêu thương và được đón nhận" - Zola Skweyiya nói trên tờ Sunday Times.
Lễ tang của cậu bé có hàng nghìn người tham dự. "Thật xót xa khi phải từ biệt người hùng nhỏ bé đầy can đảm ấy" - Cựu Tổng thống Nelson Mandela nói với các phóng viên.
Bài viết sử dụng nguồn: Britannica, Nkosishaven
* Đọc bài cùng tác giả Trang Ly tại đây.