Sau khi kết thúc kỷ Phấn trắng, khi khủng long tuyệt chủng, động vật có vú thời tiền sử bắt đầu phát triển và xuất hiện ngày càng nhiều. Trong Kỷ nguyên Eocene, kéo dài 56-34 triệu năm trước, những động vật khổng lồ giống voi cổ đại bắt đầu lang thang qua đồng cỏ và rừng rậm. Mặc dù có ngoại hình giống với hậu duệ hiện đại của chúng, nhưng loài voi cổ đại này lại có bốn chiếc ngà khổng lồ mà chúng dùng để tự vệ.
Bằng chứng về gomphotheres có từ 34 triệu năm trước vào cuối kỷ Eocene. Chúng di cư và tiến hóa ở hầu hết các nơi trên thế giới cổ đại trong hàng triệu năm. Gomphotheres cuối cùng đã tuyệt chủng. Bằng chứng gần đây nhất về gomphotheres có từ khoảng 11.700 năm trước, trong kỷ nguyên Holocene hiện tại.
Gomphotheres lần đầu tiên xuất hiện vào cuối Kỷ Eocene, khoảng 34 triệu năm trước. Chúng sống qua thế Pleistocene và thế Holocene sớm. Người ta ước tính rằng loài động vật này đã tuyệt chủng cách đây khoảng 11.700 năm. Mặc dù chúng trông rất giống voi thời hiện đại nhưng thực ra chúng thuộc một họ khác và đã tuyệt chủng khi tổ tiên của loài voi hiện đại xuất hiện và tiếp tục tiến hóa.
Những sinh vật khổng lồ này sống ở đồng cỏ, rừng và đầm lầy. Chúng sở hữu thân hình to lớn hơn, với tỷ lên cơ thể ngắn hơn so với voi hiện đại. Nếu bạn sống cách đây 12.000 năm, rất có thể bạn sẽ nhầm những con vật khổng lồ này với voi hiện đại.
Các nhà nghiên cứu không thể nói chính xác nguyên nhân khiến gomphothere bị tuyệt chủng. Họ tin rằng sự thay đổi trong chế độ ăn uống, thay đổi nguồn thức ăn sẵn có và sự săn bắn của con người đều góp phần vào sự suy giảm và cuối cùng là sự tuyệt chủng của gomphotheres. Thay đổi khí hậu cũng có thể là một yếu tố góp phần theo thời gian.
Một sự khác biệt đáng chú ý giữa voi hiện đại và gomphotheres bên cạnh kích thước của chúng là số lượng ngà. Voi hiện đại có hai ngà. Đây thực sự là những chiếc răng. Chúng kéo dài xuống từ hàm trên. Voi dùng ngà để ăn và để tự vệ. Gomphotheres cũng có hai ngà trên giống voi hiện đại, nhưng chúng còn có cả hai chiếc ngà kéo dài từ hàm dưới lên trên.
Hàm của chúng tương tự như voi hiện đại. Chúng nhỏ so với kích thước và số lượng răng của chúng. Khi những chiếc răng lớn hơn mọc lên, những chiếc răng nhỏ hơn sẽ di chuyển ra phía trước của hàm.
Gomphotheres được chia thành các phân nhóm như trilophodont và tetralophodont. Trilophodonts có ba tấm ở răng hàm, trong khi tetralophodonts có bốn tấm. Cấu trúc và chức năng của răng và hàm rất cần thiết cho sự tồn tại của gomphothere và cung cấp cho các nhà nghiên cứu nhiều thông tin về cách chúng sống.
Gomphotheres từng phân bố phổ biến và có thể thích nghi với nhiều cảnh quan khác nhau. Các nhà khoa học đã phát hiện ra bằng chứng cho thấy chúng sống ở tất cả các châu lục ngoại trừ Nam Cực và Úc. Loài này sống chủ yếu ở châu Phi, Âu Á và Bắc Mỹ. Ở đó, chúng kiếm ăn trên đồng cỏ rộng. Nhiều phân loài gomphotheres khác cũng được phát hiện ở khắp nơi trên thế giới, mỗi phân loài sẽ có một số sự thay đổi kiểu hình nhất định để phù hợp với môi trường và nhu cầu sinh sống của chúng.
Các vùng đất đã thay đổi trong hàng triệu năm mà gomphothere lang thang trên Trái Đất. Các loài động vật đã di cư, phát triển và tìm thấy lãnh thổ mới trong thời gian này.
Gomphotheres cũng vậy, chúng tìm đường di cư và sống ở Nam Mỹ vào đầu thế Pleistocene, khoảng 2,6 triệu năm trước thông qua qua eo đất Panama.
Gomphotheres thuộc họ Gomphotheriidae, hiện đã tuyệt chủng. Voi hiện đại là một phần của gia đình Elephantidae. Giờ đây, chỉ còn lại voi châu Á và voi châu Phi nhưng trong thời tiền sử, các thành viên khác bao gồm voi ma mút và các loại voi khác. Cả gomphotheres và voi hiện đại đều thuộc bộ Proboscidea. Chúng bao gồm các loài động vật có thân và ngà phát triển.
Không có nhiều thông tin về các loài động vật khác từng là mối đe dọa đối với gomphotheres. Do kích thước lớn của chúng, bất kỳ loài động vật nào khác muốn săn và giết một con gomphothere sẽ phải có kích thước lớn hơn, hoặc có răng, móng vuốt đủ dài và sắc nhọn để có thể làm cho chúng bị thương.
Tuy nhiên có thể chắc chắn được rằng một trong những mối đe dọa chính đối với loài vật này là sự thay đổi môi trường sống ảnh hưởng đến thói quen kiếm ăn của chúng. Vì chúng chỉ ăn một số loài thực vật nhất định nên khi những thức ăn này không còn nữa, gomphothere sẽ theo đó mà tuyệt chủng.
Gomphotheres cũng tồn tại cùng với con người sơ khai. Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy bằng chứng cho thấy bộ tộc người Clovis, một nhóm người săn bắt hái lượm đầu tiên ở Bắc Mỹ, đã săn lùng và giết gomphotheres.
Bộ lạc này sống cách đây khoảng 13.390 năm và tích cực săn bắt, giết và ăn gomphothere.
Các nhà khoa học khám phá thông tin mới về động vật có vú cổ đại mỗi ngày nhưng loài gomphothere hiện được biết đến có 11 chi gomphotheres. Bao gồm:
- Blancotherium
- Gnathabelodon
- Gomphotherium
- Megabelodon
- Sinomastodon
- Rhynchotherium
- Cuvieronius
- Stegomastodon
- Haplomastodon
- Notiomastodon
- Eubelodon
Nguồn: Allthatsinteresting; Unbelievable, ZME