Hôm nay (12-9) vào lúc mặt trời lặn, thỏa thuận ngừng bắn tại Syria do Mỹ và Nga đạt được chính thức có hiệu lực. Không biết số phận thỏa thuận ngừng bắn này có thọ không hay sẽ chết yểu như các thỏa thuận ngừng bắn trước, khi số thương vong vì bạo lực và giao tranh ở Syria cách thời điểm ngừng bắn không lâu vẫn quá cao.
Hãng tin CNN (Mỹ) dẫn thông tin từ tổ chức Quan sát Nhân quyền Syria (Anh) cho biết ít nhất 90 người đã thiệt mạng trong các trận không kích ở hai tỉnh Idlib và Aleppo (miền bắc Syria) trong hai ngày 10 và 11-9.
Tỉnh thương vong nhiều nhất là Idlib với ít nhất 61 người chết và hơn 100 người bị thương trong một vụ không kích nhắm vào một khu chợ đông người ở TP Idlib.
"Tôi nghe thấy một tiếng huýt sáo lớn và theo đó là nhiều tiếng nổ. Vụ việc xảy ra vào giữa trưa. 2-3 quả pháo rơi trúng khu chợ. Chúng tôi vội chạy về hướng có vụ nổ." CNN dẫn lời một nhân chứng cho biết.
"Chúng tôi đưa 30 thi thể và khoảng 40 người bị thương ra ngoài." Theo nhân chứng này, những người chết và bị thương trước đó vẫn đi lại bình thường, từ trên cao có thể nhìn thấy họ.
Đó là chưa kể tới hơn 30 người chết còn mắc kẹt dưới các đống đổ nát và cần lực lượng cứu hộ chuyên nghiệp ra tay sau đó.
Trong khi đó hãng tin Reuters (Mỹ) cho biết trong ngày 11-9 phe chính phủ và phe nổi dậy Syria vẫn giao tranh ở một số khu vực tại Syria, trong đó có Aleppo và Damacus. Hàng chục người thiệt mạng trong giao tranh.
Theo Reuters, đây là một động thái nhằm thể hiện và củng cố vị thế trước khi thỏa thuận ngừng bắn mới đi vào thực hiện.
Thỏa thuận mới này do hai ngoại trưởng Mỹ và Nga đạt được sau khi thương lượng ngày 9-9 ở Geneva (Thụy Sĩ). Theo thỏa thuận này, phe chính phủ và phe nổi dậy Syria sẽ ngừng bắn, tiến tới thương lượng chuyển tiếp chính trị. Nếu hai bên ngừng bắn suôn sẻ trong 7 ngày liên tiếp thì Mỹ và Nga sẽ chính thức tiến hành hợp tác quân sự ở Syria.
Chính phủ và phe nổi dậy Syria đã tuyên bố ủng hộ lệnh ngừng bắn.
Quang cảnh tan hoang sau vụ không kích ở TP Idlib (tỉnh Idlib) ngày 10-9. Ảnh: CNN
Chưa rõ tính hiệu quả và lâu dài của thỏa thuận này tới đâu, khi mà thỏa thuận hồi tháng 2 đã chết yểu sau vài tuần thực hiện.
Reuters cho biết bản thân phe nổi dậy rất dè dặt và lo ngại việc thiếu cơ chế giám sát thực hiện sẽ khiến thỏa thuận ngừng bắn không hiệu quả và lâu dài. Trong một bức thư gửi đến Mỹ, phe nổi dậy cho biết sẽ tích cực hợp tác, tuy nhiên lo ngại thỏa thuận này sẽ làm lợi cho phe chính phủ.
Nhiều nhà nhân quyền và người dân Syria, đặc biệt những người đang sống trong các khu vực phe nổi dậy kiểm soát vẫn rất hoài nghi về tính lâu dài của thỏa thuận. Nói với CNN, chuyên gia Fawaz Gerges - Chủ tịch Trung tâm Nghiên cứu Trung Đông hiện đại tại Trường Kinh tế London – bi quan thỏa thuận ngừng bắn này sẽ không tồn tại lâu dài vì thiếu tầm nhìn chính trị.
6 năm nội chiến đã làm hơn 250.000 người chết, 11 triệu người – một nửa dân số Syria trước chiến tranh - phải sơ tán, gần 5 triệu người phải rời bỏ đất nước.