Danh ca ngậm ngùi
Được xem là danh ca hàng đầu của nền cổ nhạc Việt Nam, nghệ sĩ Minh Cảnh với xuất thân lam lũ, nghèo túng nhờ giọng ca mà làm nên sự nghiệp.
Sang Mỹ định cư những năm cuối thập niên 90 của thế kỷ trước, thời gian đầu, ông liên tục có nhiều sô diễn khi đang ở tuổi gần 70, vẫn còn điêu luyện trong cách ca câu vọng cổ hơi dài. Rồi bệnh tật ập tới, ông ra vào bệnh viện liên tục, sức khỏe yếu dần nên việc quay lại sàn diễn càng mong manh.
Nghệ sĩ Minh Cảnh Em, em ruột của danh ca Minh Cảnh, cho biết: “Anh tôi bị bệnh tim mạch và phổi, phải nhờ các khán giả kiều bào mộ điệu cải lương giúp đưa vào bệnh viện ở một thành phố thuộc tiểu bang Texas - Mỹ để điều trị. Trước đây, có giai đoạn anh tôi được điều trị bằng thuốc đông y nhưng rồi bệnh tình vẫn không thuyên giảm”.
Nghệ sĩ Minh Cảnh Em không thể chăm sóc được anh mình thường xuyên vì sống và làm việc ở tiểu bang California - Mỹ, rất xa nơi danh ca Minh Cảnh cư ngụ, do vậy phải nhờ sự chăm sóc của khán giả kiều bào nơi đó.
Vốn ăn uống theo nguyên tắc của riêng ông, hơn 30 năm qua, nghệ sĩ Minh Cảnh không ăn những động vật nằm trong danh sách 12 con giáp. Một số khán giả hiểu được đã chìu theo để chăm sóc ông. “Nếu không có khán giả thương, tôi khó vượt qua những khó khăn trong điều trị bệnh tật. Ngày hay tin con trai tôi - ca sĩ Thái Sơn - bị sát hại, tôi không thể về nước được vì sức khỏe không cho phép. Tim tôi đau xót và thấm thía nỗi cô độc nơi xứ người” - danh ca tâm sự khi nói về nguyện ước được một lần về thăm gia đình, thăm mộ phần đứa con trai bạc mệnh.
Không đến độ thê thảm như danh ca Minh Cảnh, nghệ sĩ Thành Được hiện sống trong trạng thái nhớ về chuyện xưa nhiều hơn. MC Thanh Tùng - con nuôi của ông - cho biết: “Nhà hàng của ông ở San Jose đã sang nhượng vì sức khỏe không cho phép ông tiếp tục cùng vợ điều hành. Ông đã từng tổ chức suất hát giã từ sân khấu và mong được quay về quê nhà biểu diễn. Thế nhưng, căn bệnh quên lãng của ông khó giúp ông thực hiện được mơ ước cuối đời”.
Gửi nắm tro tàn nơi đất khách
Tương tự như danh ca Minh Cảnh, cuộc đời nghệ sĩ Hoài Trúc Linh trên xứ người cũng rất ảm đạm. Ông cũng bị bệnh tim, sống trong nghèo túng, khi lâm bệnh không có sổ bảo hiểm y tế nên số tiền chi phí ông phải trả cho điều trị và mổ tim rất cao. Nghệ sĩ Linh Tâm kể: “Những nghệ sĩ ở hải ngoại đã quy tụ lại, tổ chức đêm diễn quyên góp tiền giúp ông. Nhưng rồi ông cũng lìa đời trong sự cô độc ở xứ người”.
Nghệ sĩ La Thoại Tân, một trong những MC kiêm diễn viên hài cùng thời với nghệ sĩ Tùng Lâm, Thanh Hoài, Phi Thoàn, Xuân Phát..., sống gần như cách biệt với mọi người. Nghệ sĩ Kim Tuyến kể: “Cuối đời bệnh tật, ông vào bệnh viện dành cho người già. Vì ít giao tiếp với bạn bè nên không ai biết ông qua đời cho đến khi báo chí loan tin. Nghệ sĩ Dũng Thanh Lâm, chàng kép đẹp chuyên đóng vai phản diện trên sân khấu cải lương, cũng vậy, sau khi ghép thận được 2 năm, cũng qua đời trong lặng lẽ. Khó ai biết được những nghệ sĩ một thời lừng lẫy trên sân khấu lại có cái kết quá buồn thảm trên xứ người như 2 nghệ sĩ này”.
Vượt biết bao trở ngại, cặp tài danh một thời được khán giả cải lương yêu thích: Việt Hùng - Ngọc Nuôi đã có ngày đoàn tụ tại Mỹ, nhưng trớ trêu thay, ông đã có thêm một mái ấm gia đình nên bà lặng lẽ sống riêng với con gái (ca sĩ Ngọc Bích ). Những ngày cuối đời, bà làm công quả ở chùa, rồi bị đột quỵ, lìa đời. Nghệ sĩ Việt Hùng qua đời trước đó nhưng ước nguyện được nằm kề bên nhau của 2 người khi rời cõi tạm đã không thể thực hiện. Ca sĩ Ngọc Bích cho biết: “Bên này mua đất nghĩa trang rất đắt, chính phủ lại khuyến khích hỏa táng nên sau khi hỏa thiêu, tro cốt của ba, mẹ tôi được đặt thờ trong 2 ngôi chùa khác nhau”.
Những tâm sự riêng chung của nghệ sĩ hải ngoại luôn mang lại nhiều cảm xúc. Họ chọn cuộc sống tha hương nhưng trước khi lìa đời vẫn hướng trái tim về cội nguồn. Không ai ngăn họ quay về ngoài sức khỏe. Và họ đã đếm từng ngày sống cô độc trên xứ người cho đến lúc trút hơi thở cuối cùng.
Mong được chết trên quê nhà
Nghệ sĩ Văn Chung - năm nay đã 87 tuổi - nói: “Nghệ sĩ chúng tôi luôn hướng về quê nhà. Mỗi người có một hoàn cảnh khi lìa xa quê cha đất tổ nhưng ước mơ được quay về luôn canh cánh bên lòng. Và rồi khi về già, không ai có thể thực hiện được ước mơ ấy vì sức khỏe, trí nhớ kém. Bản thân tôi bị bệnh tim, vừa rồi gia đình NSƯT Bảo Quốc có mời về tham gia chương trình kỷ niệm 64 năm thành lập Đoàn Thanh Minh - Thanh Nga tại Nhà hát Bến Thành nhưng bác sĩ không cho phép. Nghệ sĩ tha hương như tôi luôn mong muốn được về chết trên quê nhà”.
