Tuổi thơ nghèo khó
La Lan tên thật là Lô Yến Anh, sinh ngày 13/11/1934 trong một gia đình bình thường ở Hồng Kông. Thuở nhỏ Lô Yến anh không xinh đẹp, không đặc biệt thông minh nhưng lại chăm chỉ làm việc và nghiêm túc trong học hành.
Tiếc rằng, gia đình quá nghèo khiến cô chưa kịp tốt nghiệp trung học đã phải bỏ học vì không có tiền học phí.
Không được học hành tử tế, công việc cũng không dễ tìm, Lô Yến Anh thường đi chơi cùng bạn bè, đến phim trường xem các diễn viên đóng phim. Sau đó, dần dần trở thành một diễn viên quần chúng.
Thời điểm lúc bấy giờ, ngành công nghiệp điện ảnh Hồng Kông bắt đầu phát triển mạnh mẽ với sự ra đời của hàng loạt hãng phim, công ty sản xuất.
Những bộ phim dài khoảng 200 tập bằng tiếng Quảng Đông, tiếng Quan Thoại trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của người dân lúc bấy giờ.
La Lan có một tuổi thơ vô cùng nghèo khó.
Do đó, đối với những diễn viên phụ, quần chúng như Lô Yến Anh lúc bấy giờ có thể đảm nhận một lúc hai nhân vật.
Với một vai diễn người qua đường không nhìn thấy mặt, Lô Yến Anh nhận được 3 HKD (lúc bấy giờ có thể mua được 30 chiếc bánh bao). Nếu diễn vai a hoàn, kêu một tiếng “tiểu thư” thì nhận được 10 HKD, khoản tiền không nhỏ này khiến cô gái nghèo vô cùng vui vẻ.
Cứ như vậy, Lô Yến Anh trở thành một diễn viên quần chúng chính thức của các đoàn làm phim, mỗi tháng cô tham gia khoảng 30 bộ phim khác nhau.
Thu nhập cũng tăng dần từ 20 HKD đến 50 HKD, khoản tiền này giúp Lô Yến Anh không chỉ nuôi gia đình mà còn đóng học phí để thể tiếp tục đi học.
Vốn tính toán là đi diễn lấy tiền học, sau khi tốt nghiệp sẽ tìm một công việc ổn định để làm. Lô Yến Anh không ngờ rằng con đường nghệ thuật của mình dần dần khởi sắc.
Từ vai diễn người đi đường dần dần được đóng các vai em gái, tình nhân, thậm chí là bạn gái của nam chính.
Hành trình trở thành "Bà chúa phim ma Hồng Kông"
Năm 1960, trong một lần diễn xuất, Lô Yến Anh được ông chủ công ty sản xuất Hoàng Trác Hán để mắt tới. Nhận thấy cô có khả năng hóa thân vào các nhân vật phản diện, Hoàng Trác Hán liền ký hợp đồng chính thức và lấy nghệ danh cho cô là La Lan.
Con đường nghệ thuật của cô gái nghèo cũng bắt đầu từ đây.
Với khả năng diễn xuất tốt, La Lan chuyên đảm nhận các tuyến nhân vật phản diện. Trong 10 năm, cô tham gia hơn 100 bộ phim và không ít lần được hợp tác với các minh tinh Hồng Kông như Trần Bảo Châu, Tiêu Phương Phương, Lưu Gia Linh, Ông Hồng,…
Sau đó, dần dần, La Lan chuyển sang màn ảnh nhỏ và đóng các vai người mẹ hiền lành.
Đến thập niên 80, dòng phim về tiếng quảng Đông bắt đầu hồi sinh. Với kinh nghiệm diễn xuất phong phú và thái độ làm việc chuyên nghiệp, La Lan lại trở về màn ảnh lớn với các vai phản diện kinh điển.
Lúc này, ở tuổi gần 50, La Lan từ “yêu nữ” thăng cấp trở thành “yêu bà bà”, chuyên vào vai mẹ mù, người mẹ xấu xa, độc ác và ma quỷ.
Trong bản dựng Thần điêu đại hiệp 1983, bên cạnh Dương Quá của Lưu Đức Hoa và Tiểu Long Nữ của Trần Ngọc Liên, nhân vật thứ 3 được khán giả nhớ nhất là hóa thân của nghệ sĩ La Lan với hình ảnh Cầu Thiên Xích.
Chính vì vậy, khi làm lại Thần điêu đại hiệp 1995, bà lại được mời tái hiện vai Cầu Thiên Xích. Nhờ kỹ thuật hóa trang, Cầu Thiên Xích mới này còn "đáng sợ" hơn Cầu Thiên Xích 12 năm trước.
Vai diễn của nghệ sĩ La Lan trên màn ảnh nhỏ TVB rất đa dạng, nhưng ấn tượng nhất và được báo chí nhận định "không ai thay thế" chính là Cầu Thiên Xích - một nhân vật phản diện có hình dáng quái dị trong phim Thần điêu đại hiệp.
“Cầu Thiên Xích” La Lan.
Thể loại vai diễn nổi bật trong sự nghiệp của La Lan đó chính mà vào vai ma quỷ. Đặc biệt là vai bà Long – một bà già có khả năng thông linh gọi hồn vô cùng đáng sợ trong bộ phim “Ngày 14 tháng 7” khiến khán giả nhớ mãi không quên.
“Ngày 14 tháng 7” không chỉ thành công vượt bậc về mặt doanh thu mà bản thân "bà Long" của La Lan còn giành được rất nhiều giải thưởng, đặc biệt được đề cử Oscar hạng mục Diễn viên phụ xuất sắc nhất.
Sau đó có rất nhiều bộ phim ma đều yêu cầu La Lan làm “bà Long”, có một số đạo diễn còn đặc biệt thêm vào một, hai cảnh quay dành riêng cho vai diễn này.
Sau đó bà lại đóng thêm nhiều tập “Con đường âm dương”, từ đó mọi người đều mong đợi sự xuất hiện của La Lan trong phim ma. Thậm chí, trong lễ Halloween, một số chủ đề ở công viên cũng có liên quan đến những vai diễn của bà.
Diễn viên đóng phim ma mà nhận được sự công nhận của tất cả khán giả Hồng Kông thì chỉ có duy nhất La Lan.
Tạo hình "Bà Long" của La Lan trong phim "Ngày 14 tháng 7".
Cũng chính từ đó, La Lan được mệnh danh là “Bà chúa phim ma Hồng Kông”, chỉ cần nhìn thấy bà trên màn ảnh là khán giả có cảm giác sự sợ hãi bao trùm.
Có lẽ đối với ngành công nghiệp phim Hồng Kông và khán giả, sự nghiệp của La Lan đã đi vào lịch sử. Thế nhưng chưa dừng lại ở đó, bà vẫn tiếp tục cống hiến cho nghệ thuật.
Năm 1998, ở tuổi 58, La Lan được mời tham gia bộ phim “Bạo liệt hình cảnh”, vào vai một bà già bị điên. Đây không phải là một vai có nhiều đất diễn lại có nhiều nét tương đồng với các vai diễn của La Lan trước đó nhưng bà vẫn tỉ mỉ nhập vai khiến nhân vật trở nên sống động, gợi lên sự cảm thông và tình cảm.
Bà già điên La Lan trong phim Bạo liệt hình cảnh.
Bộ phim giúp Ngô Trấn Vũ giành giải thưởng Nam diễn viên xuất sắc nhất của Hội Bình luận điện ảnh Hồng Kông còn La Lan đạt danh hiệu Ảnh hậu của Điện ảnh Hồng Kông và Hội Bình luận điện ảnh Hồng Kông.
Tuổi già đơn độc
Ở tuổi ngoài 80, cuộc sống của La Lan lại vô cùng đơn độc. Vốn là người theo đạo Thiên chúa giáo, bà thường lấy giúp người làm niềm vui trong cuộc sống và thường xuyên tham gia các hoạt động thiện nguyện.
Bà tâm sự, thời trẻ có nhiều mối tình đẹp nhưng rồi đều dang dở. La Lan vô cùng hiếu thảo với mẹ, vì công việc quá bận rộn, lúc trẻ ngay cả khi hẹn hò bà cũng dẫn mẹ đi cùng.
Về sau vì chăm sóc mẹ, bà đã gạt chuyện yêu đương sang một bên. “Ở tuổi này rồi, tôi hiểu khó có thể tìm cho mình một người đàn ông làm chỗ dựa. Nhiều lúc, tôi cảm thấy chạnh lòng khi cuộc sống đơn độc trong những ngày Tết, không có người chia sẻ” - bà tâm sự.
Ở tuổi ngoài 80, La Lan vẫn đơn độc một mình.
Thêm một điều nữa là những nhân vật phản diện đã ảnh hưởng đến đường tình duyên của La Lan, có rất nhiều người theo đuổi đều tưởng rằng hình tượng trên màn ảnh chính là con người thật của bà.
La Lan kể: "Trước đây đang hẹn hò với một chàng trai bỗng nhiên chia tay, bạn tôi hỏi anh ta lý do tại sao, anh ta bảo sáng sớm gọi điện cho tôi thì tôi chưa thức dậy, buổi trưa gọi điện cho tôi thì tôi đang ở trường quay, đến buổi tối gọi điện cho tôi thì tôi vẫn chưa về đến nhà.
Anh ta cảm thấy tôi không xem trọng mối tình này. Sự thật là anh ta không thể chập nhận kiểu sinh hoạt của một nghệ sĩ như tôi, người ta không thể thông cảm tôi cũng đành chịu, anh ta không kiếm tôi thì tôi cũng sẽ không chủ động kiếm anh ta".
Hiện tại, bà vẫn tham gia diễn xuất đều đặn trong các bộ phim. Đối với các thế hệ đàn em, nữ diễn viên thường xuyên đưa ra góp ý, lời khuyên về diễn xuất với sự khiêm nhường và lòng chân thành.
“Trong thực tế, diễn xuất không cần quá nhiều trình độ chuyên môn. Nhiều diễn viên nghiệp dư vẫn diễn xuất tốt đến ngạc nhiên. Nhiều người, khó có thể phân biệt được đâu là nghiệp dư và đâu là chuyên nghiệp”, La Lan chia sẻ.
