Đặc nhiệm (Spetsnaz) GRU (Tổng cục Tình báo - Bộ Tổng tham mưu Quân đội Liên Xô/ Nga) được thành lập năm 1949, đây là lực lượng tác chiến đặc biệt lâu đời nhất của Nga và cũng được xếp vào hàng ngũ những lực lượng tinh nhuệ, thiện chiến nhất thế giới.
Spetsnaz GRU có nhiệm vụ trinh sát, phát hiện và phá hoại các cơ sở quan trọng ở hậu phương địch, tiêu diệt biệt kích xâm nhập và nhiều nhiệm vụ quan trọng khác.
Khi mới thành lập, Spetsnaz GRU bao gồm một số đại đội độc lập với quân số lên tới 120 người, đến giữa năm 1951 đã có 46 đại đội như vậy.
Năm 1962, các đơn vị trên được hợp nhất thành những lữ đoàn. Năm 1979, GRU có tổng cộng 14 lữ đoàn trực thuộc quân khu, gần 30 đại đội độc lập trực thuộc Bộ và Tập đoàn quân.
Ngày nay đặc nhiệm GRU có số lượng tinh gọn, được đào tạo bài bản, nhanh nhẹn, phối hợp hành động nhuần nhuyễn, sử dụng thành thạo nhiều loại vũ khí, trang thiết bị quân sự hiện đại cùng với những phương tiện chiến đấu công nghệ cao để đáp ứng tình hình mới trong thời đại kỹ thuật số.
Đặc nhiệm Spetsnaz GRU trong vỏ bọc "người lịch sự" tại Crimea, Ukraine năm 2014
Theo tờ Le Figaro (Pháp), trong suốt 65 năm hình thành và phát triển, các đơn vị đặc nhiệm của GRU đã tiến hành nhiều chiến dịch quy mô lớn ở nước ngoài. Trong đó phải kể đến nhiệm vụ bí mật chiếm sân bay Prague năm 1968, khi các nước thuộc khối Hiệp ước Warsaw quyết định đưa quân đội vào Tiệp Khắc.
Sau này, đặc nhiệm Spetsnaz GRU còn tiến hành hàng chục chiến dịch khác ở nhiều quốc gia châu Á, châu Phi và châu Mỹ Latin, trong đó có Việt Nam.
Cụ thể, tháng 5/1968, một nhóm Spetsnaz GRU gồm khoảng 10 người đã tấn công một căn cứ bí mật của Mỹ nằm trong rừng sâu trên lãnh thổ Campuchia, cách biên giới Việt Nam 30 km.
Người Mỹ sử dụng căn cứ này để tung các toán thám báo vào lãnh thổ miền Bắc Việt Nam, thu hồi các nhóm biệt kích, tìm kiếm phi công máy bay Mỹ bị phòng không và không quân Việt Nam bắn hạ.
Trong trang bị của căn cứ này có 2 trực thăng hạng nhẹ, 10 trực thăng vận tải và 4 trực thăng tấn công AH-1 Cobra hiện đại nhất của Mỹ tại thời điểm đó.
Trực thăng vũ trang AH-1G Cobra của Mỹ trên chiến trường Việt Nam
Theo tài liệu giải mật, một trong những mục tiêu hàng đầu đối với nhóm đặc nhiệm Spetsnaz GRU là lấy cho được 1 trong 4 chiếc trực thăng Cobra này. Chúng được trang bị hệ thống dẫn đường tối tân và các tên lửa có điều khiển, Quân đội Liên Xô rất cần những thiết bị như vậy.
Sau 25 phút tấn công, 3 chiếc AH-1 đã bị phá hủy, nhóm Spetsnaz GRU mang được 1 chiếc Cobra về Việt Nam, 20 lính đặc nhiệm Mỹ thiệt mạng, căn cứ bị tiêu diệt.
Nhiều năm sau người Mỹ mới biết đến chiến dịch bí mật này của lực lượng đặc nhiệm Liên Xô nhờ một gián điệp CIA cài vào trong nội bộ Ủy ban An ninh Quốc gia Liên Xô - KGB.
(Tổng hợp Quân đội nhân dân, Thông tấn xã Việt Nam, An ninh thế giới).