Theo số liệu từ Văn phòng các Tòa án Mỹ, từ khi tuyên thệ nhậm chức tới nay, Tổng thống Trump đã bị nêu tên trong 52 vụ kiện liên bang ở 17 bang khác nhau, một con số đáng kinh ngạc so với các Tổng thống tiền nhiệm.
Để so sánh, trong khoảng thời gian đầu tiên của nhiệm kỳ, từ lễ nhậm chức (20/1) đến ngày 1/2, ông Obama chỉ bị vướng vào 3 vụ kiện, còn đối với các cựu tổng thống George W. Bush và Bill Clinton, con số đó là 4.
Trong khi Trump đang bị vướng vào nhiều vụ kiện thì chính quyền của ông cũng vấp phải nhiều thách thức về mặt pháp lý khi ban hành những sắc lệnh gây tranh cãi, về nhập cư hay xây dựng tường ngăn biên giới.
Đặc biệt, chính quyền mới của Trump cũng phải đối mặt với một vụ kiện liên quan tới xung đột lợi ích khi doanh nhân Trump làm tổng thống.
Các vụ kiện liên quan tới sắc lệnh hạn chế nhập cảnh
Các tổ chức vì quyền dân sự và vận động cho người Hồi giáo, cũng như các nhóm người nhập cư mới đây đã tạo ra một làn sóng thách thức về mặt pháp lý đối với sắc lệnh Trump ký ngày 27/1 nhằm hạn chế nhập cư.
Sắc lệnh này đã làm một số lượng lớn người nhập cư Hồi giáo bị kẹt lại tại các sân bay trên khắp nước Mỹ cũng như toàn thế giới. Những cuộc biểu tình phản đối sắc lệnh cấm nhập cư đã diễn ra ở Mỹ và nhiều nước khác.
Tổng chưởng lý New York, Massachusetts và Virginia đã cùng nhau đệ đơn kiện và phản đối sắc lệnh. Bang Washington cũng đệ đơn chống lại sắc lệnh cấm nhập cư và bang Minnesota đã tham gia kiện cùng Washington vào ngày 2/2.
Phạm vi chắc sẽ còn lan rộng, vì tổng chưởng lý California, New York, Pennsylvania cùng 12 bang khác và thủ đô Washington D.C đã cùng nhau ra tuyên bố chung, gọi sắc lệnh cấm nhập cảnh là "bất hợp hiến, không theo các giá trị Mỹ và bất hợp pháp".
Ngoài ra, Trump cũng phải đối mặt với các cá nhân khởi kiện mình ở các bang như Texas, Pennsylvania, Illinois và Georgia.
Nhiều người Mỹ thể hiện sự ủng hộ đối với người nhập cư tại sân bay quốc tế Dulles, Washington. Ảnh: Reuters
Các đơn kiện chống lại sắc lệnh cấm nhập cư đều có căn cứ là sắc lệnh đó đã vi phạm quyền cá nhân về tự do tín ngưỡng, được quy định rõ trong Hiến pháp Mỹ.
Chính quyền Trump đã phản bác lại các cáo buộc nhắm vào sắc lệnh cấm nhập cư và tuyên bố đó không phải là một sắc lệnh "cấm Hồi giáo".
"Khi bạn cho phép 1 triệu người nhập cảnh, còn 325.000 người khác thì không, thì đó về bản chất không phải là lệnh cấm – nó là sự "rà soát nghiêm ngặt".
Các vụ kiện liên quan tới sắc lệnh xây tường ngăn biên giới và ngừng cấp ngân sách cho những thành phố bảo vệ dân nhập cư
Cho tới thời điểm hiện tại, San Francisco là thành phố đầu tiên và duy nhất tuyên bố kiện Trump vì chính sách hạn chế cấp ngân sách cho các "thành phố lánh nạn", nơi có "lệ" không thực thi các yêu cầu của Cơ quan Di trú và Hải quan Mỹ.
Những "thành phố lánh nạn" thường có luật bảo vệ và không trừng phạt những người nhập cư trái phép, cảnh sát ở những thành phố này còn bị cấm thực hiện tra hỏi giấy tờ nhập cư đối với người dân.
"Sắc lệnh của tổng thống không những vi hiến, mà còn đi ngược lại các giá trị Mỹ", thẩm phán Dennis Herrera của San Francisco phát biểu tại một cuộc họp báo tại Tòa thị chính thành phố vào ngày 2/2.
"Đó là lý do vì sao chúng ta phải đứng lên chống lại sắc lệnh đó. Chúng ta là một đất nước của những người nhập cư và một miền đất của luật pháp. Chúng ta phải là những người bảo vệ nền dân chủ, đó là điều mà Tổng thống Obama đã kêu gọi chúng ta làm trong phát biểu chia tay của ông ấy".
Mặc dù San Francisco là thành phố duy nhất cho tới lúc này khởi kiện Trump, nhưng nhiều thị trưởng và cảnh sát trưởng ở các "thành phố lánh nạn" khác cũng đã thể hiện sự không hài lòng của họ đối với chính sách của Trump và họ đã có kế hoạch để thách thức những chính sách đó.
Tổng Chưởng lý của California, ông Xavier Becerra, đã hứa trên kênh NBC rằng ông sẽ làm mọi điều cần thiết để chống lại một cách hợp pháp việc xây bức tường biên giới mà tổng thống đã ký sắc lệnh yêu cầu.
Các vụ kiện cáo buộc Trump vi phạm hiến pháp và xung đột lợi ích
Tổ chức Những Công dân vì Trách nhiệm và Đạo đức ở Washington đã đệ đơn kiện Tổng thống Trump lên tòa án quận Nam New York chỉ vài ngày sau khi ông tuyên thệ nhậm chức.
Tổ chức này bao gồm những công chức cũ của Nhà Trắng, các nhà ngoại giao, các chuyên gia về pháp luật và đạo đức. Tất cả họ cáo buộc rằng những lợi ích trong kinh doanh của Trump đang tạo ra vô số xung đột về lợi ích, tạo ra khả năng gây ảnh hưởng chưa từng có tiền lệ của các chính phủ nước ngoài, đồng thời đã và sẽ dẫn tới rất nhiều vi phạm hiến pháp.
Mặc dù Văn phòng Đạo đức Chính phủ Mỹ đã cảnh báo rằng những kế hoạch Trump đưa ra chưa đủ để có thể đảm bảo sẽ không xảy ra những xung đột lợi ích tiềm ẩn, nhưng chính quyền của Trump luôn cho rằng Tổng thống đã làm nhiều hơn mức cần thiết để có khả năng tránh bất cứ xung đột lợi ích nào.