Theo Bộ Tư pháp Mỹ (DOJ), Maria Butina, 29 tuổi, bị cáo buộc âm mưu hành động như “một điệp viên Nga trong lãnh thổ Mỹ”. Cô bị bắt hôm 15.7, xuất hiện trước một thẩm phán ở Washington hôm 16.7.
Trong biên bản, một đặc vụ FBI cho biết đã khám xét máy điện toán cá nhân và điện thoại di động của Butina.
Thủ tướng Úc khuyên ông Trump chớ nên tin ông Putin
Cáo trạng được công bố chỉ vài giờ sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump có cuộc gặp thượng đỉnh với Tổng thống Nga Vladimir Putin ở thủ đô Helsinki của Phần Lan.
Sau đó, trong cuộc họp báo chung, ông Trump nói ông không thấy có bất kỳ lý do nào để Nga can thiệp cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2016, giúp ông thắng cử.
Tuyên bố của ông Trump đã khiến nhiều quan chức Mỹ phản ứng, đòi nhóm tranh cử của ông phải giải trình trước Quốc hội.
Theo AP, ngay cả Thủ tướng Úc Malcolm Turnbull cũng nói việc tình báo Mỹ kết luận Nga can thiệp bầu cử Mỹ “rất xác đáng” và gợi ý ông Trump chớ nên tin ông Putin.
Ông Turnbull khẳng định ông không tin Tổng thống Nga, khi ông Putin tuyên bố Nga không hề bắn rơi chiếc máy bay MH-17 bằng tên lửa hồi năm 2014. Vụ này đã làm 298 hành khách thiệt mạng, đa số là người Úc và Hà Lan.
Ông Putin cũng liên tục phủ nhận Nga can thiệp bầu cử tổng thống Mỹ 2016.
Sau cuộc gặp ông Trump, ông trả lời phỏng vấn của kênh Fox News, nói cáo buộc này “quá kỳ quái”. Ông hỏi ngược: “Quí vị thật sự tin ai đó từ lãnh thổ Nga có thể tác động đến Mỹ và gieo tầm ảnh hưởng lên sự lựa chọn của hàng triệu người Mỹ à ?”.
Butina bị chú ý kỹ trong cuộc điều tra Nga can thiệp bầu cử Mỹ 2016. Có video ghi hình ảnh cô hỏi ông Trump trước một cử tọa, tại một sự kiện của đảng Cộng hòa hồi tháng 7.2015.
Butina được cho là “đệ tử” của Alexander Torshin, Phó Thống đốc Ngân hàng trung ương Nga và là một thành viên trọn đời của NRA kể từ năm 2012.
Ông Torshin từng gặp con trai cả Donald Trump Jr của ông Trump tại một sự kiện của NRA hồi năm 2016, và hồi tháng 4, ông đã bị Bộ Tài chính Mỹ đưa vào danh sách trừng phạt.
Theo Guardian, Butina, được cho là một nhà hoạt động ủng hộ sở hữu súng, sống ở Washington và cô đã gặp các chính khách Mỹ và các ứng cử viên tranh cử, để lập “kênh dự phòng” và cô bí mật báo cáo về Điện Kremlin, thông qua một “quan chức cấp cao trong chính phủ Nga”, theo như cáo trạng.
Lý lịch của quan chức này phù hợp với ông Torshin, người không bị bêu danh trong cáo trạng.
“Nữ điệp viên Nga” nói “chỉ cần phe Putin phê duyệt kênh liên lạc”
Các công tố viên ra tuyên bố, cho biết Butina “lập quan hệ với các công dân Mỹ và xâm nhập các tổ chức có ảnh hưởng với chính trị Mỹ, nhằm thúc đẩy các quyền lợi của liên bang Nga”.
Butina từ lâu có quan hệ làm việc với Paul Erickson, một thành viên NRA và hoạt động cho đảng Cộng hòa ở bang Nam Dakota.
Cáo trạng cũng nêu có hai người Mỹ đã giúp Butina lập quan hệ chính trị ở Mỹ. Hai người này chưa bị buộc tội danh nào.
Các công tố viên nói Butina hồi tháng 3.2015 đã gởi e-mail cho cộng sự Mỹ thứ nhất, gợi ý một tổ chức chính trị “muốn kiểm soát chính phủ Mỹ sau cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2016”, và lưu ý vai trò quyền lực của đảng này trong tay một số tổ chức ủng hộ quyền sở hữu súng.
Dù các công tố viên không nêu rõ tổ chức nào, các mô tả đều phù hợp với đảng Cộng hòa và NRA.
Cáo trạng nêu cộng sự Mỹ thứ nhất trả lời e-mail vào tháng 10.2016 (một tháng trước cuộc bầu cử tổng thống Mỹ) và nói ông ta “liên quan việc bảo đảm một kênh liên lạc rất đặc biệt” giữa Điện Kremlin với lãnh đạo của tổ chức chính trị đó.
Theo các quan chức Mỹ, Butina đã dự các sự kiện nhằm lập quan hệ, và gởi e-mail cho cộng sự Mỹ thứ hai hồi tháng 3.2016, trong khi tổ chức nhiều bữa ăn tối với một số người Mỹ ở Washington và New York.
Theo ngành công tố, Butina báo cáo một quan chức Kremlin đã duyệt lập “kênh liên lạc” do cô lập, và cô nói với cộng sự Mỹ: “Tất cả những gì chúng ta cần là phe Putin chấp nhận. Phần còn lại dễ xử hơn”.
Butina ủng hộ quyền mang súng ở Nga
Các quan chức nói cuộc điều tra Butina do văn phòng FBI ở Washington tiến hành, và mảng an ninh quốc gia của DOJ sẽ tiến hành truy tố. Văn phòng Công tố viên đặc biệt Robert Muller không giữ vai trò nào.
Ông Muller đang chỉ huy FBI điều tra hai nghi án Nga can thiệp bầu cử tổng thống Mỹ 2016, và nhóm tranh cử của ông Trump tiếp xúc với quan chức Nga.
Luật sư Robert Driscoll của Butina nói cáo trạng chống thân chủ cô là quá đáng, cô không phải “điệp viên Nga”, chỉ là một người Nga có visa du học ở Mỹ, đã tốt nghiệp đại học Mỹ với bằng tiến sĩ về quan hệ quốc tế.
Butina từng xuất hiện trên các bài báo Mỹ, liên quan việc cô hoạt động ủng hộ súng đạn.
Năm 2011, cô lập tổ chức Quyền mang súng ở Nga, và tham gia điều phối cho tổ chức này với các nhà hoạt động ủng hộ quyền sở hữu súng ở Mỹ, theo cáo báo New York Times, Time và Daily Beast.
NRA từ chối bình luận.