SOHA NEWS
Từ một quyết định táo bạo
Thấm thoắt đã một năm trôi qua kể từ ngày hãng xe hơi VinFast khởi công xây dựng nhà máy sản xuất của mình tại Hải Phòng và công bố rộng rãi các mẫu thiết kế cho công chúng bình chọn.
Một năm đối với ngành công nghiệp chế tạo xe hơi không phải là thời gian đủ dài để tạo ra những điều thần kỳ, ngay cả với những hãng xe nổi tiếng và lâu đời trên thế giới chứ chưa nói tới một hãng xe non trẻ, hoàn toàn chưa hề có chút kinh nghiệm nào trong lĩnh vực chế tạo xe hơi.
Kết luận nói trên không mang tính chủ quan! Ở vào thời điểm một năm trước, tháng 9 năm 2017, những chuyên gia giàu kinh nghiệm nhất về xe hơi tại Việt Nam đều hết sức dè dặt khi được đề nghị đánh giá về quyết định sản xuất xe hơi của VinFast.
Từ những gì chứng kiến về ngành công nghiệp xe hơi thế giới và đối chiếu với các điều kiện, chính sách liên quan đến cụm từ "xe hơi" tại Việt Nam, các tiên lượng cho "trường hợp VinFast" đều không mấy khả quan.
Thế nhưng Chủ tịch Phạm Nhật Vượng và VinFast cũng có những cột trụ để neo vào. Đó là một thị trường xe hơi nội địa còn gần như hoang sơ và khát khao sở hữu xe hơi của người Việt đủ lớn để ra quyết định đầu tư bài bản, dài lâu.
Điều quan trọng hơn đằng sau quyết định ấy là mong mỏi dấn thân vào lĩnh vực công nghiệp nặng theo cung cách mới của thời đại, với hệ sinh thái đa dạng và phương thức quản trị tiên tiến nhất.
Những con số thống kê của Quỹ dân số Liên Hợp Quốc cho thấy Việt Nam hiện có mức tăng trưởng dân số trên 1% hàng năm, thuộc nhóm quốc gia có mức tăng dân số nhanh trong vòng hai thập kỷ qua. Không may là việc phát triển công nghiệp xe hơi của chúng ta lại chẳng nhanh như vậy.
Dù hiệp hội các nhà sản xuất xe hơi Việt Nam được thành lập năm 2000 với tiêu chí quan trọng là khuyến khích sự phát triển của ngành công nghiệp xe hơi Việt Nam thì đã gần 20 năm qua đi, ước mơ xây dựng một ngành công nghiệp sản xuất xe hơi của người Việt vẫn chỉ nằm trên giấy, những thành tố của ngành công nghiệp này như chuỗi cung ứng sản phẩm linh kiện phụ trợ hay tỷ lệ nội địa hóa linh kiện đều không đạt yêu cầu do toan tính của các hãng xe có mặt trên thị trường.
Đây là một trong những lý do khiến người ta khó mà tin rằng một hãng xe mới thành lập như VinFast lại có thể sản xuất được xe hơi "trông giống như các bản vẽ thiết kế đã cho công chúng xem", chưa kể thời gian hoàn tất và tỷ lệ nội địa hóa mà VinFast đưa ra đều là những con số thừa sức gây sốc cho bất cứ chuyên gia nào trong lĩnh vực này cả ở trong nước và quốc tế.
Bỏ lối mòn, mở đường mới
Rất dễ nhận ra cung cách vận hành của VinFast là "nói ít, làm nhiều". Phải thừa nhận rằng cung cách này khiến cho thị trường luôn "đói" thông tin về hãng xe và sản phẩm của nó (mặc dù ở góc độ nào đó, điều ấy cho thấy các lãnh đạo Vinfast rất hiểu tính cách người tiêu dùng Việt).
Dẫu vậy, mỗi tháng qua đi, các thông tin mà Vinfast công bố đều cho thấy hãng xe đang "làm thật" và làm đúng chuẩn, tuy người ta vẫn ngờ ngợ bởi lượng thông tin còn ít ỏi. Đối với những người theo dõi các bước đi của VinFast, đây thực sự là câu chuyện thú vị một cách dễ chịu.
Một chuyên gia (xin được giấu tên) từng làm việc cho vài hãng xe châu Âu cho biết ở thời điểm cuối năm 2017, với kinh nghiệm của mình, ông không tin VinFast có thể sản xuất ra loại xe hơi – theo phác thảo thiết kế thì rõ ràng không phải xe bình dân rẻ tiền – ít nhất là trong vòng hai năm như hãng công bố, còn ở thời điểm hiện tại dù vẫn còn "hơi lăn tăn" thì cách nghĩ của ông về VinFast không còn là "có làm được không" nữa mà chỉ là liệu những chiếc xe đầu tiên có kịp ra đại lý đúng hạn kỳ hay chăng.
Vị chuyên gia nói trên là một trong số không ít người từng nhận định sai về những bước đi của VinFast. Hãng xe đã không "ngoại giao, lấy lòng" khách hàng tiềm năng khi đưa các phác thảo thiết kế cho công chúng lựa chọn.
Có lẽ trong lịch sử ngành công nghiệp xe hơi thế giới, đây là trường hợp rất hy hữu khi ý chí của nhà sản xuất và ước mong của công chúng về vẻ đẹp sản phẩm đã hòa hợp, tạo ra những mẫu xe đáng xem với vẻ ngoài mang ngôn ngữ thiết kế hiện đại, đẳng cấp thế giới nhưng vẫn có dấu ấn độc đáo để nhận diện đó là những mẫu xe của người Việt.
Tiến độ vô cùng nhanh của VinFast là điều không còn gì phải bàn cãi, hẳn là hiếm hoi trong lịch sử công nghiệp xe hơi thế giới. Chỉ là nếu tìm thấy ở đó một phép thần, hẳn bất cứ ai cũng sẽ thất vọng: Một kế hoạch chi tiết, đầy đủ, chứ không phải chuyện ngồi không rồi mơ ước, vọng tưởng.
Việc ký thành công những hợp đồng hợp tác với các tên tuổi lớn như Siemens (xây dựng nhà máy), BMW (mua bản quyền sở hữu trí tuệ), Pininfarina (thiết kế) hay Bosch (giải pháp phần cứng, phần mềm và dịch vụ)… chỉ trong vòng vài tháng thể hiện khả năng đàm phán xuất sắc của Vinfast đồng thời cũng cho thấy hãng xe đã chuẩn bị cực kỳ chu đáo, tỉ mỉ cho các mục tiêu đã định.
Tuy nhiên điểm then chốt giúp VinFast có những bước đi thần tốc chính là việc từ bỏ cách làm truyền thống, táo bạo nhưng không liều lĩnh. Các chuyên gia và kỹ sư của VinFast đã không phải mất thời gian bên những mô hình đất sét (clay models), trong khi những bộ phận/cụm chi tiết quan trọng như khung gầm, động cơ, hộp số đều được cung cấp từ những nhà sản xuất chuyên nghiệp nổi tiếng trên thế giới.
Chọn phương thức mua lại quyền sở hữu trí tuệ rõ ràng là giải pháp tối ưu cho hãng xe sinh sau đẻ muộn như VinFast, khiến thời gian đến đích rút ngắn tới 3-4 năm. Việc tiết kiệm thời gian này có ý nghĩa tối quan trọng trong bối cảnh ngành công nghiệp xe hơi thế giới đang có những bước chuyển đáng kể sang loại hình xe hơi sử dụng năng lượng thân thiện với môi trường.
Vĩ thanh
Rốt cuộc thì những băn khoăn về việc xe hơi VinFast có đáp ứng được các tiêu chuẩn chất lượng hay không đã được làm sáng tỏ. Những thông tin mới nhất cho biết Vinfast đã cung ứng 160 xe tham gia các cuộc thử nghiệm cả ở châu Á và châu Âu, trước mắt đã đạt được đánh giá 5 sao trong thử nghiệm an toàn va chạm của Ủy ban Đánh giá xe mới khu vực Đông Nam Á (ASEAN NCAP).
Với những hình ảnh cận cảnh về hệ thống nhà xưởng và băng chuyền robot của VinFast vừa được công bố, dường như hãng xe đã chính thức bỏ lại các chướng ngại khó khăn nhất phía sau lưng và sẵn sàng đối mặt với những thách thức mới.
Vào lúc 15 giờ 45 ngày 2/10 tới, VinFast sẽ chính thức kéo bạt ra mắt hai mẫu xe Sedan và SUV tại triển lãm danh tiếng Paris Motor Show 2018 để ghi tên mình trên bản đồ của ngành công nghiệp sản xuất xe hơi toàn cầu với tư cách là hãng xe Việt Nam đầu tiên tham gia vào chuỗi cung ứng giá trị và đẳng cấp hàng đầu thế giới này.
Lối đi đã mở ra không chỉ cho VinFast mà cho cả những doanh nghiệp khác trên hành trình hiện thực hóa việc xây dựng một nền công nghiệp sản xuất xe hơi tại Việt Nam.
Giờ là lúc hồi hộp chờ đợi giây phút chứng kiến những chiếc xe của một hãng xe Việt Nam tự tin khoe dáng bên cạnh những tên tuổi lớn nhất của ngành công nghiệp xe hơi thế giới. Xin chúc mừng VinFast và hy vọng thương hiệu xe hơi Việt Nam sẽ nhận được nhiều phản hồi tích cực và tốt đẹp tại Paris Motor Show 2018.