SOHA NEWS
Znamensk là một thành phố nhỏ, phía đông Volgagrad, thuộc tỉnh Astrakhan Nga. Cái tên Znamensk ít người biết, bởi gần nó là Trường bắn quốc gia Nga Kapustin Yar, một địa danh quá nổi tiếng, làm cho Znamensk bị lu mờ trước những sự kiện "thiên kinh động địa" quy mô toàn cầu.
Đây là nơi chuyên thử tên lửa xuyên lục địa và các hệ thống vũ khí hạng nặng của Nga. Hầu như các sĩ quan của Trường bắn này có gia đình ở Znamensk
Vùng tuyệt mật
Trường bắn Kapustin Yar được thành lập từ thời kỳ Liên Xô (ngày 13 tháng Năm 1946). Nó nằm trên bờ sông Volga, cách khoảng 75 dặm về phía đông Thành phố Volgograd, đi tiếp khoảng 30 dặm tới lãnh thổ của Kazakhstan.
Tất yếu trường bắn Kapustin Yar phải là nơi tuyệt mật. Có 9 trung tướng, nhiều thiếu tướng đã lần lượt được bổ nhiệm để chỉ huy, điều hành Trường bắn số 1 này. Có thời, đứng đầu trẻ nhất của Kapustin Yar là Trung tướng Vasily Voznyuk, mới 39 tuổi.
Nhưng cách không xa nó, Znamensk cũng không dễ tới. Từ thời chiến tranh lạnh, Znamensk nằm trong danh sách hơn 10 thành phố khép kín "Closed cities" ở Nga. Nghĩa là, người nơi khác tới thăm thân, phải có giấy phép.
Còn người ngoại quốc thì rất khó, chẳng dễ xin được phép đến đây. Znamensk không được hiển thị trên bản đồ Liên Xô.
Kapustin Yar có xuất xứ chỉ là tên của một làng quê cổ xưa gần Znamensk. Trong khuôn khổ đơn vị hành chính, nó tương đương với cấp huyện. Nhưng những người thạo tin cho hay, máy bay do thám U2 của Mỹ, từ những năm thập kỷ 50 và 60 đã coi Trường bắn Kapustin Yar là mục tiêu số 1!
Tình báo quân sự Mỹ hồi đó đã ghi nhận: 10:47 giờ Moscow ngày 18/10/1947 tại Kapustin Yar phóng thử lần đầu tiên một tên lửa đạn đạo của Liên Xô. Từ 1947 đến 1957 Kapustin Yar là nơi thử nghiệm tên lửa P-1,…
Đường bay của các máy bay do thám U2 Mỹ, qua biên giới của Thổ Nhĩ Kỳ-Ajebaizan kéo một vệt chẳng bao xa qua biển Caspien là đã tới lãnh địa Kapustin Yar.
Một vụ phóng thử nghiệm tên lửa tại Trường bắn Kapustin Yar. Ảnh: defencerussia.wordpress.com.
Công nghệ radar mới của Mỹ đã được sử dụng để thu thập thông tin tình báo từ Thổ Nhĩ Kỳ, theo dõi liên tục hoạt động tại Kapustin Yar.
Tháng Tám năm 1953, một chuyến bay huấn luyện đặc biệt của Anh, là máy bay trinh sát Canberra trang bị máy ảnh "Robin" độc đáo, từ căn cứ không quân Giebelstadt ở Đức bay dọc theo sông Volga ở độ cao hơn 20 km tới gần Kapustin Yar.
Nó vượt qua biển Caspian và hạ cánh tại căn cứ Tabriz, Iran. Hình tung máy bay này được radar Nga ở Kapustin Yar thu được.
Giờ đây, bằng thiết bị chụp ảnh vệ tinh, độ phân giải cao, người ta công khai toạ độ và tuyến hướng của 3 đường băng dài, sân bay căn cứ Kapustin Yar, cũng như các con đường lớn, đường sắt và đường mòn tới bãi bắn này.
Cần nói rõ, sân bay quân sự ở đây đủ sức cho các máy bay hạng nặng như An-124, Il-86 và cả An-225, chuyên chở tới hàng nặng như các bệ phóng, đạn tên lửa cỡ lớn, các "khúc", "tầng" tên lửa đạn đạo, kiểu như Topol, Yars …
Những thứ nhìn thấy trên mặt đất ở Kapustin Yar là đài quan sát, các trạm canh phòng, các con đường bụi đất hoang mạc, những kho chứa, bãi xe, cùng rất nhiều dãy nhà của sĩ quan, binh lính thực thi hiệm vụ.
Nhưng những thứ dưới mặt đất ở đây thì chỉ các chỉ huy cấp cao mới được biết. Không một sĩ quan cấp thấp nào biết hết các hầm ngầm, giếng phóng (silo) và các sở chỉ huy trong lòng đất ở đây.
Bằng chứng từ rất sớm, năm 1959 loại tên lửa R-12, của Nga lần đầu tiên trên thế giới, được phóng ra từ các silo ngầm (bệ giếng).
Hầu hết các đơn vị tại Kapustin Yar đều có các căn cứ ngầm, như sở chỉ huy, phòng thí nghiệm, trạm nghiên cứu, trạm đo đạc, bao gồm:
- Lữ đoàn Perekopskaya mang tên Kutuzov chuyên về pháo phản lực;
- Trung tâm Đào tạo tên lửa và pháo binh;
- Trung tâm thực nghiệm các loại vũ khí và thiết bị quân sự của lực lượng bộ binh;
- Trung tâm kiểm tra kỹ thuật độc lập;
- Trung tâm khoa học thử nghiệm RVSN cùng một số đơn vị phụ trợ, hậu cần cung cấp các hoạt động trường bắn…
Bộ quốc phòng Nga cũng có Trung tâm trinh sát, truyền tin rất hiện đại, cập nhât, kết nối với toàn bộ các vùng trọng yếu của nước Nga rộng dài, từ châu Âu đến Châu Á-Thái Bình Dương.
Tất nhiên, là nơi thử nghiệm tên lửa liên lục địa, Kapustin Yar có nhiều tai mắt ở mọi nơi, không loại trừ liên hệ với cả các hạm đội, trong đó có tàu ngầm nguyên tử, đang ở đâu đó trên Bắc cực.
Tháng 10 năm 1998, các trường bắn quốc gia, như "Sary-Shagan" (thuê, nằm ở phía đông nam Kazakhstan) tạm bị gỡ bỏ, nhiều trường bắn thu gọn, như Cosmodrome Plesetsk (vùng Arkhangelsk). Một nơi phóng khác thuộc vùng Orenburg. 11 trường bắn lục quân khác cũng giải thể càng khiến nhiệm vụ cử trường bắn Kapustin Yar nặng nề hơn.
Nhiều loại vũ khí, khí tài được thủ nghiệm tại Trường bắn Kapustin Yar.
Những vụ phóng nức tiếng nền quân sự Nga
Tư lệnh đương nhiệm của Lực lượng tên lửa chiến lược Nga Sergei Caracal nói: Lịch sử 70 năm của Kapustin Yar đã phục vụ đắc lực phóng thử 20 tên lửa chiến lược, từ loại đầu tên lửa đạn đạo P-1, được trang bị một đầu đạn hạt nhân, tên lửa tầm trung P-12, P-14 của Liên Xô, đến tổ hợp tên lửa vượt đại châu" Topol", "Topol-M" và gần đây là "Yars".
Các loại này đều có tầm bắn xa trên 10.000km, mang nhiều đầu đạn, với các đường bay lắt léo, phức tạp, trước khi đến phá huỷ các mục tiêu có địa chỉ đặt trước.
Kể từ năm 1950 tại Kapustin Yar đã tiến hành các vụ nổ hạt nhân ở độ cao 300 m đến 5,5 km, tổng đương lượng bằng 65 quả bom nguyên tử thả xuống Hiroshima .
Kapustin Yar đã phóng lên đến hàng trăm tên lửa có điều khiển, kiểm tra 177 mẫu thiết bị quân sự cũng như thực hiện nhiệm vụ phá hủy 619 tên lửa SS-10.
Việc loại bỏ tên lửa đạn đạo SS-20 cuối cùng xảy ra tại Kapustin Yar ngày 12 tháng 5, năm 1991. Tháng Năm 1962 Kapustin Yar trở thành một sân bay vũ trụ, ra mắt của các vệ tinh "Cosmos-1 ".
Bãi phóng Kapustin Yar còn nghiên cứu vệ tinh nhỏ, phóng tên lửa nhẹ hạng loạt "Cosmos". Trong những năm tiếp theo, bãi bắn đã thử nghiệm một loạt các tên lửa tầm ngắn và tầm trung, tên lửa hành trình, hệ thống tên lửa chiến thuật, tên lửa phòng không hạng nặng.
Không có vụ phóng tên lửa liên lục địa nào vào không gian trong 10 năm từ 1988 đến 1998.
Tháng 9 năm 2007, tại khu vực này đã các nhà thiết kế giám sát viên đã "ngất" vì kết quả bắn hệ thống tên lửa phòng không cự phách S-400 "Triumph". Kỷ lục là năm 2008, Nga tiến hành 27 vụ phóng tên lửa tại Kapustin Yar.
Một tổ hợp tên lửa phòng không bắn đạn thật tại Trường bắn Kapustin Yar.
Trường bắn tuyệt mật Kapustin Yar giờ đây là một tổ hợp nghiên cứu duy nhất với sự phát triển mạnh các cơ sở thực nghiệm và kỹ thuật. Nó cũng là nơi có điều kiện khí hậu, không gian, cho phép kiểm tra và thử nghiệm các hệ thống vũ khí phòng vệ và tấn công của các lực lượng vũ trang Nga.
Đặc biệt, Kapustin Yar là nơi duy nhất thử nghiệm đầu đạn của tên lửa đạn đạo. Có hệ thống đo lường khoảng cách lớn hết sức tin cậy.
Ngoài ra, các bãi bắn ở đây có thiết bị quan trắc quang-điện tử mới nhất, hệ thống ghi âm, ghi hình phổ quát hiện đại, độ nhạy rất cao. Từ đây cho phép biết rõ quỹ đạo, điểm trúng giai đoạn cuối của tên lửa.
Tổng chỉ huy Lực lượng tên lửa chiến lược Nga nói: Các cuộc thử nghiệm vũ khí mới, đôi khi chúng được thực hiện chỉ một lần.
Sự phát triển nhanh chóng của công nghệ thông tin kỹ thuật số, dụng cụ đo lường, các cơ sở thử nghiệm cho phép tạo ra các hệ thống phần mềm kiểm tra từ xa. Hàng năm chúng tôi thử nghiệm khoảng 20 mẫu vũ khí và thiết bị quân sự, và con số này đã tăng gần gấp đôi trong vài năm qua.
Năm 2014, tại Kapustin Yar tiến hành thử các tên lửa đạn đạo liên lục địa RS-12M để thay tên lửa đạn đạo "Topol". Nó đạt độ chính xác khi đánh trúng mục tiêu tại Sary-Shagan (Kazakhstan).
Mới đây, hệ thống tên lửa liên lục địa cơ động RS-24 Yars thay cho RS-12M Topol-M, và cả RS-26 Rubezh… cũng đã thử nghiệm tại Kapustin Yar. Người ta không nói nhiều về vụ phóng này, nhưng sau thử nghiệm, người Nga có thể tự tin ở RS-24 Yars, RS-26 Rubezh…
Những tên lửa đạn đạo liên lục địa này được trang bị 6 đến 15 đầu đạn siêu thanh, có thể tấn công từ rất nhiều phương tiện phóng khác nhau, với đường bay của đầu đạn rất lắt léo, bất quy luật, theo các bậc tự do được mã hoá, uy lực huỷ diệt ghê gớm.
Các hệ thống đánh chặn không thể đoán trước, chỉ cần 1 tên lửa là đủ sức xoá sổ 1 bang nước Mỹ.
Tiết lộ của chỉ huy Trường bắn Kapustin Yar
Chỉ huy trưởng trường bắn Kapustin Yar hiện nay là Thiếu tướng Leonid Miholap. Tháng 5 năm 2016, trong trả lời phỏng vấn phóng viên Báo "Red Star" Nga, ông nói:
Năm ngoái (2015) Kapustin Yar tổ chức hơn 500 vụ phóng tên lửa phòng không như "Tor", "Buk", và S-300, S-300 PMU hay S-400.
Tại đây Quân đội của chúng ta cũng thử 4 lần tên lửa chiến lược ICBM "Topol". Chúng ta cũng bắt đầu bắn 12 lần tên lửa chiến thuật "Iskander-M", ra mắt pháo phản lưc phóng loạt mới hoặc nâng cấp như "Smerch", "Tornado".
Một số lượng lớn máy bay đã bay làm mục tiêu cho radar các loại thử nghiệm. Tổng cộng có 61 thử nghiệm về đề tài này. "Các cuộc bắn đạn thật của tổ hợp tên lửa phòng không cấp trung đoàn S-400 Triumf đã hoàn tất tại trường bắn Kapustin Yar"...
"Các đơn vị phòng không hành quân từ Moscow đến trường bắn Kapustin Yar. Khi bắn trong điều kiện nhiễu phức tạp đã thực hiện cơ động có bắn đạn thật, diệt hơn 10 mục tiêu mô phỏng tên lửa đạn đạo, tên lửa bay thấp và tên lửa chiến thuật trong mọi dải độ cao và tốc độ với độ chính xác thật tuyệt".
Tại Kapustin Yar còn tiến hành 27 dự án nghiên cứu, như đo lường phức tạp. Trong đó có tổ chức 9 đề tài chuyên về trinh sát.
Các thử nghiệm độc đáo được thực hiện có gì đặc biệt. Báo "Red Star" hỏi, Thiếu tướng Leonid Miholap bộc bạch: Tại đây đã mắt hệ thống tên lửa chiến thuật "Iskander-M" với cự ly gần đến giới hạn tối đa.
Khi tiến hành các thử nghiệm, chúng ta phải sử dụng tới 3 máy bay A-50, trên đó đặt các thiết bị đo đặc biệt, chuyển dữ liệu từ xa về. Để dự phòng còn hai trực thăng chờ lệnh, nhưng thí nghiệm cũng hoàn thành tốt, trực thăng đã không cần dùng.
Sự phổ cập của công nghệ máy tính đã cho phép phát triển rộng rãi việc tạo ra các mô hình toán học của vũ khí mới. Từ đây đánh giá các hệ thống vũ khí rất toàn diện. Với nhiều phần mềm thích hợp, cho phép mô phỏng hoạt động của các trạm radar và "đạn tên lửa nổ thật"...
Năm 2015, Kapustin Yar đã tiến hành 380 thí nghiệm bán mô phỏng, đánh giá khách quan các hệ thống điều khiển tự động.
Chúng tôi đã bắt đầu thử nghiệm phức hợp hệ thống phòng không mới "Vityaz". Gần như ngay từ bắn thử đầu tiên, chúng tôi nhận được kết quả hoàn hảo như đoán định.
Làm thế nào để xác định độ chính xác của vũ khí với khoảng cách rất lớn? Câu hỏi này được Thiếu tướng trả lời:
Các phương tiện di động mới, cho phép các phép đo quang học, chuyển liên tục từ xa về. Có 1 trung tâm hiện đại thu thập dữ liệu đo lường và xử lý trên máy tính rất mạnh.
Hiện nay chúng tôi có 10 điểm đo (SP) chuẩn trên lãnh thổ của Liên bang Nga và 3 tại Cộng hòa Kazakhstan. Do quy mô ngày càng tăng của các loại vũ khí mới, chúng ta cần phải tăng dày số lượng các mốc chuẩn này.
Trong giai đoạn phát triển, chúng tôi đã sử dụng các trạm đo di động, làm việc suốt tuyến "đạn" bay tới tận bãi thử Kura. Nếu thử ICBM, phải phóng tới khu vực Orenburg. Cần thiết lập hệ thống truyền dữ liệu trên tuyến rất xa như thế.
Ngoài ra, chúng tôi phải kết nối để thử nghiệm tên lửa phòng không của lực lượng hải quân, sử dụng hệ truyền số liệu đang nằm trong Hạm đội Baltic.
Làm thế nào để đánh giá chất lượng thử nghiệm tên lửa tại trường bắn Sary-Shagan, trên lãnh thổ Kazakhstan?
Trường bắn Sary Shagan là một phần của Kapustin Yar. Tuyến xa này là nơi duy nhất có thể kiểm tra đầy đủ các hệ thống phòng thủ tên lửa của Liên bang Nga.
Mỗi năm các thử nghiệm được thực hiện theo chương trình tới Sary-Shagan, thì đã có các phần mềm cần thiết và tài liệu về các phương pháp đo, thử.
Kapustin Yar có sự hợp tác chặt chẽ với gần 80 doanh nghiệp quốc phòng. Chuyên gia trường bắn còn tham gia vào các thiết kế mẫu mới ở góc độ đo, thử.
Tất nhiên, có sự khác biệt (độc lập) về phương pháp thử nghiệm hoặc phương pháp đánh giá kết quả, để bảo đảm khách quan. Tuy nhiên, chúng tôi luôn luôn tìm thấy sự hiệp đồng chặt chẽ với các nhà máy.
Vào những năm 1990, khối lượng các bài kiểm tra giảm mạnh, nhưng ngày nay các doanh nghiệp quốc phòng đang liên tục phát triển các loại vũ khí và thiết bị quân sự mới, hiện đại hóa các mẫu vũ khí cũ.
Hôm nay, độ tuổi trung bình của các chuyên gia trường bắn là 35 đến 40 tuổi. Đó là sức mạnh của các tài năng trẻ.
Xu hướng chính của các loại vũ khí mới và trang thiết bị quân sự Nga sẽ như thế nào? Câu hỏi này, được Thiếu tướng Leonid Miholap khẳng định: "Chúng tôi có thể nói chắc chắn và tự tin, vũ khí Nga đang theo hướng rất thông minh, chính xác cao và khả năng kháng nhiễu tốt.
Trong quá trình chuyển đổi, rõ ràng các thành phần, hệ điều khiển vũ khí sử dụng phần mềm trong nước, không thua kém của nước ngoài. Nó giảm thiểu số lượng nhân viên, nhưng đòi hỏi tăng tri thức và kỹ năng của người sử dụng.
Tôi tin rằng Kapustin Yar 70 tuổi đã sẵn sàng cho bất cứ thử nghiệm loại vũ khí hiện đại phức tạp nào, vì sức mạnh quân sự của đất nước".