Doanh nghiệp bán ô tô hạng sang đã lên sàn gặp khó

CTCP Dịch vụ Ô tô Hàng Xanh (HAX) là một trong ba doanh nghiệp phân phối chính thức xe sang Meredes tại Việt Nam cùng với hai đối thủ khác là An Du và Vietnam Star. Tuy nhiên, HAX là doanh nghiệp duy nhát trong ngành phân phối ô tô chính thức niêm yết cổ phiếu trên sàn chứng khoán.

Đại hội cổ đông 2022 của HAX mới đây cho thấy, lợi nhuận của công ty có thể tạo đỉnh trong hai quý tới, song khó có thể tiếp tục duy trì ở mức này trong các quý sau.

Nguyên nhân là Mercedes đang thắt chặt tiêu chuẩn đối với các đại lý, tạo áp lực buộc công ty phải tăng vốn đáng kể để mở rộng showroom, do đó pha loãng tăng trưởng lợi nhuận trong thời gian tới. Ngoài ra, ảnh hưởng từ tình trạng khan hiếm chip đang diễn biến xấu đi có thể khiến doanh thu ước tính cho năm 2022 và 2023 tăng trưởng thấp.

Mặc dù lợi nhuận của HAX chịu ảnh hưởng nặng nề trong năm 2021 do giãn cách xã hội để phòng dịch, công ty đã có sự hồi phục mạnh trong quý 4/2021, khi quý này đóng góp tới 39% tổng doanh thu và 78% lợi nhuận ròng cả năm.

Nhu cầu dồn nén đáng kể trong các quý trước đó cùng với việc Chính phủ hỗ trợ giảm 50% phí trước bạ theo Nghị định 100/2021/ND-CP từ tháng 11/2021 là yếu tố chính giúp kết quả kinh doanh phục hồi ấn tượng trong quý 4/2021.

Tuy nhiên, tình trạng khan hiếm chip diễn biến xấu đi khiến doanh thu quý 1/2022 của công ty ước đạt 1.290 tỷ đồng, giảm 10% so với cùng kỳ.

Ban lãnh đạo HAX giải thích tình trạng khan hiếm chip xấu đi trên toàn cầu ảnh hưởng đến nguồn cung của các mẫu xe Mercedes nhập khẩu (chiếm khoảng 10 - 15% doanh thu HAX), trong khi các mẫu xe lắp ráp trong nước vẫn đáp ứng đủ cho đơn hàng mới, mặc dù khách hàng cần thời gian chờ lâu hơn so với bình thường (2-3 tháng).

Về lợi nhuận ròng, biên lợi nhuận của công ty tiếp tục cải thiện đáng kể từ mức trung bình năm ngoái do biên lợi nhuận mỗi xe tăng cao trong giai đoạn khan hiếm xe sang do khách hàng liên tục đặt giá cao hơn hoặc mua thêm một số gói phụ kiện bảo dưỡng khác từ đại lý để có thể nhận xe sớm hơn.

Theo ban lãnh đạo HAX, Mercedes đang ngày càng thắt chặt yêu cầu về showroom đối với các đại lý Việt Nam để bắt kịp tiêu chuẩn Mercedes trong khu vực, trong đó đảm bảo 2 yếu tố: diện tích sàn tối thiểu của mỗi showroom và chất lượng thiết kế và dịch vụ trong showroom.

Do đó, Mercedes gần đây đang hối thúc HAX sớm nâng cấp 2 showroom: Võ Văn Kiệt tại TP.HCM và Kim Giang tại Hà Nội, vì thị phần của HAX đã đạt 40%, đây là con số thị phần cao nhất đối với một đại lý Mercedes ở tại một thị trường trên toàn cầu.

Để đáp ứng tiêu chuẩn, HAX sẽ phải huy động tăng vốn đáng kể. ĐHCĐ gần đây đã thông qua nghị quyết phát hành quyền mua 1:1 cho cổ đông hiện hữu của HAX tại mức giá 12.000 đồng/cp. Nguồn vốn mới sẽ tài trợ cho kế hoạch đầy tham vọng của HAX là xây dựng showroom Mercedes 18 tầng tại TP.HCM với tổng mức đầu tư gần 1.000 tỷ đồng và trở thành showroom ô tô lớn nhất tại Việt Nam.

Trong khi HAX đang lên kế hoạch mở rộng, thì các đại lý Mercedes khác bao gồm Vietnam Star, An Du và Vinamotor đã và đang nhanh chóng nâng cấp quy mô của các showroom, trong đó hầu hết là showroom lớn được khai trương: Vinamotor Nghệ An (11.583 m2 – khai trương năm 2020), Vietnam Star Bình Dương (7.600 m2 –năm 2020), An Du Quảng Ninh (4.400 m2 –năm 2020), Vietnam Star Hà Nội (3.000 m2 – dự kiến năm 2023).

Các đối thủ cùng ngành khác, đặc biệt là Thaco (đại lý chính của BMW) cũng đang mở rộng nhanh chóng để giành thêm thị phần trong phân khúc xe hạng sang.

Chỉ trong vòng 4 năm kể từ khi ký hợp đồng với BMW, Thaco đã mở tổng cộng 7 showroom BMW trên toàn quốc và đang có kế hoạch mở thêm 15 showroom nữa cho đến năm 2025. Doanh số của BMW cũng đang có xu hướng tăng nhanh hơn vào năm 2020 và 2021.