Theo Bộ Quốc phòng Nga, vào khoảng 6:40 ngày 13 tháng 8 (GMT+3), tàu tuần tra Nga Vasily Bykov đã phát hiện tàu chở hàng Sukra Okan treo cờ Palau đang di chuyển ở phía tây nam Biển Đen về cảng Izmail, phía Ukraine.
Thuyền trưởng của tàu hàng phớt lờ yêu cầu dừng lại để kiểm tra khiến các thủy thủ Nga phải nổ súng cảnh cáo. Nhờ liên lạc vô tuyến, con tàu chở hàng đã cho phép một chiếc trực thăng Ka-29 cùng một nhóm quân nhân Nga hạ cánh và kiểm tra xem tàu có chở những vật phẩm bị cấm hay không.
"Sau khi rút khỏi Thỏa thuận ngũ cốc, Nga tuyên bố rằng tất cả các tàu đang di chuyển đến Ukraine sẽ được đặc biệt giám sát về mặt quân sự, vì họ có thể gây ra mối nguy hiểm nhất định nào đó.
Do đó, tàu tuần tra Vasily Bykov của chúng tôi đã quyết định chặn con tàu đang đi dưới lá cờ Palau", Vasily Dandykin, chuyên gia quân sự Nga và đội trưởng cấp 1 trong lực lượng dự bị của quân đội Nga cho biết.
Ông giải thích rằng Nga có quyền dừng tàu và tiến hành kiểm tra vì khu vực Biển Đen này đã được tuyên bố là "khu vực hoạt động quân sự đặc biệt" và rủi ro cho việc vận chuyển sau khi Moscow rút khỏi Thỏa thuận ngũ cốc.
"Con tàu này có thể chở hàng hóa quân sự, điều này là hiển nhiên. Nhiều khả năng hành lang trên Biển Đen cũng sẽ được sử dụng để vận chuyển, bao gồm cả máy bay không người lái và thiết bị không người lái mặt nước", Dandykin lưu ý.
Ukraine và phương Tây sử dụng hành lang Biển Đen để vận chuyển vũ khí?
Vào ngày 17 tháng 7, Thỏa thuận ngũ cốc ở Biển Đen đã hết hạn và Nga quyết định không gia hạn nó, vì thỏa thuận này chưa bao giờ được phương Tây tập thể thực hiện toàn bộ.
Ngoài việc che giấu các điều khoản của thỏa thuận dự kiến chuyển giao ngũ cốc và phân bón của Nga, hành lang nhân đạo còn được sử dụng một cách bất chính để buôn lậu vũ khí sang Ukraine và thực hiện các cuộc tấn công khủng bố vào Nga.
"Việc chấm dứt Thỏa thuận ngũ cốc là một quyết định hoàn toàn đúng đắn. Dưới vỏ bọc của nó, vũ khí, đạn dược và tên lửa tầm xa đã được chuyển đến Ukraine", thành viên Duma Quốc gia vùng Crimea Leonid Ivlev nói ngày 18/7.
Trước đó, Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB) đã tìm thấy dấu vết của chất nổ trên các tàu chở hàng nước ngoài cập cảng Odessa và Kiliya của Ukraine.
Sau vụ tấn công phá hoại Cầu Crimea vào tháng 10 năm 2022 của Ukraine, các nhà điều tra Nga đã phát hiện ra rằng chất nổ cho vụ nổ đã được vận chuyển từ cảng biển Odessa đến thành phố Ruse của Bungari qua hành lang Biển Đen vào đầu tháng 8 năm 2022.
Hàng hóa sau đó được vận chuyển bằng xe tải đến Armenia, và sau đó, vào ngày 4 tháng 10, nó vượt qua biên giới Gruzia-Nga và phát nổ trên cầu Crimean vào ngày 8 tháng 10/2022.
Theo các chuyên gia quân sự Nga, những kẻ phá hoại Ukraine lại lợi dụng thương vụ hành lang trên Biển Đen để tiến hành vụ tấn công khủng bố cầu Crimea vào tháng 7/2023 với việc sử dụng nhiều xuồng không người lái.
NATO sẽ can thiệp?
Chính quyền Tổng thống Zelensky đã phản ứng gay gắt với vụ việc ở Biển Đen liên quan đến con tàu treo cờ Palau và đe dọa trả đũa. Trước đó, giới lãnh đạo Ukraine đã đe dọa nhắm mục tiêu vào các tàu dân sự của Nga đi qua Biển Đen.
Đặc biệt, vào ngày 5 tháng 8, Ukraine đã tiến hành một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái nhằm vào tàu chở dầu Sig của Nga ở phía nam eo biển Kerch.
Tuy nhiên, những mối đe dọa này sẽ không ngăn được Nga tiến hành kiểm tra các tàu trong khu vực hoạt động quân sự đặc biệt, theo Dandykin. Ông cũng loại trừ khả năng các tàu chiến của NATO hoặc Thổ Nhĩ Kỳ sẽ hộ tống các tàu đến các cảng của Ukraine.
"Tôi nghĩ rằng NATO sẽ không can thiệp vào tình huống này, bởi vì đây không còn chỉ là xung đột Ukraine nữa, đây là một tình huống khác", chuyên gia quân sự Nga nói.
"Thổ Nhĩ Kỳ đã đóng cửa các eo biển đối với các quốc gia NATO không giáp với Biển Đen. Các hạm đội quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ, Bulgari và Romania có thể được triển khai ở Biển Đen cũng như của Ukraine.
Tuy nhiên, các tàu chiến mới hiện không thể vào Hạm đội Biển Đen qua eo biển (…). Và tôi nghĩ cả Thổ Nhĩ Kỳ và NATO sẽ không vi phạm hiện trạng này. Tôi không nghĩ họ muốn đánh mất uy tín của mình ở Biển Đen và gây thêm căng thẳng với Nga", ông Dandykin nói.
Trong khi phản ánh về nguy cơ leo thang căng thẳng trong khu vực, Dandykin hy vọng rằng Ukraine sẽ cố gắng nâng cao mức độ rủi ro.
Ông không loại trừ rằng trước ngày 23 tháng 8, Ngày Độc lập của Ukraine, quân đội Ukraine sẽ thực hiện một cuộc tấn công phá hoại khác chống lại Nga ở Biển Đen, đặc biệt là sử dụng thiết bị không người lái.
Chuyên gia quân sự chú ý đến việc Ukraine gần đây đã tiến hành một cuộc tấn công khác vào Cầu Crimea bằng tên lửa S-200 đã được sửa đổi và đã bị lực lượng phòng không Nga đánh chặn thành công.
Theo Dandykin, rõ ràng là NATO và Mỹ muốn giành quyền kiểm soát Biển Đen cùng với lực lượng ủy nhiệm Ukraine của họ.
Ông lưu ý rằng đó là một phần trong chiến lược rộng lớn hơn nhằm tước quyền tiếp cận của Nga với các vùng biển ấm áp, đề cập đến thực tế là sau khi Phần Lan gia nhập NATO, Biển Baltic trên thực tế đã biến thành "cái ao" của khối.
"Chà, chúng ta hãy chờ xem. Tôi nghĩ rằng các thủy thủ Biển Đen của chúng ta đã sẵn sàng cho bất kỳ diễn biến nào về vấn đề này. Nếu bạn đặt ra một nhiệm vụ, họ sẽ hoàn thành nó dựa trên lực lượng hiện có. Tôi nghĩ họ có đủ nguồn lực để ngăn chặn mối đe dọa," Dandykin kết luận.