Tuy nhiên, điều kiện dành cho các đối tác là khác nhau. Một số nước chỉ được tin tưởng để lắp ráp các thiết bị quân sự từ các cấu kiện có sẵn, trong khi số khác được chuyển giao công nghệ và cho phép sản xuất từ đầu đến cuối, chỉ nhập khẩu nguyên liệu thô hay những thành phần trong nước chưa sản xuất được.
Vậy vũ khí Nga được chế tạo ở đâu và như thế nào? Theo hãng tin Sputnik, nhà nhập khẩu vũ khí Nga chủ yếu là Ấn Độ.
Nước này chiếm khoảng 1/3 khối lượng xuất khẩu vũ khí của Nga. Kể từ những năm 1960, Ấn Độ đã mua của Liên Xô và sau đó là Nga lượng vũ khí trị giá trên 65 tỷ USD. New Delhi không chỉ mua các sản phẩm quân sự hoàn chỉnh mà còn sản xuất chúng theo giấy phép.
Từ năm 2000, công ty Hindustan Aeronautics Limited (HAL) của Ấn Độ đã sản xuất tại các cơ sở của họ hơn 200 máy bay chiến đấu hạng nặng Su-30MKI. Nga chỉ cung cấp nguyên vật liệu, gồm nhôm và titan dùng trong hàng không.
"Người Ấn thường mua những lô hàng lớn" - Phó Giám đốc Trung tâm Phân tích Chiến lược và Công nghệ Konstantin Makiyenko nói với Sputnik - "Su-30MKI là một chương trình đầy tham vọng. Tổng cộng các nhà máy của HAL đã xuất xưởng 222 máy bay chiến đấu theo các tiêu chuẩn hiện đại, đó là số lượng rất đáng kể".
Theo hợp đồng, Ấn Độ được cung cấp tất cả các tài liệu của thiết kế quốc phòng Nga.
Ấn Độ cũng sản xuất xe tăng T-90S và đạn xuyên giáp 125 mm trang bị cho xe tăng. Bên cạnh đó còn có một số dự án khác đang được chuẩn bị, như sản xuất máy bay trực thăng Ka-226 và đạn cho Hệ thống tên lửa phóng loạt (MLRS) Smerch.
Song, ngành công nghiệp hàng không Ấn Độ hiện vẫn chưa thể làm chủ hoàn toàn việc sản xuất động cơ AL-31FP cho máy bay chiến đấu "Su" nên họ mua thành phẩm từ Nga.
Tổ hợp BM-30 Smerch. Ảnh: SPUTNIK/ PAVEL LISITSYN
"Điều quan trọng là người Ấn đang thực hiện mọi việc theo các quy tắc pháp lý, không cố gắng sao chép hoặc tổ chức sản xuất không có giấy phép" - chuyên gia nhấn mạnh - "Họ không chào bán những sản phẩm này tại các thị trường truyền thống của Nga. Khác với Trung Quốc, nơi mà tất cả sẽ được tháo rời và cố gắng sao chép lại".
Chiến thuật yêu thích của Trung Quốc là mua một lô nhỏ các thiết bị quân sự nhập khẩu, tháo rời, nghiên cứu và nhanh chóng tổ chức sản xuất lậu (không xin giấy phép).
Năm 1996, Bắc Kinh mua lại giấy phép sản xuất 200 chiếc máy bay chiến đấu Su-27. Tổng cộng có khoảng 100 chiếc được chế tạo dưới tên J-11, sau đó Trung Quốc từ chối mua các cơ phận lắp ráp số còn lại. Và thế là họ có được những công nghệ rất hữu ích trong việc chế tạo máy bay J-11B với động cơ và hệ thống điện tử riêng của Trung Quốc.
Một ví dụ minh hoạ khác là với khoang chiến đấu của xe bọc thép BMP-3. Năm 1997, giấy phép sản xuất sản phẩm hàng đầu tại thời điểm đó đã được nhà máy Tula bán cho Trung Quốc. Sau khi có trong tay bản vẽ, Trung Quốc không mua xe BMP nguyên chiếc nữa. Có được công nghệ mới nhất, họ đem đặt nó lên khung xe của mình.
Xe bọc thép BMP-3. Ảnh: SPUTNIK/ KIRILL BRAGA
Đối với lĩnh vực sản xuất vũ khí nhỏ, tình hình đơn giản hơn. Nước nhập khẩu trả tiền cho giấy phép, nhận các bản vẽ và tài liệu kỹ thuật từ bên bán, xây dựng nhà máy và với sự hỗ trợ của nhà sản xuất, đưa dây chuyền vào hoạt động. Sputnik dẫn ví dụ như Việt Nam đã tổ chức xưởng sản xuất súng bắn tỉa 12,7mm OSV-96 theo thiết kế Nga tại Nhà máy quốc phòng Z111.
Nhìn chung, theo Sputnik, mặc dù phải trả giá ít nhiều nhưng việc bán giấy phép sản xuất vũ khí tương đối có lợi cho phía xuất khẩu cả về kinh tế và chính trị. Điều này cho phép họ tạo ảnh hưởng đến thị trường vũ khí khu vực, tạo điều kiện tiên quyết cho việc tăng cường hợp tác kỹ thuật quân sự và sự tin tưởng lẫn nhau.
Trong khi đó, quốc gia nào mua được giấy phép sản xuất một lượng lớn vũ khí thì ở một chừng mực nào đó, họ đang được tiếp cận "mũi nhọn công nghệ". Và "mũi kim nhọn" này thực sự hữu ích cho cả đôi bên.