Đạo diễn Xuân Phước có trên 30 năm gắn bó với hoạt động nghệ thuật và giải trí. Anh sở hữu một "gia tài nghệ thuật đồ sộ", làm chủ một hãng phim danh tiếng phía Nam, thế nhưng khi nói về gia đình, anh bảo: "mái ấm gia đình tôi… hơi lạnh chút xíu".
Ngoại hình xấu xí nhưng thành danh trong nghề
Đạo diễn Xuân Phước sinh ra ở đất võ Quy Nhơn, Bình Định nhưng đã rời quê từ những ngày còn bé. Bố mẹ của anh công tác trong đoàn Văn công Quân khu 5.
Vì được thừa hưởng gien nghệ thuật từ cha mẹ mà sau khi tốt nghiệp phổ thông, Xuân Phước thi vào trường Nghệ thuật Sân khấu 2 (năm 1984) cùng lớp với nghệ sĩ Minh Nhí, cố đạo diễn Trần Cảnh Đôn, nghệ sĩ Minh Phượng, Minh Hải…
Ra trường năm 1990, thời điểm cải lương đang thịnh hành mà Xuân Phước lại học khoa đạo diễn sân khấu nên… không có đất dụng võ.
"Lúc mới ra trường, tôi làm phim nhưng không được đứng tên, mà để nhà sản xuất đứng tên. Tới phim "Một thuở bên nhau" làm cho hãng phim Bến Nghé, tôi mới được đứng tên chính thức cho tới sau này", đạo diễn Xuân Phước kể trong chương trình Hạnh phúc ở đâu.
Đạo diễn Xuân Phước là bạn học cùng lớp với nghệ sĩ Minh Nhí.
Đạo diễn Xuân Phước có chiều cao "khiêm tốn" cùng làn da đen. Thế nhưng, anh có duyên pha trò và khiến người nói chuyện luôn cảm thấy thú vị. Dù không có lợi thế về ngoại hình nhưng đạo diễn Xuân Phước lại rất thành danh trong nghề.
Anh là chủ một hãng phim lớn ở phía Nam, quy tụ dàn diễn viên đình đám như: NSƯT Hoài Linh, Thanh Hằng, Phương Dung, Hoàng Sơn, Lê Bê La, Phi Phụng, Lương Thế Thành, Thúy Diễm, Thanh Duy, Kha Ly, Linh Tý, Bích Trâm, Lê Huỳnh…
Anh kể: "Tôi từng nói với sinh viên của mình là, xấu hay đẹp không quan trọng trong phim. Tôi từng lấy chính mình và Minh Nhí ra làm dẫn chứng. Tôi và Minh Nhí xấu lắm nhưng có loại vai dành cho người xấu".
Từ những ngày đầu gian khó, sau hơn 30 năm làm nghề, đạo diễn Xuân Phước đã là cái tên nhiều người kính nể. Anh sở hữu một gia tài tác phẩm đồ sộ. Anh đạo diễn cho nhiều phim điện ảnh, truyền hình, các chương trình truyền hình thực tế cùng hàng trăm dự án cải lương, MV ca nhạc.
Năm 2004, 2005, đạo diễn Xuân Phước được Bộ Văn hóa Thông tin trao bằng khen và chứng nhận danh hiệu Đạo diễn xuất sắc nhất toàn quốc và Bằng khen cá nhân xuất sắc của Hội Điện ảnh Việt Nam.
Nhiều tác phẩm phim ảnh đa dạng về thể loại và đề tài của đạo diễn Xuân Phước đã được vinh danh với nhiều giải thưởng khác nhau.
Trong đó phải kể tới Huy chương bạc Liên hoan phim truyền hình toàn quốc dành cho tác phẩm "Cha và con" (2006), "Hoa dại" được bình chọn là 1 trong 10 bộ phim truyền hình hay nhất năm 2009, Giải thưởng bộ phim truyện truyền hình xuất sắc nhất 2011 dành cho "Sáu mặt Rubik", Giải Ba liên hoan phim truyền hình toàn quốc dành cho phim "Lúa trổ bông" (2012)…
Tuy ngoại hình "hạn chế" nhưng đạo diễn Xuân Phước có một sự nghiệp thành danh, được đồng nghiệp nể trọng.
Không chỉ nổi tiếng trong vai trò đạo diễn, Xuân Phước còn là một giảng viên. Từ lúc tốt nghiệp khoa đạo diễn Sân khấu trường Nghệ thuật Sân khấu 2 năm 1990, anh đã được trường giữ lại làm giảng viên suốt 7 năm trời. Anh là giáo viên chủ nhiệm lớp Hoàng Mập. Cùng thời điểm đó, Minh Nhí là chủ nhiệm lớp Việt Hương, Tiết Cương, Hạnh Thúy, Thúy Nga, Cao Minh Đạt...
Nhưng vì anh quá đắt show phim ảnh nên hay bị ban giám hiệu "mời uống trà". Xuân Phước quyết định nghỉ dạy để chuyên tâm làm phim.
Một thời gian sau, nhà trường mời anh quay lại giảng dạy. Tới bây giờ, anh vẫn là giáo viên thỉnh giảng của trường Sân khấu Điện ảnh, chuyên ngành Kỹ thuật biểu diễn trước ống kính.
Ngoài ra, hãng phim Xuân Phước do anh làm chủ cũng mở lớp dạy diễn viên. Anh bảo: "Công việc của hãng phim lúc nào cũng có, diễn viên cũ nhiều quá thì khán giả xem sẽ bị nhàm chán nên tôi đào tạo, tìm nguồn nhân lực mới cho hãng phim.
Tôi rất ưu tiên cho diễn viên trẻ nhưng thời buổi bây giờ mình phải "kèm hàng", những anh chị nổi tiếng kèm theo đàn em. Đứa lớn dắt đứa nhỏ. Những bạn trẻ mà mình không tạo điều kiện thì lấy đâu ra ngôi sao mới.
Tôi luôn nói với các em, vóc dáng là 1 điểm, diễn xuất là 1 điểm nhưng quan trọng nhất là đạo đức làm nghề. Phải đam mê, nhiệt huyết với nghề. Hầu hết học trò của tôi đều được tham gia phim tôi làm, miễn là đáp ứng được yêu cầu đạo đức làm nghề và diễn được. Có đạo đức là được, đừng nghĩ mình đẹp rồi dạo qua dạo lại là tôi mời đi luôn".
Đạo diễn Xuân Phước cho rằng: diễn viên có đạo đức là được, đừng nghĩ mình đẹp rồi "dạo qua dạo lại" là tôi mời đi luôn.
Trân trọng vợ ở sự chịu đựng!
Đạo diễn Xuân Phước giờ đã ở tuổi U60. Anh vẫn nhiệt huyết, hăng hái trong rất nhiều công việc: từ làm phim tới giảng dạy, đào tạo thế hệ kế thừa cho nền điện ảnh nước nhà. Cũng vì quá đam mê và nhiệt huyết với nghề mà thời gian dành cho gia đình của Xuân Phước cũng bị… hạn hẹp.
Anh kết hôn 25 năm trước và có 2 người con hiện tại đều đang du học ở nước ngoài. Chia sẻ về về mái ấm gia đình mình, anh nói: "Mái ấm gia đình tôi hơi lạnh chút xíu vì 2 đứa con đi học nước ngoài. Ở nhà, chỉ còn tôi và vợ, như hai con khỉ già nhìn nhau.
Nhưng ngược lại, tôi hạnh phúc vì các con được đi theo con đường nó lựa chọn, thành tích học tập của chúng cũng tốt nên mình vui. Đối với tôi, làm được gì cho con, tôi đều thấy hạnh phúc".
Anh biết, phía sau thành công của mình ngày hôm nay, luôn có công sức của vợ đằng sau, người chăm lo gia đình, làm hậu phương vững chắc cho anh xông pha.
"Tôi trân trọng vợ nhất ở sự chịu đựng. Tôi làm nghề này, như bao nghệ sĩ khác, bôn ba ngoài đường nhiều. Vợ ở nhà lo gia đình, làm hậu phương cho mình. Cô ấy rất hiền nên tôi tung tăng đi khắp nơi mà không bị quấy rầy. Mình được yên ổn làm nghề, vì làm nghề cần sự thăng hoa, sáng tạo, mà tôi thì không bị bó buộc điều đó".
Đạo diễn Xuân Phước chia sẻ trong chương trình Hạnh phúc ở đâu.
Hạnh phúc đối với vị đạo diễn ở tuổi U60 như Xuân Phước không phải là điều gì to lớn mà là được làm nghề, sản phẩm của mình làm ra được khán giả đón nhận.