Mọi chuyện đều tốt đẹp
Kết thúc hội nghị cấp cao thường niên năm nay, NATO thông qua được tuyên bố chung. So với năm trước, nội dung văn kiện này không có gì mới. Điểm mới duy nhất là NATO có được tuyên bố chung không khó khăn như năm ngoái.
Nếu nhìn vào tuyên bố chung này của NATO thì cảm nhận chung là mọi chuyện trong nội bộ NATO hiện rất ổn, nếu như không muốn nói là tốt đẹp.
Các thành viên đồng thuận và đoàn kết, định hướng chiến lược rõ ràng và có biện pháp, kế hoạch hành động cụ thể. Với sự biểu hiện ra bên ngoài như thế, NATO hiện tại với tổng thống Mỹ Donald Trump đâu có khác gì NATO ở thời những người tiền nhiệm của ông Trump.
Trong thực chất, bất đồng quan điểm và xung khắc lợi ích giữa Mỹ và các thành viên khác của liên minh quân sự này đã trở nên sâu sắc và công khai còn hơn thời trước. NATO tiếp tục bị mất giá trong suy tính lợi ích chiến lược và sách lược của ông Trump.
Điều này thể hiện rất rõ cả ở việc gần như ngay sau sự kiện lớn này của NATO, ông Trump sẽ gặp tổng thống Nga Vladimir Putin ở thủ đô Helsinki của Phần Lan vào ngày 16/7 tới.
Trong tuyên bố chung 79 điểm của hội nghị cấp cao vừa rồi, mối quan hệ của liên minh quân sự này với Nga được đề cập đến một cách ưu tiên và tỉ mỉ.
Ngay ở điểm số 2, NATO đã đề cập cụ thể đến mối đe doạ an ninh từ Nga. Rồi từ điểm 5 đến điểm 9 chỉ đề cập đến Nga.
Bên lề sự kiện này, ông Trump làm rất găng với Đức về nhiều chuyện, trong đó có chuyện quan hệ hợp tác kinh tế của Đức với Nga, coi nước Đức là "tù nhân của Nga", nhấn mạnh nước Đức gây thiệt hại cho Mỹ hàng tỷ đô la trong khi làm lợi cho Nga một khoản lợi khổng lồ liên quan đến dự án xây dựng tuyến đường ống dẫn khí đốt North Stream 2.
Ảnh: Reuters
Tất cả những điều ấy tạo cảm nhận là ông Trump chia sẻ quan điểm và chính sách chung của NATO về Nga và không hề thân thiện với Nga, nếu như không muốn nói là thù địch Nga.
Cho nên không nghịch cảnh sao được khi ông Trump gặp ông Putin mà lại còn gặp gần như ngay sau cuộc thượng đỉnh kia của NATO. Không phải tất cả nhưng trong không ít chuyện quan trọng của NATO liên quan đến Nga, ông Trump trên thực tế không đồng hành với NATO.
NATO rất không muốn nhưng không cản được ông Trump gặp ông Putin. NATO vẫn làm găng với Nga nhưng điều ấy dường như không ảnh hưởng gì đáng kể đến bầu không khí chính trị cho cuộc gặp giữa hai vị tổng thống của Nga và Mỹ.
Ông Trump làm găng với Đức chứ không hề đổ lỗi hay phê trách gì Nga.
Cuộc chơi chính trị an ninh riêng
Có thể thấy cuộc gặp cấp cao vừa rồi của NATO không có tác động đáng kể gì tới diễn biến và kết quả của cuộc cấp cao Nga - Mỹ sắp tới trong khi chỉ cần phía Mỹ tuân thủ đúng tinh thần và lời văn của tuyên bố chung nói trên của NATO thì cuộc gặp giữa ông Trump và ông Putin chỉ có thể thất bại chứ không thể thành công.
Rõ ràng là ông Trump không ngăn cản NATO tiếp tục chính sách lâu nay với Nga nhưng chủ ý cùng ông Putin gây dựng cuộc chơi chính trị an ninh thế giới riêng, chỉ có Mỹ và Nga chơi cuộc chơi ấy, tự xác định với nhau luật chơi và chương trình nghị sự. Một dạng cơ chế hoặc khuôn khổ "diễn đàn G2" về chính trị an ninh thế giới.
Cũng vì ông Trump như thế mà ông Putin chắc chắn sẽ thiện chí và sẵn sàng nhượng bộ tối đa ở cuộc gặp tới này với ông Trump.
Chẳng phải người này đã từng nói rằng trừ chuyện Crimea ra còn trong tất cả những chủ đề nội dung khác đều có thể đạt được sự nhất trí quan điểm với ông Trump hay sao?
Cũng chính vì thế mà phản ứng của Nga về kết quả của hội nghị cấp cao năm nay của NATO rất ôn hoà. NATO không có gì mới thì Nga đâu cần tỏ phản ứng khác trước.
Ông Trump không để sự kiện này ảnh hưởng đến cuộc gặp với ông Putin thì Nga đâu cần bận tâm nhiều đến sự kiện ấy. Nga được lợi nhiều từ cuộc gặp tới giữa ông Putin và ông Trump nên chắc chắn ông Putin sẽ giúp và để cho ông Trump làm bàn trong cuộc chơi mới này vì ông Trump cần nó cho cuộc bầu cử quốc hội giữa nhiệm kỳ sắp tới ở Mỹ.
Cuộc gặp cấp cao Mỹ - Nga này chưa thể đưa mối quan hệ giữa hai nước vào thời kỳ mới nhưng đủ để cho thấy nó đang hướng tới thời kỳ ấy; sau cuộc bầu cử quốc hội kia ở Mỹ thì sẽ dần trở thành hiện thực.
*Tiêu đề do tòa soạn đặt lại