Từ tình yêu ban đầu tới tình nhân nổi danh trong âm nhạc
Danh ca Lê Uyên và cố nhạc sĩ Lê Uyên Phương (Lê Minh Lập) từng là cặp tình nhân nổi tiếng nhất nhì trong làng nhạc Việt Nam, với biết bao giai thoại và ca khúc bất hủ, đến giờ vẫn được hàng trăm thế hệ ca sĩ đàn em hát lại.
Chính tình yêu và sự gắn kết giữa họ trong âm nhạc đã tạo nên cái tên Lê Uyên Phương (hay còn gọi Lê Uyên và Phương) – một trường phái âm nhạc riêng chỉ thuần tình yêu đôi lứa, được đông đảo khán giả yêu thích.
Lê Uyên tên thật là Lâm Phúc Anh, sinh ra trong một gia đình thương gia khá giả tại Hà Nội, sau đó di cư vào Nam. Còn Lê Uyên Phương là nghệ danh của nhạc sĩ Lê Minh Lập. Ông lấy chữ Phương trong tên mẹ, cùng với chữ Uyên tên người bạn gái đầu tiên mà ghép thành.
Năm 15 tuổi, Lâm Phúc Anh được gia đình cho lên Đà Lạt học trường nội trú. Tại đây, bà có cơ hội gặp gỡ, quen biết nhạc sĩ Lê Uyên Phương do cả hai ở sát gần nhà nhau. Sau một thời gian tìm hiểu, họ nảy sinh tình yêu đôi lứa và kết hôn vào năm 1968.
Kể từ đó, cả hai cùng nhau rong ruổi đi hát khắp nơi và được khán giả biết đến. Vì Lâm Phúc Anh không muốn dùng tên thật nên lấy nghệ danh là Lê Uyên, cắt từ chữ Lê Uyên Phương. Hai người khi song ca được gọi là Lê Uyên và Phương, sau này gọi tắt thành Lê Uyên Phương.
Trong những năm đầu cùng nhau đi hát, Lê Uyên và Lê Uyên Phương chỉ giới hạn phạm vi hoạt động của mình trong khuôn viên các trường đại học để thể hiện chất nhạc du ca đầy tươi mới của tuổi trẻ. Sau đó, họ dần nổi tiếng và bắt đầu thu âm băng đĩa, đi hát khắp các phòng trà, sân khấu lớn.
Có thể nói, từ Đà Lạt vào Sài Gòn, Lê Uyên và Phương đã đem một luồng gió mới đến với tân nhạc Việt Nam. Với những ca khúc nồng nàn, khắc khoải đôi khi bàng bạc, triết lý tình yêu đôi lứa đã được giới trẻ đón nhận nồng nhiệt.
Hầu hết các ca khúc của nhạc sĩ Lê Uyên Phương sáng tác đều dành cho vợ mình. Vì vậy, chỉ có Lê Uyên với chất giọng trầm khàn, mang âm sắc đặc trưng mới thể hiện được nhạc Lê Uyên Phương xuất sắc và ra chất nhất.
Mỗi ca khúc của Lê Uyên Phương đều mang cảm thức hạnh phúc lẫn chia lìa da diết mãnh liệt vì ngày đó, Lê Uyên Phương có một chiếc bướu ở tay, mọi người đều nói đó là dấu hiệu bệnh nặng, không thể qua khỏi.
Bởi vậy, theo Lê Uyên Phương, tình yêu của một chàng trai 27-28 tuổi mang trong mình căn bệnh quái ác không biết ra đi lúc nào, với cô gái phơi phới mới lớn như Lê Uyên, đối với ông là quá lớn. Ông dành trọn những xúc cảm về chia lìa, xa cách đó viết nên những ca khúc bất hủ.
Chưa từng nghĩ mình là vợ chồng
Trong gia tài âm nhạc của Lê Uyên Phương có một ca khúc khá hay là Tình khúc cho em. Tại chương trình Chân dung cuộc tình tuần này, danh ca Lê Uyên đã chia sẻ về ca khúc. Bà nói:
"Ngày đó, dù lấy nhau đã lâu nhưng cả hai chúng tôi đều chưa từng nghĩ là vợ chồng. Chúng tôi luôn xem nhau là tình nhân, là hai người yêu nhau.
Tình khúc cho em được viết như thể là lời nói yêu đương dành cho nhau mà thôi. Khi viết ca khúc này, chúng tôi không nghĩ sẽ hát nó trước một người thứ ba. Kể cả những bài kế tiếp sau đó cũng vậy, đều viết về những cảm xúc trong những lần được ở gần nhau".
Đối với Lê Uyên, khi nghe các ca sĩ trẻ hát những ca khúc của chồng viết về mình, bà cảm thấy hài lòng.
Bà đánh giá đó là những phiên bản dễ thương, là bản tình ca của chính những ca sĩ ấy. Hơn hết, nữ danh ca không hề thấy mình trong những phiên bản ấy.
Lý giải về điều này, Lê Uyên nói tại chương trình Chân dung cuộc tình: "Lúc này tôi cũng hãnh diện khi mình là nhân vật cảm hứng để tạo ra những bài hát ấy. Vậy nên mỗi khi nghe bất kì ai hát, tôi vẫn cảm thấy hay và vui trong lòng. Dù họ hát theo cách riêng nhưng vẫn cho tôi cảm giác dễ thương.
Ngay cả khi chồng tôi còn sống, anh cũng mong muốn nhiều người sẽ hát các ca khúc đó, chứ không chỉ riêng tôi".
Bên cạnh đó, danh ca Lê Uyên tiết lộ bí quyết giúp các ca sĩ trẻ hát hay được nhạc Lê Uyên Phương.
Bà khẳng định, không khó để thể hiện nhạc Lê Uyên Phương nếu người ca sĩ hát bằng xúc cảm thật. Những ca khúc do cố nhạc sĩ sáng tác không cần một làn hơi dày và cần kĩ thuật cao siêu khi hát. Bà nói: "Nếu hát bằng con tim và sự xúc cảm thì chắc chắn sẽ ra nhạc của Lê Uyên Phương".
Không chỉ chia sẻ về âm nhạc, danh ca Lê Uyên còn tâm sự về cuộc sống, đặc biệt là quãng thời gian sau khi cố nhạc sĩ Lê Uyên Phương đột ngột qua đời. Bà nói:
"Những ngày tháng ấy, tôi chỉ biết gói gọn trong hai chữ "kinh hoàng". Tôi bàng hoàng và và không thể ngờ khi sự việc xảy đến.
Dĩ nhiên, ai rồi cũng sẽ tới ngày đó nhưng anh đi quá nhanh, chỉ vỏn vẹn 19 ngày.
Khi sự việc đến, tôi còn không biết điều này có thật không, cứ ngồi đấy, tay thì lay anh hoài và miệng liên tục hỏi: "Sao vậy, sao mình không trả lời em? Tại sao tim cứ từ từ đập chậm lại như vậy? Không tin và không thể tin".
Tôi vẫn nhớ như in khi sờ hai chân của anh thấy vẫn còn nóng, tôi ngồi ôm như thế và nhịp tim trên máy đo thấp dần rồi đến một lúc sau thì ngưng hẳn".
Được biết, nhạc sĩ Lê Uyên Phương mất vì bệnh ung thư phổi vào năm 1999, để lại nhiều thương tiếc trong lòng người hâm mộ.