Các nhà phân tích quân sự cho biết Bắc Kinh hiện vẫn muốn tăng cường ngoại giao quốc phòng như một công cụ để nắm bắt những thông tin tình báo, còn quân đội Trung Quốc (PLA) đang tập trung vào việc tăng cường khả năng sẵn sàng chiến đấu trong bối cảnh cạnh tranh quân sự chiến lược với Mỹ ngày càng gia tăng.
Theo dữ liệu của Trung tâm nghiên cứu các vấn đề quân sự Trung Quốc thuộc Đại học quốc phòng Mỹ, quân đội Trung Quốc (PLA) đã tiến hành diễn tập song phương lần đầu tiên vào năm 2002, sau đó tham gia khoảng 130 cuộc tập trận chung trong trong giai đoạn 2003 - 2014.
Con số tăng đáng kể trong năm 2015 và 2016, khi quân đội Trung Quốc lần lượt tham gia 102 và 124 cuộc tập trận chung với lực lượng quân sự của nhiều nước trên thế giới.
Tuy nhiên, đến năm 2017, Trung Quốc đã thu hẹp đáng kể các hoạt động diễn tập chung. PLA chỉ tham gia 24 cuộc diễn tập chung và con số này tiếp tục giảm trong năm 2018, chỉ còn 17 cuộc. Các chuyên gia quốc phòng nhận định rằng, dù tham gia ít các cuộc tập trận chung, Trung Quốc vẫn coi những hoạt động này là thông điệp gửi tới Mỹ rằng họ đang có nhiều đồng minh.
Theo chuyên gia an ninh quốc phòng Collin Koh tại Đại học công nghệ Nanyang, Singapore, Bắc Kinh hiện vẫn đang tìm cách sử dụng ngoại giao quốc phòng để “lượm lặt” những thông tin tình báo có giá trị, đặc biệt từ đối thủ hùng mạnh như Mỹ.
Ông Koh cũng cho biết: “Trước đây, PLA thường cử lực lượng hùng hậu với những đơn vị thiện chiến nhất để tham gia các cuộc tập trận chung với nước ngoài nhằm quảng bá hình ảnh và gửi thông điệp răn đe tới Mỹ. Tuy nhiên, sự sụt giảm trong các cuộc tập trận chung vào năm 2017 và 2018 cho thấy Bắc Kinh đã chú trọng hơn vào việc tăng cường đào tạo trong nước”.
Song Zhongping, chuyên gia quân sự tại Hồng Kông cho rằng, hoạt động tập trận chung quá nhiều ảnh hưởng đến khả năng sẵn sàng chiến đấu của PLA, buộc họ phải giảm tần suất và đẩy mạnh lại cho công tác huấn luyện trong nước.
Bắc Kinh chỉ có thể đánh giá hiệu quả cải cách quân đội bằng cách tập trung nhiều hơn huấn luyện trong nước nhằm khẳng định tham vọng xây dựng “quân đội đẳng cấp toàn cầu” mà Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đề ra trước đó.