Trong những thước phim về động vật thường xem trên kênh VTV2 cách đây nhiều năm, hình ảnh chúng ta dễ bắt gặp nhất là đàn voi khổng lồ từ từ bước đi giữa cánh đồng rộng lớn ở châu Phi.
Đối với loài voi, để đảm bảo sinh mệnh trong những chuyến hành trình bất tận đi đến những vùng đất có thức ăn và nước uống ấy, cả đàn phải tuân theo sự chỉ dẫn nghiêm ngặt của voi đầu đàn.
Đó cũng là một trong những đặc điểm nổi trội nhất của loài voi: Sống theo bầy đàn. Con voi cái già nhất, có nhiều kinh nghiệm sống nhất sẽ trở thành thủ lĩnh của bầy voi cái (vì voi đực khi trưởng thành sẽ tách ra độc lập).
Và khi đi theo đàn, có một chiến thuật đã giúp chúng trở nên "bất khả xâm phạm" trước mọi loài, kể cả những bầy mãnh thú thợ săn như sư tử. Vậy chiến thuật đó là gì?
Thí nghiệm có 1-0-2: "Thử lửa" đàn voi bằng tiếng gầm sư tử
Theo công trình nghiên cứu và thử nghiệm (đăng tải trên Proceedings of the Royal Society của Anh), một nhóm các nhà khoa học đã sử dụng nhiều thí nghiệm rất hay để "đo" khả năng lãnh đạo của con voi đầu đàn và tập tính "đoàn kết" của loài voi tại Vườn Quốc gia Amboseli (Kenya).
Thí nghiệm được thực hiện như sau: Các nhà khoa học sẽ tiếp cận một đàn voi đồng cỏ châu Phi, liền đó, họ phát ra băng ghi âm tiếng gầm của bầy sư tử để xem phản ứng của voi đầu đàn và đàn voi. Hãy xem trong đoạn video này, voi đầu đàn đã làm gì?
Dàn trận Phalanx như chiến binh Hy Lạp, voi đầu đàn thách thức sức mạnh của bầy mãnh thú sư tử. Nguồn video: Graeme Shannon/Sciencemag.
"Đội hình Phalanx" chính xác là những gì chúng ta nhìn thấy, sau khi cả đàn voi nghe thấy tiếng gầm đầy hăm dọa của bầy sư tử!
Voi cái già nhất nhanh chóng ra hiệu di chuyển cả đàn đang đi lẻ tẻ sát gần lại với nhau. Đặc biệt, các con voi con sẽ được cả đàn voi lớn bao bọc.
Đội hình Phalanx là một chiến thuật nổi tiếng thời Hy Lạp cổ đại, gắn liền với tên tuổi đội quân "bách chiến bách thắng" Hoplite. Phalanx có nghĩa là phương trận, được quân Hy Lạp sắp xếp binh lính theo hình chữ nhật. Những binh sĩ hàng đầu đội sẽ dùng giáo sắc bén và khiên để tạo nên bức tường thép không thể xâm nhập.
Dàn trận theo đội hình Phalanx. Ảnh minh họa: Daveschultz.com.
Qua clip có thể thấy, một cách tương tự, đàn voi khổng lồ cũng nhanh chóng "dàn trận" sát vào nhau sau khi nghe tiếng gầm báo hiệu bầy sư tử đang đe dọa.
Vũ khí của chúng là những chiếc ngà sắc nhọn - tương tự như những ngọn mác tua tủa đâm ra trong đội hình Phalanx. Bên cạnh đó, những đôi chân nặng hàng tấn của chúng sẽ "giã" bất cứ kẻ thù nào cả lao vào gan đụng đến đàn và voi con.
* Lời bàn: Đoàn kết thì sống - tách riêng thì chết
Voi đầu đàn chính là hiện thân của trí tuệ, bản lĩnh. Nó kết nối sức mạnh của đàn voi từ sự đoàn kết và bảo vệ lẫn nhau. Nguồn ảnh: Pinterest
Người ta nói, voi đầu đàn chỉ rời xa đàn của nó khi: Nó chết hoặc bị săn bắn. Điều này cho ta thấy, voi thủ lĩnh và đàn của nó cố kết với nhau như thế nào: Chúng sinh ra đã gần nhau, và tiếp nối sự sống cũng cần nhau.
Tuy nhiên, tự nhiên luôn tồn tại những cuộc đấu sinh tồn đầy khắc nghiệt. Không hiếm những trường hợp, voi con bị lạc đàn, lạc mẹ. Chỉ sau giây phút ấy, đàn sư tử sẽ chớp luôn thời cơ. Ngay lập tức, cả đàn săn mồi háu đói đu bám vào voi con cho đến khi những vết cắn, vết rách ướt máu khiến nó kiệt sức.
"Nghệ thuật" bảo vệ bầy của voi và của voi đầu đàn cho ta thấy: Sức mạnh đoàn kết của cả đàn sẽ giúp chúng tồn tại. Ngược lại, bị xé lẻ và cô độc khiến chúng ngay lập tức đối mặt với nguy hiểm và cái giá là mạng sống ngắn ngủi.
Ảnh gốc: Simplywallpapers.
Không chỉ trong môi trường khắc nghiệt của tự nhiên hoang dã, ngay trong cuộc sống loài người cũng chứng minh: Đoàn kết với đoàn thể luôn tạo nên sức mạnh cho chính mỗi thành viên, còn sống ngang ngược tự tách mình ra thì chỉ có chuốc nhiều rủi ro cho chính mình mà thôi!
Tất nhiên, đoàn kết với đoàn thể khác hoàn toàn với lối sống a dua, bầy đàn, luồn lách để mưu lợi cá nhân!
Bài viết tham khảo các nguồn: Washingtonpost, Sciencemag.org, Realclearscience.com