Cựu Ủy viên quốc vụ Trung Quốc Đới Bỉnh Quốc đã tham dự cuộc đối thoại về vấn đề biển Đông giữa các nhà nghiên cứu Trung-Mỹ tại Washington hôm 5/7.
Phát biểu khai mạc chương trình, cựu quan chức ngoại giao cao cấp này trắng trợn "nhai lại" luận điệu vô giá trị của chính phủ Trung Quốc khi tuyên bố "quần đảo Trường Sa (thuộc chủ quyền của Việt Nam) là lãnh thổ cố hữu của Trung Quốc".
Đới nhắc lại lập trường Bắc Kinh chỉ chấp nhận giải quyết tranh chấp biển Đông thông qua đàm phán song phương.
Đề cập trực tiếp vụ kiện biển Đông ở Tòa trọng tài thường trực (PCA), ông Đới lớn tiếng: "Tòa trọng tài không có quyền tài phán, hành động của họ là tự mở rộng quyền, vượt quyền thụ lý và ra phán quyết cho vụ kiện.
Điều này vi phạm Công ước Liên hợp quốc về Luật biển (UNCLOS) 1982, là phi pháp và vô hiệu."
"Nghe nói kết quả phán quyết của PCA sắp được công bố. Công bố cũng được, chẳng có gì to tát cả, dù sao cũng chỉ là tờ giấy loại!" tờ Thời báo Hoàn Cầu (Trung Quốc) dẫn lời Đới Bỉnh Quốc.
Trong khuôn khổ đối thoại, ông này nói rằng Trung Quốc không hề e sợ "ngay cả khi quân đội Mỹ gửi 10 tàu sân bay đến biển Đông", đồng thời cảnh cáo "Mỹ có thể bị kéo vào rắc rối ngoài ý muốn và phải trả giá đắt".
Phát ngôn của Đới Bỉnh Quốc tại Mỹ được truyền thông Trung Quốc tung hô là lần tỏ thái độ cứng rắn nhất và có thể đại diện cho tiếng nói của Bắc Kinh, nhằm phủ nhận phán quyết của PCA.
Đới Bỉnh Quốc từng giữ chức Ủy viên quốc vụ, Chủ nhiệm văn phòng Tiểu tổ lãnh đạo công tác đối ngoại trung ương Trung Quốc, Chủ nhiệm văn phòng Tiểu tổ lãnh đạo công tác an ninh quốc gia trung ương Trung Quốc, Thứ trưởng Bộ ngoại giao Trung Quốc. Về hưu năm 2013.
Đới Bỉnh Quốc phát biểu tại Đối thoại giữa học giả Mỹ-Trung về biển Đông tại Washington ngày 5/7. (Ảnh: RDCY)
Cuộc đối thoại ngày 5/7 do Viện nghiên cứu tài chính Trùng Dương, thuộc Đại học nhân dân Trung Quốc và Quỹ Hòa bình Quốc tế Carnegie Endowment (Mỹ) đồng tổ chức, với sự hợp tác của Viện nghiên cứu biển Đông (Trung Quốc) và Trung tâm học giả quốc tế Woodrow Wilson (Mỹ).
Hơn 20 chuyên gia trong các lĩnh vực biển Đông, kinh tế, chiến lược, luật quốc tế... cùng các cựu quan chức chính phủ hai nước đã tổ chức thảo luận kín.
Theo Hoàn Cầu, bối cảnh lớn của hoạt động này chính là phán quyết sắp tới của PCA.
Tờ China Daily ngày 6/7 dẫn lời ông Thời Ân Hoằng, chuyên gia về Mỹ thuộc Đại học nhân dân Trung Quốc, nhận định Trung Quốc "sẽ phản ứng trên cả bình diện ngoại giao và quân sự" nếu nhận thấy bất kỳ "sự khiêu khích" nào từ Mỹ, Philippines hoặc các đồng minh khác sau phán quyết của PCA.
Cũng theo tờ này, các nguồn tin "liên quan mật thiết đến vụ kiện" khẳng định phản ứng của chính phủ Trung Quốc "phụ thuộc hoàn toàn vào cách mà Philippines và các bên hành động khi nhận được kết quả phán quyết".
Myron Nordquist Phó giám đốc Trung tâm Chính sách và Luật biển, thuộc Trường luật Đại học Virginia (Mỹ) thì tin rằng quân đội nước này chắc chắn đang tìm cách trở lại những căn cứ quân sự ở Tây Thái Bình Dương mà họ đã phải rời bỏ trước đây.