Nhân kỷ niệm 20 năm "thời đại Putin", hãng thông tấn RIA Novosti (Nga) đã thực hiện cuộc phỏng vấn với vị Tổng thống đầu tiên của Kazakhstan, ông Nursultan Nazarbayev, người đã từng nhiều lần tiếp xúc với Tổng thống Nga Vladimir Putin trong suốt thời gian dài tại nhiệm.
Trong đó, ông Nazarbayev đã chân thành chia sẻ những cảm nhận của cá nhân ông về nhà lãnh đạo Nga, về những thành tựu của ông Putin và về "thời đại Putin".
Sau đây là nội dung (lược dịch) của cuộc phỏng vấn nói trên.
RIA Novosti: Thưa ông, chúng tôi được biết ông đã từng gặp gỡ Tổng thống Putin rất nhiều lần. Ông đã biết đến cuộc chuyển giao quyền lực [của ông Yeltsin cho ông Putin] từ khi nào, và khi đó ông có ấn tượng gì về ông Putin?
Ông Nazarbayev: Thập niên 90 của thế kỷ trước là khoảng thời gian đầy phức tạp và mâu thuẫn. Chính trong thời kỳ này, những thay đổi lớn về kinh tế và chính trị không chỉ diễn ra ở Nga, mà còn trên cả thế giới. Khi đó ở Nga đang chuyển đổi từ hệ thống Xô viết cũ sang nền kinh tế thị trường, tạo nên nền tảng của nước Nga hiện đại.
Tất cả những điều trên đã diễn ra trong khó khăn, bởi rất nhiều người phản đối quá trình cải cách và thay đổi trong xã hội...
Vị Tổng thống đầu tiên của nước Nga, ông Boris Yeltsin, đã suy nghĩ về việc lựa chọn người kế nhiệm trong một thời gian dài, và cuối cùng ông ấy đã chọn Vladimir Putin.
Vào buổi bình minh của thế kỷ 21, một chính trị gia mới đã bước vào điện Kremlin, và ông ấy không giống với bất kỳ người tiền nhiệm nào của mình. Khi đó, chẳng ai nghĩ rằng "thời đại của Putin" đã bắt đầu ở nước Nga.
Tổng thống Putin. Ảnh: Sputnik
Điều đâu tiên khiến tôi chú ý khi ông Vladimir Putin trở thành lãnh đạo Nga là sự uyên bác, năng lượng và tinh thần sẵn sàng giải quyết mọi vấn đề, dù là vấn đề khó khăn nhất. Vào 20 năm trước, tôi đã có dự cảm rằng người chính trị gia trẻ tuổi ấy đã sẵn sàng đối mặt với mọi thách thức.
Tôi cho rằng người dân Liên bang Nga đã rất may mắn khi được ông Putin lãnh đạo và dẫn dắt đất nước vượt qua những thử thách khó khăn nhất. Nhờ ông Putin, nước Nga đã một lần nữa giành lại vị thế cường quốc.
RIA Novosti: Như ông đã nhắc đến, ông đã có mối quan hệ tốt đẹp với Tổng thống Putin ngay sau khi ông ấy trở thành quyền Tổng thống Nga. Ông có kinh nghiệm chính trị, nhưng ông Putin (vào thời điểm đó) thì không. Khi đó ông có đưa ra lời khuyên đối với [ông Putin] không? Và có khi nào ông lắng nghe lời khuyên của ông Putin không?
Ông Nazarbayev: Người ta thường nói rằng khuyên nhủ người khác thì dễ, tự mình đưa ra quyết định mới khó. Đặc biệt là những quyết định gây tranh cãi có thể gây ảnh hưởng tới hàng triệu người dân. Làm lãnh đạo một nước đồng nghĩa với việc gánh vác những trách nhiệm vô cùng to lớn, cùng những gánh nặng mà không phải ai cũng kham nổi.
Tôi xin được lưu ý rằng, khi nhận chức vụ Tổng thống Nga, ông Putin đã có những kinh nghiệm chính trị vững chắc. Tuy nhiên, ông ấy vẫn luôn cởi mở và sẵn sàng lắng nghe những ý kiến của bạn bè và đồng nghiệp.
Chúng tôi đã phát triển một mối quan hệ tin tưởng lẫn nhau. Mỗi cuộc gặp gỡ của chúng tôi đều vượt xa những khuôn khổ và quy tắc thông thường; chúng thường kéo dài hơn so với thời gian cho phép. Chúng tôi thường xuyên thảo luận về các vấn đề, trao đổi ý kiến, và thi thoảng thậm chí còn tranh luận để chứng minh quan điểm của mình là đúng đắn. Đó là điều hết sức bình thường... bạn biết đấy, phải có tranh luận thì mới có tin tưởng.
Tôi xin nhấn mạnh rằng sự đánh giá khách quan nhất về hoạt động của bất kỳ chính trị gia nào chính là thời gian... Cá nhân tôi cho rằng vẫn còn quá sớm để "kết luận" về kỷ nguyên của Putin.
RIA Novosti: Ông đã khẳng định rằng Tổng thống Putin là một người luôn giữ chữ tín. Trong vòng 20 năm qua, liệu ông Putin đã bao giờ phá vỡ cam kết vì lợi ích của nước Nga hay chưa? Liệu phẩm chất này là có lợi hay không có lợi đối với một nguyên thủ?
Ông Nazarbayev: Đối với Putin, việc thực hiện những lời hứa và cam kết là vấn đề danh dự của ông ấy... Ông Putin cũng là người hiểu rõ giá trị của một tình bạn chân thành.
Trong cuộc đời cũng vậy. Mọi người chắc chắn sẽ chẳng muốn làm bạn với một kẻ xấu, không thân thiện, xảo trá và hay dối trá; kể cả là để giữ quan hệ. Đối với các chính trị gia cũng vậy. Suy cho cùng, thì việc nhận ra sự khác biệt giữa hòa dịu và hung hăng, thân thiện và xấu xa, giữ lời và phản bội... cũng đâu quá khó khăn.
Hai ông Putin-Nazarbayev. Ảnh: RIA
Người phương Đông có câu: "Cây sai quả mới hay bị ném đá". Chính sách của ông Putin đang "đơm quả" khi sức mạnh và tầm ảnh hưởng của Nga trên trường quốc tế vẫn gia tăng hàng năm.
RIA Novosti: Trong nhiều năm như vậy, đã bao giờ ông có bất đồng quan điểm sâu sắc với ông Putin? Ông có đồng tình với tất cả những điều ông Putin làm vì lợi ích của nước Nga hay không?
Ông Nazarbayev: Bất kỳ chính trị gia nào cũng phải thể hiện quan điểm và bảo vệ lợi ích của đất nước mình. Ông Putin là một chính trị gia thực tế và một nhà đàm phán hiệu quả.
Tuy nhiên, trong thế giới ngày nay, chẳng chính trị gia hay nhà nước nào bị coi là yếu kém. Một chính trị gia yếu kém thì không thể bảo vệ được lợi ích quốc gia; do đó giấc mơ của bất kỳ chính trị gia và nhà ái quốc nào cũng đều là giúp nước nhà thịnh vượng và biến đất nước mình thành một trong những nơi phát triển nhất thế giới. Nếu không có điều này, thì bạn sẽ không thể cảm thấy tự hào về đất nước của mình.
Ngày nay, bất kỳ vấn đề lớn nào của quốc tế đều phải hỏi ý kiến của Liên bang Nga. Điều đó cho thấy Nga là một trong những quốc gia có ảnh hưởng nhất thế giới. Điều này phải kể đến công trạng của ông Putin.
Mặc dù Kazakhstan và Nga có quan điểm tương đồng về nhiều vấn đề trong chương trình nghị sự quốc tế, nhưng chúng tôi cũng có tầm nhìn riêng của mình đối với một số vấn đề nhất định.
Kazakhstan nhận thức rõ về điều này, và chúng tôi đang làm mọi điều có thể để hợp tác cùng có lợi với các quốc gia láng giềng của mình.