Trong một bài phát biểu tại thành phố New York, ông Bush đã cảnh báo rằng những tuyên bố gây hấn và sự chia cắt trong lòng nước Mỹ đang đe dọa đến nền dân chủ của nước này.
“Lòng thù hận đang lộ mặt ở nhiều nơi. Nền chính trị của chúng ta đang tỏ ra yếu mềm trước thuyết âm mưu và những lời bịa đặt từ bên ngoài”, ông nói.
Mặc dù ông không đích thân nêu tên ông Trump, song cựu Tổng thống Bush đã lên án chính quyền Mỹ hiện tại cũng như những lý tưởng chính trị đã đưa ông Trump đắc cử vào năm ngoái.
“Sự thù hận và lý tưởng người da trắng thượng đẳng là sự sỉ nhục đối với nước Mỹ”, ông Bush nói. Phát biểu của ông được đưa ra hai tháng sau khi một cuộc biểu tình của các nhóm cực hữu tại bang Virginia biến thành một vụ bạo động đẫm máu.
Ông Bush nói thêm, tranh luận “trở thành thù ghét một cách quá dễ dàng. Bất đồng nhanh chóng leo thang thành sự hủy hoại nhân tính”.
Khác với cựu Tổng thống Barack Obama, ông Bush nói rất ít về Trump hay tình hình chính trị Mỹ trong năm nay. Trước đó ông cũng không ủng hộ ông Trump và hầu như tránh xa chính trường. Phát biểu mới này của ông Bush được coi là một hành động phá vỡ sự im lặng của chính ông trước đó.
“Chúng ta đã thấy chủ nghĩa dân tộc biến thể thành một lý tưởng cực đoan và quên mất rằng trong lịch sử nước Mỹ đã có rất nhiều người nhập cư từ nước ngoài”, ông Bush phát biểu, trong bối cảnh chính quyền Trump có những chính sách hạn chế người nước ngoài vào Mỹ.
“Chúng ta đang thấy những giá trị vốn có của mình bị tàn phá một cách tàn nhẫn. Có lúc tưởng như thế lực khiến chúng ta tách rời mạnh hơn những gì giúp chúng ta xích lại gần nhau”, ông nói thêm.
Cựu Tổng thống Mỹ cũng nhận thấy “lòng tin đang ngày càng giảm” đối với Mỹ trên thị trường quốc tế và nói rằng “lối suy nghĩ xa lánh” của Mỹ đã trở lại.
Ông Bush cũng nói ràng: “Sự ức hiếp và những định kiến đang bám lấy xã hội Mỹ. Cách duy nhất để những giá trị tốt đẹp được nêu bật đó là chúng ta phải tuân thủ nó”.
Ông cũng đề ra những bước để cải thiện nền dân chủ Mỹ. “Chúng ta phải tìm lại bản sắc của chính mình. Để nước Mỹ được tươi mới, chúng ta chỉ cần nhớ lại những giá trị mà chúng ta từng có”, ông nói.
Phát biểu của ông Bush đã nhận được sự hoan nghênh từ nhiều người trong giới chính trị Mỹ. Ông Ted Lieu, môt nghị sĩ hạ viện Mỹ và là người phản đối ông Trump mạnh mẽ viết trên trang Twitter của mình rằng: “Cảm ơn ông George W. Bush vì đã nói sự thật về Donald Trump và những người ủng hộ ông ta”.
Thượng nghị sĩ Mỹ John McCain, người từng cạnh tranh với ông Bush trong cuộc tranh cử Tổng thống năm 2000 cũng nói rằng: “Bài phát biểu rất quan trọng, người bạn của tôi ạ”.
Phát biểu của ông Bush được đưa ra chỉ 3 ngày sau khi ông McCain cũng có bài phát biểu của riêng mình. Ông McCain đã bày tỏ sự không hài lòng đối với “tư tưởng dân tộc nửa vời, giả tạo” ở Mỹ, điều mà nhiều người cho rằng ông đang ngầm chỉ trích ông Trump.