Tình trạng đóng cửa một phần chính phủ Mỹ đã bước sang ngày thứ 30 và tối 20-1 (giờ Mỹ) Tổng thống Mỹ Donald Trump nhiều lần lên Twitter có hàng loạt phát ngôn chỉ trích việc đảng Dân chủ và đặc biệt Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi bác bỏ đề xuất thỏa hiệp của ông để mở cửa lại chính phủ.
Ngày 19-1, ông Trump thông báo một gói đề xuất thỏa hiệp một số nhượng bộ về nhập cư để đổi lấy sự đồng ý của đảng Dân chủ về việc chi 5,7 tỉ USD xây tường ngăn biên giới Mexico, khi đó ông sẽ ký thông qua luật ngân sách để mở cửa lại chính phủ.
Trên Twitter ông Trump cáo buộc sở dĩ đảng Dân chủ làm lơ tình trạng buôn lậu ma túy và tội phạm mà ông tin một bức tường ngăn biên giới có thể ngăn chặn được và vì mục tiêu muốn đánh bại ông trong cuộc bầu cử tổng thống 2020 “mà họ sẽ không thắng được”.
“Nancy Pelosi và một số thành viên Dân chủ hôm qua bác đề xuất của tôi thậm chí trước khi tôi đứng ra phát biểu. Họ không nhìn thấy tội phạm và ma túy, họ chỉ nhìn thấy năm 2020 – điều mà họ sẽ không thể thắng. Kinh tế đang tốt! Họ nên làm điều đúng đắn cho đất nước và để mọi người quay lại làm việc” – ông Trump viết trên Twitter.
Tối 20-1 Tổng thống Mỹ Donald Trump liên tục lên Twitter cảnh cáo Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi vì bác đề xuất thỏa hiệp của ông để mở cửa chính phủ. Ảnh: GETTY IMAGES
Trong đề xuất thông báo ngày 19-1 ông Trump nói ông chuẩn bị khôi phục chương trình DACA vốn ảnh hưởng đến 700.000 người nhập cư cũng như kéo dài chương trình Những diện được Bảo vệ Tạm thời (TPS) vốn ảnh hưởng đến 300.000 người nhập cư.
Ngoài ra ông Trump muốn có 800 triệu USD chi trang bị công nghệ phát hiện ma túy tại các cửa khẩu, tăng cường thêm 2.750 nhân viên biên phòng và cảnh sát biên phòng, thêm 75 thẩm phán nhập cư nhằm thúc nhanh hơn quá trình giải quyết các đơn xin tị nạn. Đổi lại, đảng Dân chủ đồng ý duyệt khoản tiền 5,7 tỉ USD để xây tường ngăn biên giới với Mexico theo yêu cầu của ông.
Đáp lại đề xuất thỏa hiệp của ông Trump là cái lắc đầu của bà Pelosi. Theo bà Pelosi, gói đề xuất thỏa hiệp của ông Trump chỉ là “sự biên soạn, góp nhặt của một số sáng kiến vốn trước đó đã bị từ chối, từng cái trong đó không thể chấp nhận, và về tổng thế đề xuất này không cho thấy được thiện chí trong nỗ lực khôi phục tính chắc chắn với mạng sống con người”.
Trên Twitter tối 20-1 ông Trump phản pháo: “Không, ân xá không phải là một phần đề xuất của tôi. Đây là kéo dài chương trình DACA 3 năm. Ân xá chỉ được sử dụng trong trường hợp thỏa thuận lớn và quan trọng hơn nhiều…”.
Lần thứ ba lên Twitter ông Trump chỉ trích: “Nancy Pelosi hành xử quá vô lý và đã đi quá xa về phía cánh tả và giờ chính thức trở thành một thành viên Dân chủ cực đoan …”.
Ông Trump cũng đề cập đến việc Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi đề nghị ông hoãn phát biểu thông điệp liên bang trong tình hình chính phủ đóng cửa, hoặc phát biểu ở một nơi khác không phải Hạ viện, hoặc cân nhắc truyền tải bài phát biểu bằng văn bản: “Nancy, tôi vẫn suy nghĩ về bài phát biểu thông điệp liên bang, có rất nhiều phương án – trong đó có các đề nghị của bà”.
Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi (trái) trong lần tranh luận về chuyện chi tiền xây tường biên giới với Tổng thống Mỹ Donald Trump (thứ hai từ phải sang) tháng 12-2018. Ảnh: CHICAGO SUN TIMES
Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence nói thật “thất vọng khi thấy Chủ tịch Hạ viện Pelosi bác đề xuất trước khi tổng thống phát biểu”. Tuy nhiên, ông Pence hy vọng tình hình có thể sẽ thay đổi khi lãnh đạo phe đa số Cộng hòa tại Thượng viện Mitch McConnell đưa các đề xuất của ông Trump ra bỏ phiếu ở Thượng viện.
Tình trạng đóng cửa kỷ lục của chính phủ Mỹ bắt đầu ngày 22-12, sau khi ông Trump từ chối ký thông qua luật ngân sách cho chính phủ hoạt động, vì đảng Dân chủ không đồng ý duyệt chi 5,7 tỉ USD để xây tường ngăn biên giới với Mexico theo ý ông. Ông Trump khăng khăng sẽ chỉ ký luật khi đảng Dân chủ đồng ý chi tiền. Phần mình đảng Dân chủ cũng khăng khăng ông Trump phải ký luật ngân sách để mở cửa chính phủ trước rồi họ mới ngồi lại thương lượng việc tăng an ninh biên giới.
Thời gian qua Hạ viện Dân chủ đã thông qua một số dự luật để chi tiền duy trì hoạt động của chính phủ, nhưng lãnh đạo phe đa số Cộng hòa tại Thượng viện Mitch McConnell ngăn chúng lại ở thềm Thượng viện, vì ông Trump đã nói sẽ phủ quyết dù chúng có được Thượng viện thông qua và trình lên ông.