Thanh tra Chính phủ vừa công bố kết quả kiểm tra một số nội dung liên quan khiếu nại của người dân về Khu đô thị mới Thủ Thiêm (quận 2, TP HCM).
Đề cập đến việc thu hồi đất tại dự án , Thanh tra Chính phủ cho biết, ngày 4/1/2002, UBND thành phố có Văn bản số 70/UB-TH đề nghị Thủ tướng ban hành quyết định thu hồi toàn bộ diện tích đất quy hoạch Khu đô thị mới Thủ Thiêm theo Quyết định số 367 là 930 ha, trong đó Khu đô thị mới 770 ha đất và Khu tái định cư 160 ha, nhưng không xác định ranh giới, vị trí khu tái định cư.
Ngày 22/2/2002, căn cứ văn bản nêu trên của UBND thành phố, Thủ tướng có ý kiến chỉ đạo tại Văn bản số 190 cho phép UBND thành phố căn cứ Quyết định số 367 thu hồi 930 ha đất, gồm: 770 ha đất để xây dựng khu đô thị mới và 160 ha khu tái định cư nằm ở vị trí thuộc 5 phường An Khánh, An Lợi Đông, Bình An, Bình Khánh và Thủ Thiêm.
Căn cứ Quyết định số 367 và Văn bản số 190 của Thủ tướng, UBND thành phố đã có Quyết định số 1997 ngày 10/5/2002 về việc thu hồi và giao đất xây dựng Khu đô thị mới Thủ Thiêm, trong đó thu hồi 621,4 ha đất nằm trong quy hoạch tại các phường An Khánh, An Lợi Đông, Bình An, Bình Khánh và Thủ Thiêm thuộc quận 2 và giao cho Ban quản lý Khu đô thị mới Thủ Thiêm tổ chức bồi thường và quản lý đầu tư xây dựng.
Tuy nhiên qua kiểm tra cho thấy, UBND thành phố căn cứ vào Quyết định số 367 và Văn bản số 190 được Thủ tướng phê duyệt thu hồi 4,3 ha đất thuộc khu phố 1, phường Bình An để thực hiện một số dự án trong Khu đô thị mới Thủ Thiêm là chưa đủ cơ sở pháp lý, dẫn đến thiếu căn cứ thực hiện, không xác định đúng, đủ diện tích đất phục vụ tái định cư theo quy hoạch, cần rà soát và có giải pháp giải quyết phù hợp.
Cũng theo kết luận thanh tra, quá trình bồi thường, giải phóng mặt bằng và hỗ trợ tái định cư ở dự án này có nhiều vi phạm, như: thực hiện không đúng quy định của Luật đất đai 2003; không lập phương án đền bù, giải phóng mặt bằng; không có kế hoạch xây dựng nhà tái định cư trước khi giải phóng mặt bằng... dẫn đến phát sinh khiếu nại về chế độ, chính sách đền bù, hỗ trợ.
Đối với khu 160 ha, kết quả kiểm tra cho thấy, sau khi có Quyết định 367/TTg và Văn bản 190/TTg-NN của Thủ tướng Chính phủ, UBND TP chưa chỉ đạo các cơ quan liên quan lập, thẩm định, trình Thủ tướng Chính phủ quy hoạch chung 1/5000 đối với Khu tái định cư nhưng vẫn phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/2000 đối với 42ha thuộc khu tái định cư, vi phạm Quyết định 322-BXD/ĐT ngày 28/12/1993 của Bộ Xây dựng.
Về các dự án thuộc 5 phường được quy hoạch khu tái định cư, kết luận thanh tra cho biết, trong phạm vi 5 phường (ngoài ranh Khu đô thị mới), mặc dù đã được Thủ tướng phê duyệt quy hoạch Khu tái định cư 160ha nhưng UBND TP đã giao đất cho 51 dự án để đầu tư xây dựng nhà ở, văn phòng khu vui chơi giải trí, công trình công cộng... với tổng diện tích khoảng 144,6ha.
Kết quả kiểm tra chi tiết một số dự án đã phát hiện một số khuyết điểm vi phạm như trong 51 dự án được UBND TP quyết định giao sau khi có Quyết định 367/QĐ-TTg và Văn bản 190/CP-NN của Thủ tướng phê duyệt quy hoạch Khu tái định cư (trong đó có 6 dự án chấp thuận chủ trương, tạm giao với diện tích 27,7ha và giao 45 dự án với diện tích 116,9ha sau khi có Quyết định 367).
Hậu quả là, không có đủ đất để bố trí tái định cư theo quy hoạch được Thủ tướng phê duyệt.
“UBND TP không thực hiện lập, phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chi tiết 1/2000 trước khi giao đất nhưng vẫn được phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500 để các dự án đầu tư xây dựng; thay vì tạm thời dừng giao đất cho các dự án không cấp thiết, quản lý chặt chẽ sự biến động của quỹ đất trong khu vực đã được Thủ tướng phê duyệt quy hoạch, UBND TP lại chấp thuận chủ trương, tạm giao cho 6 dự án với diện tích 27,7ha và quyết định giao đất chính thức cho 45 dự án với tổng diện tích 116,9ha.
Những việc làm trên thể hiện công tác quản lý sử dụng đất bị buông lỏng, thiếu kiểm soát, giao đất tràn lan cho các dự án, làm phá vỡ không gian, quy mô quy hoạch, đặc biệt là không đảm bảo được quỹ nhà, đất phục vụ tái định cư theo chỉ đạo của Thủ tướng”, kết luận thanh tra nêu rõ...
Đề nghị xử lý trách nhiệm tổ chức, cá nhân có liên quan
Từ nội dung chỉ ra trong kết luận, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ Xây dựng chủ trì rà soát, hướng dẫn UBND TP.HCM hoàn chỉnh cơ sở pháp lý các đồ án quy hoạch 1/5000, 1/2000 và 1/500 đối với các dự án liên quan đến Khu đô thị mới Thủ Thiêm; xử lý trách nhiệm đối với các tổ chức, cá nhân liên quan đến những vi phạm trong việc thẩm định, lưu trữ hồ sơ, bản vẽ...
Với UBND TP.HCM, Thanh tra Chính phủ đề nghị xác định rõ, cụ thể về trách nhiệm liên quan đến những khuyết điểm, vi phạm như kết luận đã nêu; trong đó kiểm điểm, chỉ đạo kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với các tổ chức, cá nhân có liên quan đến việc phê duyệt quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch; thu hồi đất, đền bù, tái định cư; việc lưu trữ hồ sơ, tài liệu, bản đồ...
“TP.HCM cần rà soát từng trường hợp cụ thể người dân đang khiếu nại, đặc biệt là các hộ dân nằm trong khu vực khoảng 4,3 ha ngoài ranh quy hoạch thuộc Khu phố 1, phường Bình An, quận 2 để bồi thường, hỗ trợ và tái định cư phù hợp cho người dân, sớm chấm dứt khiếu nại...”, kết luận thanh tra nêu rõ.