Kommuna là tàu cứu hộ tàu ngầm phục vụ cho Hạm đội Biển Đen của Hải quân Nga. Đây là một chiếc tàu hai thân được đặt đóng tại Nhà máy Putilov (nay là Nhà máy Kirov) ở St.Petersburg vào tháng 11 năm 1912 với tên gọi Volkhov. Tàu Kommuna có độ giãn nước 3.100 tấn, dài 81 mét và tầm hoạt động 4.000 hải lý với 23 thủy thủ.
Con tàu được hạ thủy và được đưa vào hoạt động vào ngày 14 tháng 7 năm 1915 nhưng mãi tới ngày 31 tháng 12 năm 1922 thì mới được đổi tên thành Kommuna. Con tàu này đã phục vụ trong lực lượng hải quân Đế quốc Nga, Liên Xô và Liên bang Nga, tức đã trải qua Cách mạng Nga và hai cuộc Thế chiến.
Tàu Kommuna (Ảnh: Andrey Brichevsky)
Năm 1967, con tàu được điều động di chuyển từ Baltic đến Biển Đen và được trang bị lại để mang theo các tàu lặn. Năm 1974, Kommuna được trang bị tàu lặn Type AS-6 Poisk-2. Vào ngày 15 tháng 12 năm 1974, con tàu lặn này đã thực hiện một lần lặn kỷ lục ở độ sâu 2026 mét.
Năm 1984, Kommuna được sửa chữa để chuyển giao cho Viện Hàn lâm Khoa học Nga. Tuy nhiên, việc chuyển giao đã bị hủy bỏ và con tàu đã bị lấy đi mất nhiều thiết bị. Sau đó Kommuna đã được trang bị lại toàn bộ trước khi quay trở lại phục vụ Hải quân. Ngày 01 tháng 7 năm 1999, nó được điều chỉnh từ "tàu trục vớt" thành "tàu cứu hộ".
Trong trận chiến Leningrad ở Thế chiến thứ hai khốc liệt, Kommuna thậm chí còn được tặng thưởng Huân chương Vì sự nghiệp Bảo vệ Leningrad khi đã góp phần khôi phục các phương tiện từ các tàu tiếp tế bị đắm.
Năm 1917, tàu Kommuna lần đầu tiên được sử dụng để trục vớt tàu ngầm AG-15 từ Quần đảo Aland. Tàu cứu hộ cũng đã nhận được lời khen ngợi từ chính phủ Anh vì vai trò của nó trong việc nâng tàu ngầm Anh bị chìm trong Thế chiến thứ nhất.
Kommuna đã vớt tổng cộng hơn 150 tàu, nhưng thực ra trục vớt tàu ngầm không phải là hoạt động duy nhất con tàu tham gia. Một chiếc máy bay Su-24 bị chìm ở độ sâu 1.700 mét cũng đã được tàu này trục vớt thành công vào năm 1977. Vào tháng 10 năm 2009, Kommuna đã được trang bị một tàu lặn cứu hộ tàu ngầm Pantera Plus do Anh chế tạo, có khả năng hoạt động ở độ sâu lên đến 1000 mét.
MANG TRÊN MÌNH "BÍ MẬT" ĐÃ THẤT TRUYỀN
Kommuna không được trang bị vũ khí vì con tàu không có nhiệm vụ chiến đấu. Nhiệm vụ chính của tàu là khôi phục hoặc trục vớt các tàu ngầm bị chìm, cũng như hỗ trợ kỹ thuật và hậu cần cho các binh sĩ tàu ngầm hoạt động xa đất liền.
Thiết kế hai thân của con tàu được tạo ra để chứa các tàu ngầm đang neo đậu và các vật dụng được cứu hộ. Khoang giữa chứa các tàu ngầm cứu hộ nhỏ, tàu lặn nhỏ hơn thì được điều khiển từ xa.
Con tàu đã phục vụ trong Hạm đội Baltic trong Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại của Liên Xô chống lại Đức Quốc xã từ năm 1941 đến năm 1945, đảm nhiệm việc sửa chữa tàu ngầm và cập cảng cho các tàu ngầm lớp Malyutka.
Sau hơn một thế kỷ sau kể từ khi con tàu được hạ thủy, Kommuna gần như không bị gỉ, luôn ở trong trạng thái hoàn hảo. Đó là nhờ loại thép đặc biệt được Công ty Putilov sử dụng để chế tạo tàu. Thật không may, phương pháp sản xuất thép này đã bị mất trong thời kỳ hỗn loạn của Cách mạng và Nội chiến Nga những năm 1917-1922.
Tàu Kommuna (Ảnh: Andrey Brichevsky)
Con tàu Kommuna này vẫn được nâng cấp và tân trang thường xuyên để đảm bảo khả năng hoạt động trong hơn một thế kỷ. Hiện tại, tàu cứu hộ Komunna là tàu lâu đời nhất của Hải quân Nga.
Vừa qua, Kommuna cũng đã xuất hiện để trục vớt Soái hạm Moskva bị chìm tại Biển Đen ngày 23 tháng 4 năm 2022.
Tổng hợp
