Vào một lúc nào đó cuối năm 2016, một y tá yêu cầu tôi đi tè vào một cái cốc. Không có chuyện gì bất thường ở đây cả, bởi đó chỉ là một thủ tục của Liên đoàn quần vợt thế giới (ITF) để thử xem các VĐV có sử dụng chất kích thích hay không. Họ luôn muốn giữ cho môn thể thao này trong sạch.

Ngày ấy tôi hăm tám. Tôi đã tè trong những chiếc cốc ấy trong suốt một thập kỷ. Tè xong quên ngay, bởi đầu óc tôi lập tức hướng về trận đấu tiếp theo của giải đấu, chặng đường tiếp theo của cuộc chinh phục.

Lúc bấy giờ tôi đã giành được 5 Grand Slam, trong đó có chức vô địch Australian Open, nhưng cái khát vọng trở thành kẻ hạnh phúc nhất khi mỗi giải đấu khép lại chưa bao giờ phai nhạt. Trên thực tế, nó chỉ càng lúc càng tăng. Bởi vì tôi biết mình không còn nhiều thời gian nữa, số Grand Slam mình dự sẽ ngày càng ít lại.

Serena Williams đánh bại tôi ở chung kết năm 2015. Cô ấy ăn hai séc trắng, trong đó séc thứ hai phải đánh tới tiebreak. Thua cuộc chả bao giờ là cảm giác dễ chịu, nhưng tôi luôn lạc quan bước tiếp, luôn nghĩ về giải đấu tiếp theo, như thể đấy sẽ là một trong những giải đấu cuối cùng của mình.

Nhiều tuần lễ sau đó, khi đi dự hết giải này đến giải nọ dọc ngang châu Á, tôi bắt đầu nghĩ về việc giải nghệ còn nhiều hơn là những trận đấu. Tôi biết mình đang bước vào chặng cuối của hành trình và muốn có một kết thúc viên mãn.

Tôi dự tính sẽ dồn hết năng lượng cho chặng tối hậu này: khởi đầu từ giải Austrlian Open cuối cùng, French Open cuối cùng và tiếp nối với Wimbledon cuối cùng. Tôi yêu công chúng, và công chúng cũng yêu tôi. Tôi sẽ dừng lại ở U.S Open, nơi quá trình in ấn quyển sách này theo lịch là đã hoàn tất. Tôi có thể vào chung kết, và Serena cũng có thể sẽ ở đó chờ tôi.

Serena Williams là cái tên đã chứng kiến những đỉnh cao lẫn những giới hạn trong sự nghiệp của tôi. Sự nghiệp của chúng tôi cứ như bện vào nhau. Tôi luôn bước vào các trận đấu với cô ấy với tất cả lòng quyết tâm và sự tôn trọng.

Tôi đã đánh bị chính Serena ở chung kết Wimbledon để lần đầu tiên vươn lên đỉnh cao ở tuổi mười bảy. Để rồi từ ấy, Serena trở thành đối thủ đáng sợ nhất. Tôi đã đánh bại tất cả những tay vợt từng đánh bại Serena, nhưng đã có lúc tự tay mình hạ Serena là điều không thể. Có một lý do cho sự kỵ jeu này: cô ta biết lý do ấy và biết tôi cũng biết. Nhưng đấy sẽ là bí mật của chúng tôi.

Có thể tôi sẽ tìm ra cách hạ Serena để khép lại sự nghiệp của mình theo cái cách mà nó đã khởi đầu. Tôi đứng cạnh cô ấy, cầm danh hiệu dành cho nhà vô địch với tiếng cỗ vũ từ những khán đài.

Nhưng chúng ta đều đã nghe câu nói quen thuộc ấy: người tính sao qua trời tính.

Ba tuần trước khi bước vào mùa giải, tôi nhận một email từ ITF. Vừa đọc là hoảng ngay. Kết quả kiểm tra doping ở Melbourne cho thấy tôi "dính chưởng".

Người ta tìm thấy chất Meldonium trong nước tiểu của tôi, mà chất này được Ủy ban chống doping thế giới (WADA) cho vào sanh sách cấm từ tháng Giêng 2016. Nói cách khác, tôi trở thành kẻ dùng doping và lập tức bị loại khỏi mọi giải đấu đã đăng ký tham gia. Một phiên điều trần sẽ đến ngay sau đó.

Meldonium ư?

Tôi chưa bao giờ nghe thấy cái tên ấy trong đời. Phải có một sai lầm khủng khiếp ào đó. Ngồi trên giường, tôi "google" ngay. Khi nhìn vào kết quả tra cứu, tôi thấy trái tim mình chùng xuống. Meldonium còn được gọi là Mildronate, một chất mà tôi biết. Bởi vì tôi đã dùng nó trong suốt mười năm. Tôi dùng nó để trị những chứng bệnh ở mạch vành.

Một bác sĩ gia đình đã khuyên tôi nên dùng nó từ năm 2006. Gia đình tôi cũng có tiền sử bệnh tiểu đường. Thế nên khi nhìn thấy viên thuốc ấy, tôi bỏ vào miệng và không suy nghĩ gì nhiều. Trước mỗi khi vận động với cường độ cao, tôi đều dùng một viên cho an toàn, cứ như ta dùng một liều aspirin nhỏ khi bị một cơn thắt ngực hay suy tim.

Tôi không phải là người hiếm hoi dùng thuốc này. Ở Đông Âu và Nga, Mildronate không khác gì thuốc hạ sốt hay chống viêm. Hàng triệu người dùng nó mỗi ngày, trong đó có bà nội tôi. Mỗi khi điền vào tờ khai của ITF về việc đã đưa chất nào vào người trong vòng bảy ngày, tôi chưa từng nghĩ Meldonium là Mildronate.

Tôi không hiểu chất ấy giúp mình chơi hay hơn chỗ nào?

Mà ngay cả ITF không không thể giải thích được. Bởi vì nó có tác dụng nâng cao thành tích gì đâu. Tôi đồ rằng người ta cấm nó chỉ vì chất này được dùng ở Đông Âu nhiều quá, kiểu như "tụi nó xài nhiều thì phải có lý do gì đó". Thế là cấm nhầm còn hơn bỏ sót.

Tôi đã sai lầm khi bỏ qua những email cập nhật chất cấm từ ITF, vì cả đời tôi chưa bao giờ nghĩ mình sẽ dùng chất cấm. Và bây giờ, phút giây bất cẩn ấy đang đe dọa hủy hoại sự nghiệp của tôi. Tôi có thể bị cấm bốn năm. Mà bốn năm với VĐV là hết đời.

Tôi cảm thấy dưới chân mình như sụp đổ. Mọi thứ tôi nỗ lực suốt từ năm bốn tuổi đang đứng bên bờ vực. Những ngày sau đó tràn ngập sự hoang mang và tuyệt vọng.

"Bà mẹ nó", tôi hét lên. "Mình phải chống lại sự nhảm nhí này".

Điều gì làm nên bản sắc của tôi khi thi đấu? Lòng quyết tâm. Tôi sẽ không bỏ cuộc. Hãy đánh bại tôi mười lần đi, rồi tôi sẽ hạ bạn trong lần thứ 11. "Chuyện này không thể đánh gục mình", tôi nói.

Và để hiểu sự quyến tâm này, bạn cần phải hiểu tôi là ai, tôi đến từ đâu và những gì đã diễn ra với tôi. Bạn phải biết về tôi, về cha tôi, về chuyến bay từ nước Nga lúc nửa đêm khi tôi mới sáu tuổi. Bạn cần phải biết về Nick B., Sekou, Serena và một cặp tình nhân dễ thương từ Ba Lan. Bạn phải biết những câu chuyện điên rồ. Nói cách khác, bạn cần biết hết...