Các cuộc tập trận bắn đạn thật của quân đội Trung Quốc (PLA) từ ngày 4/8 (dự kiến kết thúc ngày 7/8), tập trung vào sáu khu vực bao quanh Đài Loan, cấm tàu và máy bay dân sự đi vào khu vực. Ông Meng Xiangqing, giáo sư tại Đại học Quốc phòng PLA, nói rằng, sáu khu vực được chọn cho thấy cách Trung Quốc có thể phong tỏa các cảng của Đài Loan, tấn công các cơ sở quân sự quan trọng nhất của họ và cắt đứt quyền tiếp cận của các lực lượng nước ngoài có thể đến viện trợ cho hòn đảo này. Meng nói trong một cuộc phỏng vấn với Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc CCTV: “Kết nối sáu khu vực theo đường thẳng giống như một sợi dây thòng lọng, với nút thắt của thòng lọng ở ngay hướng Tây Nam”.
Binh sĩ Trung Quốc theo dõi tập trận bắn đạn thật ở khu vực gần Đài Loan hôm 5/8. Ảnh: Xinhua
Đe dọa chiến lược
Ông Meng lưu ý rằng các khu vực tập trận phía bắc đã phong tỏa thành công Đài Loan khỏi Okinawa, hòn đảo nơi Nhật Bản và Mỹ đặt nhiều căn cứ quân sự. Tại các khu vực phía nam, PLA cho thấy họ có thể kiểm soát eo biển Ba Sĩ, “con đường duy nhất để ra vào Biển Đông”, ông nói. Và ở các khu vực phía đông, lực lượng của Trung Quốc cho thấy rằng hỏa lực chính xác của tên lửa Trung Quốc có thể buộc các tàu chiến nước ngoài phải lùi lại khỏi vùng biển của Đài Loan. “Đây là một cuộc bao vây đảo Đài Loan chưa từng có tiền lệ. Và hôm nay (8/8), Trung Quốc thông báo tiếp tục tập trận gần hòn đảo này”, ông nói.
Bản đồ sáu khu vực tập trận của Trung Quốc “chỉ rõ nơi mà Trung Quốc nghĩ rằng các khu vực hoạt động chính là để đe dọa chiến lược đối với Đài Loan”, ông Mick Ryan, chuyên gia tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, cựu tướng quân đội Úc, viết trên Twitter. Các tàu và máy bay thương mại được cảnh báo phải tránh xa các khu vực tập trận, buộc các chủ hàng và hãng hàng không phải bố trí các tuyến đường thay thế.
Ông Carl Schuster, cựu giám đốc chiến dịch tại Trung tâm Tình báo chung của Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương của Mỹ ở Hawaii, cho rằng, việc phong tỏa sáu khu vực cho thấy bất kỳ sự thu hồi, tiếp quản Đài Loan nào đều có thể bắt đầu bằng một chiến lược cô lập. “Cuộc tập trận đã chứng minh rằng phong tỏa trong một cuộc xung đột không cần thiết phải có sự hiện diện liên tục của hải quân ngoài khơi. Thay vào đó, giao thông đường biển và đường hàng không có thể bị gián đoạn bởi các mối đe dọa tên lửa và không kích”, ông Schuster nói. Theo ông, cuộc tập trận cho thấy Bắc Kinh trước tiên sẽ cô lập Đài Loan và sử dụng các cuộc không kích, tấn công tên lửa nhằm phá vỡ ý chí chính trị của Đài Bắc. “Mục tiêu tập trận là đe dọa thông qua việc áp dụng tất cả các yếu tố sức mạnh của Trung Quốc… Một cuộc tấn công tốn kém có lẽ là biện pháp cuối cùng”, ông Schuster nhận định.
Tiếp tục tập trận
Theo ông Schuster, phần lớn những gì Bắc Kinh thể hiện mấy ngày qua đều đã có trong chương trình từ trước. Các cuộc tập trận trùng với đợt diễn tập quân sự tiêu chuẩn trong lịch huấn luyện của PLA, nhưng chuyến thăm của bà Pelosi đã cho Trung Quốc một cớ tốt để mạnh tay hơn. Ông nói: “Quy mô, phạm vi địa lý và độ phức tạp của cuộc tập trận phản ánh nhiều tháng lên kế hoạch. Đợt diễn tập lần này đánh dấu bước leo thang mới nhất trong các cuộc tập trận càng lúc càng mở rộng của Trung Quốc và chiến dịch uy hiếp Đài Loan”.
Ông Schuster dự đoán PLA sẽ tiếp tục gây áp lực lên Đài Loan, đồng thời có thể gửi thông điệp tới Nhật Bản về việc tổ chức thêm các cuộc tập trận ở phía bắc hòn đảo. Theo ông, các cuộc tập trận mới cũng có khả năng xảy ra ở Biển Đông, nơi Bắc Kinh đã xây dựng trái phép hạ tầng trên các đảo, bãi đá tranh chấp, quân sự hóa chúng. Ngày 8/8, sau 4 ngày tập trận bắn đạn thật quan đảo Đài Loan, trên Weibo, Chiến khu miền Đông của quân đội Trung Quốc thông báo họ tiếp tục tập trận, tập trung vào tấn công trên biển và chống tàu ngầm.
Đợt diễn tập quân sự kéo dài khiến căng thẳng ở eo biển Đài Loan lên mức cao nhất trong nhiều thập kỷ, đe dọa các tuyến đường biển trọng yếu và thương mại tại một khu vực quan trọng đối với các chuỗi cung ứng toàn cầu, The Washington Post nhận định ngày 8/8.