Dung dịch khử mùi vùng da dưới cánh tay từ lâu đã trở nên vô cùng phổ biến trên toàn thế giới. Tuy nhiên chẳng mấy ai biết người đầu tiên phát minh ra nó lại là một... nghệ sĩ vô cùng nổi tiếng ở châu Âu – Ziryab.
Ziryab – ông tổ nghề lăn nách, đồng thời là một nhân vật lớn ảnh hưởng đến văn hóa châu Âu.
Người đàn ông da màu một mình thực hiện "cách mạng vệ sinh" cho cả châu Âu
Abul-Hasan Ali Ibn Nafi (789-857), biệt danh Ziryab vốn là người gốc Ả Rập, di cư sang châu Tây Ban Nha và một mình thực hiện cả một cuộc "cách mạng vệ sinh" cho toàn châu Âu, mà nguyên nhân chính là chứng nghiện sạch sẽ của ông.
Nếu bạn đang nghĩ đến những bộ phim châu Âu về thời phong kiến với những nhân vật xinh đẹp, nuột nà và trông rất ư là sạch sẽ thì bạn sai rồi. Trước khi ông tổ ăn nách của chúng ta đến bán đảo Iberia thuộc Tây Ban Nha, thì người dân ở đây không hề thường xuyên tắm rửa, cũng không biết chăm sóc tóc. Không những thế, người thời kỳ này còn có vẻ lười đánh răng và đương nhiên cũng không biết nhiều về các biện pháp khử mùi cơ thể, nhất là vùng nách.
Với chứng ưa sạch sẽ của mình, Ziryab cảm thấy không hài lòng vì điều đó. Vì vậy mà ông đã chế tạo ra nước khử mùi cho nách.
Ban đầu, Ziryab khuyên những người trong triều đình nơi ông làm việc dùng, rồi dần dà là người dân. Nhờ sự hiểu quả trong việc giảm thiểu mùi khó chịu từ cơ thể, dung dịch của Ziryab nhanh chóng trở nên phổ biến và trở thành tiền thân của các loại lăn nách, xịt nách ngày nay.
Không những thế, ông còn là người truyền bá thói quen tắm hai lần một ngày cho người dân, khuyên họ thường xuyên sử dụng nước hoa. Nguười ta cũng đồn đoán rằng loại kem đánh răng có mùi thơm và vị dễ chịu như ngày nay cũng do Ziryab phát minh ra nhằm cải thiện thói quen vệ sinh răng miệng cho mọi người.
Cách dùng muối và dầu thơm để làm sạch quần áo và cải thiện chất lượng tóc cũng do ông truyền bá.
Thành tựu "siêu to khổng lồ" của ông tổ lăn nách
Có một điểm khá thú vị là rất nhiều người tưởng Ziryab là nô lệ, từ đó tạo ra một "fact" sai lệch là "nô lệ tạo ra lăn nách". Nhưng thực ra, Ziryam là nhạc công, ca sĩ hết sức nổi tiếng thời bấy giờ. Lý do có sự hiểu lầm kia đơn giản chỉ là vì ông là người da đen thôi.
Bên cạnh cuộc "cách mạng vệ sinh", Ziryab còn là người đi đầu xu hướng thời trang, chuyên gia ẩm thực sành ăn.
Về thời trang, Ziryab là người khởi xướng xu hướng thời trang theo mùa. Trước đây, người dân châu Âu không có thói quen thay đổi loại trang phục theo thời tiết từng mùa và cũng không mặc quần áo nhiều màu, sặc sỡ. Ziryab đã mang thói quen thay tủ đồ bốn lần một năm đến Tây Ban Nha vào đầu thế kỷ 9 và làm khuynh đảo thời trang châu Âu.
Ông cũng là người sáng tạo nên các kiểu tóc ngắn thay thế cho mái tóc dài rẽ ngôi giữa truyền thống, trong đó có kiểu tóc mái ngang buông trán.
Ziryab là người khởi xướng xu hướng thời trang theo mùa và cách mặc trang phục sặc sỡ, nhiều màu
Về ẩm thực, Ziryab đã làm thay đổi hoàn toàn bữa cơm truyền thống đáng chán của người dân châu Âu thời bấy giờ: chiếc bàn ăn trống trơn với độc một món duy nhất đựng trên đĩa và một ly đựng nước bằng kim loại kém sang.
Nhờ sự sáng tạo và sành ăn của mình, Ziryab đã nghĩ ra bữa ăn với thực đơn ba món gồm món súp hoặc canh, món chính và món tráng miệng. Ngày nay, thực đơn này phổ biến trong mọi gia đình châu Âu. Không những thế, ông còn giới thiệu các loại ly pha lê thay thế ly kim loại, nhằm tăng cảm giác sảng khoái khi uống.
Chuyên gia ẩm thực Ziryab biến đổi hoàn toàn bàn ăn nhàm chán của người châu Âu.
Về âm nhạc, Ziryab được mệnh danh là người đặt nên móng cho nền âm nhạc truyền thống của đất nước nơi ông sinh sống. Ông đã giới thiệu cây đàn Al-U Laud, loại đàn mà sau này trở thành guitar Tây Ban Nha. Ziryab thuộc lòng hơn 10 nghìn ca khúc, giới thiệu nhiều nhạc phẩm và điệu múa nền tảng của điệu fla-men-cô nổi tiếng ngày nay.
Ziryab là nhạc công và ca sĩ nổi tiếng nhất bấy giờ, đồng thời là người đặt nền móng cho âm nhạc truyền thống Tây Ban Nha.
Bên cạnh đó, Ziryab còn được biết đến với tư cách một nhà thiên văn học, địa lý học, y học…
Bất chấp các thành tựu khác có vĩ đại thế nào đi chăng nữa, chất khử mùi vẫn là một phát minh lớn đáng ghi nhận của Ziryab, mang lại sự tự tin cho hàng trăm triệu con người trên thế giới ngày ngay.
Nguồn: History Collection