Theo đánh giá của Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS), thời điểm 3 tháng cuối năm luôn là "mùa vụ" được trông đợi nhất trong năm của thị trường bất động sản. Tuy nhiên, năm nay bước vào quý 4 lại là thời điểm khó khăn nhất của doanh nghiệp bất động sản.
Hàng nghìn doanh nghiệp trên thị trường bất động sản đang bị rơi vào tình cảnh đói vốn, khó khăn chưa từng có. Nhiều doanh nghiệp buộc phải dừng, giãn, hoãn các dự án đang triển khai, thậm chí sa thải 30-50% lực lượng lao động vì thiếu vốn trong khi doanh thu sụt giảm vì lãi suất tăng, dòng vốn tín dụng bị đóng và dư nợ trái phiếu cao.
Thị trường bất động sản là hàn thử biểu của nền kinh tế. Cánh chim báo bão ấy là đầu vào của nhiều ngành nghề khác nhau. Không có đất, không có nhà thì các ngành: hạ tầng, thiết kế, vật tư, xây dựng, nội thất, gốm sứ, máy móc cơ điện, thiết bị gia dụng... cũng mất đi cơ hội phát triển. Thậm chí các ngành tưởng chừng không hề liên quan như: hội họa, điêu khắc cũng thịnh suy theo sức khỏe của thị trường địa ốc. Đó là chưa kể đến sau lưng bất động sản còn có cả hệ thống tài chính.
Thị trường bất động sản đang trải qua thời kỳ khó khăn chồng chất khó khăn. Việc co hẹp nguồn vốn vào thị trường bất động sản đã tạo nên khó khăn cho cả chủ đầu tư trong quá trình triển khai dự án cũng như người mua nhà. Chính vì vậy, giới chuyên gia cho rằng cần phải có những chính sách đột phá khơi thông nguồn vốn, vực dậy thị trường bất động sản.
"Vấn đề pháp lý và vốn khiến doanh nghiệp gặp khó khăn. Khi Ngân hàng Nhà nước siết cho vay và kiểm soát chặt trái phiếu đã gây khó khăn cho thị trường bất động sản. Do đó, cần sớm hỗ trợ doanh nghiệp với các dự án đã triển khai, ngân hàng đã thẩm định hồ sơ thì tiếp tục giải ngân. Đối với những dự án đã đầy đủ các thủ tục pháp lý, hiện cần nguồn vốn để phát triển thì cũng cần cấp vốn cho doanh nghiệp làm", TS. Sử Ngọc Khương - Giám đốc Cấp cao Savills Việt Nam chỉ ra.
Cùng quan điểm, Tiến sĩ Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) cho rằng để giải bài toán vốn cho doanh nghiệp cần phải thúc đẩy chương trình phục hồi kinh tế, thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, nếu làm được sẽ tạo cơ hội tháo gỡ cho thị trường bất động sản.
Ông Lực cũng cho rằng, với các chỉ tiêu kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát ở mức thấp, tăng trưởng tốt, thu ngân sách khả quan thì các biện pháp hỗ trợ thị trường bất động sản khả thi, bao gồm cả việc nới trần tín dụng.
Về vấn đề trái phiếu, TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia kinh tế đề ra một số giải pháp như, với trái phiếu đang đến hạn trong năm nay và năm 2023 Chính phủ cần có chương trình hoãn nợ cho các doanh nghiệp làm ăn bài bản, đúng luật. Cần có chương trình cho vay đặc biệt cho doanh nghiệp làm ăn chân chính. Theo đó, nhà đầu tư sẽ có lại niềm tin và trở lại với thị trường vốn, đầu tư trở lại vào cổ phiếu trái phiếu. Và các quỹ phát triển, quỹ đầu tư cũng có lại nguồn vốn để hỗ trợ lại thị trường.
"Những giải pháp này cần phải được làm ngay sẽ giúp thị trường bất động sản, thị trường vốn, thị trường trái phiếu có thể hồi phục vào giữa năm 2023 để chúng ta tiếp tục vấn đề phát triển kinh tế", ông Hiếu cho biết.
Nhìn ở góc độ khác, ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch VARS cũng cho rằng, để người dân giải quyết được nhu cầu cấp thiết về nhà ở, cần khẩn trương xây dựng giải pháp đa dạng hóa nguồn vốn, có chính sách thúc đẩy hình thành các kênh dẫn vốn như các quỹ đầu tư, tín thác, quỹ mua nhà ở cho người lao động... khơi thông nguồn vốn cho lĩnh vực kinh doanh bất động sản, để các dự án được triển khai liền mạch, giảm sức ép lên thị trường. Các chủ đầu tư uy tín cần được tạo điều kiện hoãn nợ, hỗ trợ vay vốn ưu đãi.
Cũng theo ông Đính, đối với gói hỗ trợ lãi suất 2% được triển khai theo Nghị định 31 của Chính phủ và Thông tư 03 của Ngân hàng Nhà nước, các cơ quan quản lý nhà nước cần có phương án để phân bổ công bằng cho các lĩnh vực kinh doanh, trong đó có bất động sản, đặc biệt với các dự án đã hoàn thiện về mặt pháp lý, các dự án nhà ở xã hội, không nên dễ dãi đưa vào những hoạt động không mang lại lợi ích thiết thực cho xã hội.
"Cần đẩy nhanh hơn tiến độ chỉnh sửa luật, nội dung sửa cần bám sát thực tế, phải thực sự tháo gỡ được điểm nghẽn đang hiện hữu. Đồng thời quá trình sửa luật cần thường xuyên được cập nhật, công khai để xã hội nắm bắt, củng cố niềm tin cho thị trường, nhà đầu tư", ông Đính nhận định.
Nhìn sang Trung Quốc, giới chuyên gia cho rằng, thị trường BĐS nước này cũng rơi vào cảnh khó khăn tương tự. Tuy nhiên, những động thái gần đây của Trung Quốc, đặc biệt là khi 6 ngân hàng lớn bắt tay để bơm khoảng 140 tỷ USD ra thị trường, được cho là tích cực để vực dậy một trong những đầu kéo quan trọng của nền kinh tế là bất động sản.